ដំណើរទៅកាន់វេទិកាអភិបាលកិច្ចអ៊ីនធឺណិត ២០២៣

ថ្ងៃសៅរ៍ ទី ២១ តុលា ឆ្នាំ ២០២៣
ហុងថុល្លី សុនីត
១ នាទីអាន

ចំណុចចាប់ផ្តើមចំណុចចាប់ផ្តើម

ខ្ញុំឈ្មោះ ហុង ថុល្លី សុនីត ជាអ្នកសរសេរមាតិកាបែបច្នៃប្រឌិតនៅក្រុមហ៊ុនទីភ្នាក់ងារច្នៃប្រឌិតមួយនៅភ្នំពេញ។ ខ្ញុំបានបញ្ចប់ថ្នាក់បរិញ្ញាបត្រផ្នែកគ្រប់គ្រងប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយពីសាកលវិទ្យាល័យភូមិន្ទភ្នំពេញ (RUPP)។ កន្លងមកនេះ ជីវិតរបស់ខ្ញុំហាក់ដូចជាដើរតាមទម្លាប់ដដែលៗ ធ្វើដំណើរទៅមកៗពីកន្លែងធ្វើការ ហើយត្រឡប់ទៅផ្ទះវិញ។ ខ្ញុំពេញចិត្តនឹងការងាររបស់ខ្ញុំ ប៉ុន្តែខ្ញុំចេះតែមានអារម្មណ៍ថាខ្វះអ្វីម្យ៉ាងដែលត្រូវបំពេញបន្ថែមសម្រាប់ខ្លួន។ ខ្ញុំប្រាថ្នាចង់បានអ្វីមួយបន្ថែមទៀត អ្វីមួយដែលនឹងបញ្ឆេះស្មារតីរបស់ខ្ញុំ ហើយផ្តល់ឱ្យខ្ញុំនូវគោលបំណងដែលអាចធ្វើឱ្យខ្ញុំទន្ទឹងរង់ចាំសម្រាប់ថ្ងៃខាងមុខ។

ក្នុងអំឡុងពេលនោះ ការកើនឡើងចំនួននៃការគំរាមកំហែងឌីជីថល រួមទាំងករណីនៃការក្លែងបន្លំនៅលើបណ្តាញសង្គមដូចជា Telegram បានក្លាយជាប្រធានបទដ៏ក្តៅគគុក។ ការអភិវឌ្ឍន៍យ៉ាងឆាប់រហ័សនៃការច្នៃប្រឌិតដូចជា បញ្ញាសិប្បនិម្មិត (AI) បានសង្កត់ធ្ងន់បន្ថែមទៀតអំពីតម្រូវការសម្រាប់ការយល់ដឹងខ្ពស់ទាក់ទងនឹងអក្ខរកម្មឌីជីថល សិទ្ធិឌីជីថល និងឯកជនភាពទិន្នន័យ។ ការសម្រេចបាននេះបានជំរុញឱ្យខ្ញុំមានអារម្មណ៍ក្នុងការស្វែងរកមតិជាដំណោះស្រាយបន្ទាន់សម្រាប់បញ្ហាសំខាន់ទាំងនេះ។

ថ្ងៃមួយ ខ្ញុំបានឃើញឱកាសមួយដែលនឹងផ្លាស់ប្តូរជីវិតរបស់ខ្ញុំ នោះគឺការប្រកាសជ្រើសរើសគណៈកម្មាធិការរៀបចំវេទិកាអភិបាលកិច្ចអ៊ីនធឺណិតសម្រាប់យុវជនកម្ពុជា (YIGF)។ ដោយចាប់អារម្មណ៍នឹងការបង្ហោះដែលចែករំលែកដោយមិត្តភ័ក្តិ និងចង់បានឱកាសតបស្នងដល់សង្គមវិញផងនោះ ខ្ញុំបានសម្រេចចិត្តដាក់ពាក្យ ហើយមិនដឹងជាភ័ព្វសំណាងឬយ៉ាងណា ខ្ញុំក៏ត្រូវបានជ្រើសរើសជាសមាជិកនៃគណៈកម្មាធិការរៀបចំវេទិកានេះឡើង។ ខ្ញុំក៏មិនបានរំពឹងទុកថា បទពិសោធន៍នេះមិនត្រឹមតែបញ្ឆេះចំណង់ចំណូលចិត្តរបស់ខ្ញុំប៉ុណ្ណោះទេ ប៉ុន្តែវាថែមទាំងជម្រុញខ្ញុំឱ្យក្លាយជាប្រធានក្រុមនៃក្រុមទំនាក់ទំនង និងផ្សព្វផ្សាយផងដែរ។ ក្នុងនាមជាអ្នកដឹកនាំការទំនាក់ទំនង និងផ្សព្វផ្សាយនៅក្នុង YIGF ខ្ញុំមើលការខុសត្រូវលើការបង្កើតមាតិកាសម្រាប់គេហទំព័រ និងប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយសង្គម ត្រួតពិនិត្យការរចនាសម្ភារៈទំនាក់ទំនង និងជំរុញកិច្ចសហការក្នុងក្រុម។

ពិបាកប៉ុន្តែទទួលបានលទ្ធផលដ៏សក្តិសម

ការចាប់ផ្តើមដំណើរនេះមិនមែនមិនជួបបញ្ហាប្រឈមនោះទេ។ វាទាមទារច្រើននៅក្នុងការរក្សាតុល្យភាពការងារស្ម័គ្រចិត្តជាមួយនឹងការងារពេញម៉ោង ប៉ុន្តែការខិតខំប្រឹងប្រែងរបស់ខ្ញុំក្នុងគោលបំណងលើកកម្ពស់ និងការបំផុសគំនិតដែលខ្ញុំទទួលបានពីមិត្តរួមក្រុមរបស់ខ្ញុំបានរុញខ្ញុំទៅមុខបន្ត។ ទោះបីជាមានឧបសគ្គក៏ដោយ យើងបានរៀបចំកម្មវិធី YIGF នៅកម្ពុជាជាលើកដំបូងដោយជោគជ័យ ដែលលើសពីការរំពឹងទុកដំបូងរបស់យើង ដែលមានអ្នកចូលរួមប្រមាណ ១៧០នាក់។ ការតាំងចិត្ត និងការប្តេជ្ញាចិត្តរបស់យើងមិនបានសម្រេចដោយមិនបានទទួលការកត់សម្គាល់ឡើយ។ ការចុះឈ្មោះរបស់ខ្ញុំសម្រាប់វេទិកាអភិបាលកិច្ចអ៊ីនធឺណិត (IGF) ដ៏មានកិត្យានុភាពរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិឆ្នាំ ២០២៣ ត្រូវបានអនុម័ត ហើយខ្ញុំត្រូវបានជ្រើសរើសឱ្យទទួលបានជំនួយផ្នែកហិរញ្ញវត្ថុពី អង្គការទិន្នន័យអំពីការអភិវឌ្ឍ (ODC) ដើម្បីធ្វើដំណើរទៅកាន់ប្រទេសជប៉ុន និងចូលរួមក្នុងវេទិកាដោយផ្ទាល់។ ខ្ញុំសូមថ្លែងអំណរគុណចំពោះ ODC សម្រាប់ជំនួយលើចំណាយលើការធ្វើដំណើរទៅមក និងការចំណាយទិដ្ឋាការរបស់ខ្ញុំ សម្រាប់ការទទួលស្គាល់ការខិតខំប្រឹងប្រែងរបស់ខ្ញុំ និងសម្រាប់ផ្តល់ឱ្យខ្ញុំនូវឱកាស ដើម្បីពង្រីកចំណេះដឹង និងបណ្តាញរបស់ខ្ញុំនៅលើឆាកអន្តរជាតិ។

ការរំពឹងទុកនៃការសិក្សាពី IGF ២០២៣ នាពេលខាងមុខ

វេទិកាអភិបាលកិច្ចអ៊ីនធឺណិត (IGF) គឺជាគំនិតផ្តួចផ្តើមដោយអង្គការសហប្រជាជាតិ ដើម្បីប្រមូលផ្តុំមនុស្សមកពីក្រុមអ្នកពាក់ព័ន្ធផ្សេងៗគ្នា ដើម្បីពិភាក្សាអំពីបញ្ហាគោលនយោបាយសាធារណៈទាក់ទងនឹងអ៊ីនធឺណិត។ ទោះបីជាមិនទាន់មានកិច្ចព្រមព្រៀងជាផ្លូវការក៏ដោយ IGF ជូនដំណឹង និងលើកទឹកចិត្តអ្នកបង្កើតគោលនយោបាយទាំងក្នុងវិស័យសាធារណៈ និងឯកជន។ គណៈប្រតិភូនៅក្នុងកិច្ចប្រជុំប្រចាំឆ្នាំផ្លាស់ប្តូរព័ត៌មាន និងការអនុវត្តល្អបំផុត ក្នុងគោលបំណងបង្កើនឱកាសអ៊ីនធឺណិត និងដោះស្រាយបញ្ហាប្រឈមនានា។ កិច្ចប្រជុំប្រចាំឆ្នាំលើកទី ១៨ នៃ IGF នឹងប្រព្រឹត្តទៅនៅទីក្រុងក្យូតូ ប្រទេសជប៉ុន ក្នុងខែតុលា ឆ្នាំ ២០២៣ ដោយផ្តោតលើប្រធានបទនៃការផ្តល់សិទ្ធិអំណាចដល់មនុស្សទាំងអស់គ្នា។ ប្រធានបទរងសម្រាប់វេទិកានេះរួមមាន AI និងបច្ចេកវិទ្យាដែលកំពុងរីកចម្រើន ជៀសវាងការបែងចែកអ៊ីនធឺណិត សុវត្ថិភាពអ៊ីនធឺណិត និងសុវត្ថិភាពអនឡាញ ការគ្រប់គ្រងទិន្នន័យ និងការជឿទុកចិត្ត ការបែងចែកឌីជីថល និងការរួមបញ្ចូល អភិបាលកិច្ច និងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការឌីជីថលសកល សិទ្ធិមនុស្ស និងសេរីភាព និងនិរន្តរភាព និងបរិស្ថាន។

ការចូលរួមព្រឹត្តិការណ៍ IGF ២០២៣ ប្រាកដជាបទពិសោធន៍ដ៏សំបូរបែប ដោយផ្តល់ជូននូវវគ្គសិក្សា និងប្រធានបទជាច្រើនសម្រាប់ឈ្វេងយល់។ តាមរយៈសិក្ខាសាលា ការពិភាក្សាខ្លី ការបើកដំណើរការ វគ្គចម្រុះថាមវន្ត ការប្រជុំ វេទិកាបើកចំហ និងវេទិកាកម្រិតខ្ពស់ ខ្ញុំរំពឹងថានឹងស្វែងយល់អំពីប្រធានបទដ៏គួរឱ្យចាប់អារម្មណ៍ និងទទួលបានការយល់ដឹងដ៏មានតម្លៃបន្ថែមទៀត។

វគ្គមួយដែលធ្វើឱ្យខ្ញុំចាប់អារម្មណ៍ជាពិសេសគឺ វេទិកាកម្រិតខ្ពស់ស្តីពីនិន្នាការវិវត្តនៃព័ត៌មានមិនច្បាស់លាស់ និងព័ត៌មានមិនពិត។ នៅក្នុងយុគសម័យដែលព័ត៌មានមិនច្បាស់លាស់ និងព័ត៌មានមិនពិតបង្កបញ្ហាប្រឈមយ៉ាងសំខាន់ ការយល់ដឹងអំពីនិន្នាការវិវត្តនៃព័ត៌មានទាំងពីរគឺមានសារៈសំខាន់ណាស់។ ខ្ញុំសង្ឃឹមថានឹងរៀនអំពីផលប៉ះពាល់នៃវេទិកាប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយសង្គម និងកម្មវិធីផ្ញើសារនៃមាតិកាមិនពិតដែលបានរីករាលដាលយ៉ាងឆាប់រហ័ស ក៏ដូចជាការរីកចម្រើននៃមាតិកាប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយដែលបង្កើតដោយ AI ដែលកាន់តែធ្វើឱ្យបន្ទាត់រវាងការពិត និងការប្រឌិតកាន់តែមានភាពស្រពិចស្រពិល។

វគ្គមួយទៀតដែលខ្ញុំចង់ឈ្វេងយល់គឺ “Next-Gen Education: Harnessing Generative AI”។ តាមរយៈការទទួលបានការយល់ដឹងអំពីនិន្នាការចុងក្រោយបំផុត ឧទាហរណ៍នៃពិភពពិត និងឧបករណ៍នៅក្នុងវិស័យ AI ក្នុងការអប់រំ ខ្ញុំនឹងត្រូវបានបំពាក់ដោយចំណេះដឹង និងគំនិតដើម្បីជំរុញការច្នៃប្រឌិតក្នុងការអនុវត្តផ្នែកអប់រំផ្ទាល់ខ្លួនរបស់ខ្ញុំ។ វគ្គនេះបង្ហាញពីសក្តានុពលក្នុងការរៀបចំអនាគតនៃការអប់រំ ហើយខ្ញុំពិតជារំភើបណាស់ដែលបានចូលរួមជាផ្នែកមួយ។

លើសពីនេះ ខ្ញុំពិតជារំភើបណាស់ដែលមានឱកាសជួបនឹងតថភាពអ្នករស់នៅក្នុង Metaverse ហើយស្វែងយល់ពីបទពិសោធន៍របស់ Nem ដែលជា YouTuber និម្មិតដំបូងគេក្នុងពិភពលោកនៅក្នុងវគ្គ “Talk with Metaverse Residents” ។ ទស្សនវិស័យតែមួយគត់របស់ Nem ដែលជាវត្តមានប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយសកម្មនៅក្នុង Metaverse នឹងផ្តល់នូវការយល់ដឹងដ៏មានតម្លៃទៅកាន់ពិភពនិម្មិតនេះ។ ក្នុងវគ្គនេះ ខ្ញុំទន្ទឹងរង់ចាំមើលការបង្ហាញអំពីឧបករណ៍ដែលបង្កើនបទពិសោធន៍ Metaverse ដែលអនុញ្ញាតឱ្យអ្នករស់នៅជ្រមុជខ្លួនយ៉ាងពេញលេញនៅក្នុងជីវិតនិម្មិត។

តាមរយៈការចូលរួមក្នុងព្រឹត្តិការណ៍ IGF ២០២៣ ខ្ញុំរំពឹងថានឹងទទួលបានការយល់ដឹងកាន់តែស៊ីជម្រៅអំពីប្រធានបទ និងនិន្នាការសំខាន់ៗជាច្រើននៅក្នុងអាណាចក្រឌីជីថល។ ជាពិសេស ខ្ញុំសង្ឃឹមថានឹងរៀនអំពីនិន្នាការវិវត្តនៃព័ត៌មានមិនច្បាស់លាស់ និងព័ត៌មានមិនពិត ការពិតនិម្មិតនៃពិភពលោក Metaverse និង AI ជំនាន់ក្រោយ។ តាមរយៈការចូលរួមក្នុងវគ្គ និងការពិភាក្សា ខ្ញុំរំពឹងថានឹងទទួលបានការយល់ដឹងអំពីផលប៉ះពាល់នៃប្រធានបទទាំងនេះលើសង្គម ក៏ដូចជាយុទ្ធសាស្ត្រ និងដំណោះស្រាយដែលមានសក្តានុពលសម្រាប់ដោះស្រាយបញ្ហាប្រឈមដែលពាក់ព័ន្ធ។

អត្ថបទទាក់ទង

ការស្វែងយល់ពីអនាគតនៃការគ្រប់គ្រងអ៊ីនធឺណិត IGF 2023 នៅទីក្រុងក្យូតូ ប្រទេសជប៉ុន

ថ្ងៃសុក្រ ទី ៨ ធ្នូ ឆ្នាំ ២០២៣
សែត គីមហុង
ព្រឹត្តិការណ៍

វេទិកាអភិបាលកិច្ចអ៊ិនធឺណិត (IGF) គឺជាវេទិកាសកលមួយ ដែលភាគីពាក់ព័ន្ធមកពីមជ្ឈដ្ឋានផ្សេងៗមកជួបជុំគ្នា ដើម្បីពិភាក្សាអំពីបញ្ហាសំខាន់ៗទាក់ទងនឹងផលប៉ះពាល់នៃអ៊ីនធឺណិតលើសង្គម។ ចាប់ពីថ្ងៃទី 8 ដល់ថ្ងៃទី 12 ខែតុលា ហើយក្នុងនោះដែរខ្ញុំ ក៏ទទួលបានឱកាសចូលរួមកម្មវិធី IGF 2023 នៅទីក្រុងក្យូតូ ប្រទេសជប៉ុន។ នៅក្នុងការអត្ថបទនេះ ខ្ញុំនឹងចែករំលែកបទពិសោធន៍ និងការយល់ដឹងរបស់ខ្ញុំពីព្រឹត្តិការណ៍ដ៏សំខាន់នេះ ដែលគ្របដណ្តប់លើប្រធានបទជាច្រើន ចាប់ពីកិច្ចសហប្រតិបត្តិការឌីជីថលសម្រាប់និរន្តរភាពបរិស្ថាន រហូតដល់តួនាទីរបស់សមាជិកសភាក្នុងការរៀបចំអ៊ីនធឺណិតដែលគួរឱ្យទុកចិត្ត។ការបង្ហាញអំពីIGF 2023IGF 2023 ត្រូវាបានបើកកម្មវិធីដោយសុន្ទរកថាដ៏មានតម្លៃពីអគ្គលេខាធិការរងអង្គការសហប្រជាជាតិ និងនាយករដ្ឋមន្ត្រីជប៉ុន ដោយសង្កត់ធ្ងន់លើសារៈសំខាន់នៃកិច្ចសហប្រតិបត្តិការពហុភាគីក្នុងការដោះស្រាយបញ្ហាប្រឈមជាសកល ដូចជាការអភិវឌ្ឍន៍ប្រកបដោយចីរភាព និងសកម្មភាពអាកាសធាតុ។ ប្រធានបទនៃព្រឹត្តិការណ៍នេះ \"អ៊ិនធឺណិតដែលយើងចង់បាន - ការផ្តល់អំណាចដល់មនុស្សទាំងអស់\" បានគូសបញ្ជាក់ពីការប្តេជ្ញាចិត្តក្នុងការបង្កើតអនាគតឌីជីថលដែលរួមបញ្ចូល និងនិរន្តរភាព។ថ្ងៃទី 0: ការកំណត់នៃវេទិការថ្ងៃដំបូងនៃព្រឹត្តិការណ៍នេះ មានកម្មវិធីបើកសម្ពោធបំផុសគំនិត និងវគ្គមួយស្តីពី \"ប្រព័ន្ធបណ្តាញនាពេលអនាគតជាវេទិកាសេវាកម្មបើកចំហនៅក្នុង Beyond5G/6G Era\"។ វគ្គនេះបានផ្តល់ការយល់ដឹងអំពីការវិវត្តនៃប្រព័ន្ធបណ្តាញ ដោយកំណត់សម្លេងសម្រាប់ការពិភាក្សានាពេលខាងមុខ។ថ្ងៃទី 1៖ និរន្តរភាពបរិស្ថាន និងអ៊ីនធឺណែតដែលគួរឱ្យទុកចិត្តនៅថ្ងៃដំបូង ខ្ញុំបានចូលរួមវគ្គបំភ្លឺចំនួនពីរ។ \"ធនធានដែលមិនអាចទាញយកបាន៖ តើកិច្ចសហប្រតិបត្តិការឌីជីថលអាចរួមចំណែកដល់សមរភូមិសម្រាប់បរិស្ថានរបស់យើងយ៉ាងដូចម្តេច?\" ស្វែងយល់ពីតួនាទីនៃកិច្ចសហប្រតិបត្តិការឌីជីថលក្នុងការដោះស្រាយបញ្ហាប្រឈមបរិស្ថាន។ នៅក្នុង \"តួនាទីរបស់អ្នកតំណាងរាស្រ្តក្នុងការបង្កើតអ៊ីនធឺណែតដែលអាចទុកចិត្តបានដែលផ្តល់អំណាចដល់ប្រជាជនទាំងអស់\" ខ្ញុំបានរៀនអំពីតួនាទីដ៏សំខាន់របស់សមាជិកសភាក្នុងការរៀបចំបណ្តាញអ៊ីនធឺណែតដែលគួរឱ្យទុកចិត្ត ជាមួយនិងភាបជម្រុះ។ថ្ងៃទី 2៖ ការអប់រំដែលជំរុញដោយ AIថ្ងៃទី 2 ស្វែងយល់អំពីអនាគតនៃការអប់រំជាមួយនឹងវគ្គ \"បដិវត្តការសិក្សាដែលជំរុញដោយ AI ក្នុងឧត្តមសិក្សាកម្ពុជា។ កិច្ចពិភាក្សានេះមានជាប់ពាក់ព័ន្ធជាពិសេសនៅពេលដែលវាបានស្វែងយល់ពីសក្តានុពលរបស់ AI ក្នុងការប្រែក្លាយទិដ្ឋភាពអប់រំរបស់កម្ពុជា។ថ្ងៃទី 3៖ ការផ្លាស់ប្តូរថាមពលជាសកលការបន្លិចនៃបទពិសោធន៍ IGF របស់ខ្ញុំគឺវគ្គស្តីពី \"ការបង្កើនល្បឿននៃការផ្លាស់ប្តូរថាមពលជាសកល\" ។ វគ្គនេះបានផ្តល់នូវការយល់ដឹងដ៏មានតម្លៃចំពោះការផ្លាស់ប្តូរជាសកលឆ្ពោះទៅរកប្រភពថាមពលប្រកបដោយនិរន្តរភាព និងតួនាទីដែលបច្ចេកវិទ្យាឌីជីថលអាចដើរតួក្នុងការផ្លាស់ប្តូរនេះ។ វាបានសង្កត់ធ្ងន់លើសារៈសំខាន់នៃការធានាឱ្យមានការផ្លាស់ប្តូរថាមពលដែលមិនទុកឱ្យនរណាម្នាក់នៅពីក្រោយ។ថ្ងៃទី 4: នីតិរដ្ឋសម្រាប់ការគ្រប់គ្រងទិន្នន័យថ្ងៃចុងក្រោយបានបង្ហាញពីសម័យប្រជុំស្តីពី \"នីតិរដ្ឋសម្រាប់អភិបាលកិច្ចទិន្នន័យ\" ដែលគូសបញ្ជាក់ពីសារៈសំខាន់នៃការគ្រប់គ្រងទិន្នន័យ ខណៈការគោរពនីតិរដ្ឋ។ នេះមានសារៈសំខាន់ជាពិសេសនៅក្នុងយុគសម័យឌីជីថល ដែលទិន្នន័យដើរតួនាទីយ៉ាងសំខាន់ក្នុងការរៀបចំពិភពលោករបស់យើង។ការចូលរួមចំណែកដល់ប្រទេសកម្ពុជាការចូលរួមរបស់ខ្ញុំនៅក្នុង IGF 2023 បាននាំឱ្យខ្ញុំនូវចំណេះដឹងដ៏មានតម្លៃ និងទស្សនៈថ្មីៗ។ ខ្ញុំប្តេជ្ញាលើកកម្ពស់ការប្រើប្រាស់បច្ចេកវិទ្យាឌីជីថលប្រកបដោយការទទួលខុសត្រូវ តស៊ូមតិសម្រាប់ការរួមបញ្ចូលអ៊ីនធឺណិត និងគាំទ្រគំនិតផ្តួចផ្តើមដែលប្រើប្រាស់ AI សម្រាប់ការអប់រំ និងការផ្លាស់ប្តូរថាមពលប្រកបដោយនិរន្តរភាពក្នុងប្រទេសកម្ពុជា។ ខ្ញុំមានគម្រោងចូលរួមយ៉ាងសកម្មនៅក្នុងគម្រោងដែលស្របតាមគោលដៅទាំងនេះ ធ្វើការឆ្ពោះទៅរកប្រទេសកម្ពុជាដែលកាន់តែមានទំនាក់ទំនង និរន្តរភាព និង។ខ្ញុំសូមថ្លែងអំណរគុណយ៉ាងជ្រាលជ្រៅចំពោះ អង្គការទិន្នន័យអំពីការអភិវឌ្ឍ សម្រាប់ការគាំទ្រការចូល រួមរបស់ខ្ញុំនៅក្នុង IGF 2023 អាចធ្វើទៅបាន។ ការគាំទ្រមួយនេះបានអនុញ្ញាតឱ្យខ្ញុំចូលរួមជាមួយអ្នកដឹកនាំការគិតជាសកល និងទទួលបានការយល់ដឹងកាន់តែស៊ីជម្រៅអំពីបញ្ហាសំខាន់ៗនៅក្នុងការគ្រប់គ្រងអ៊ីនធឺណិត។ ខ្ញុំទន្ទឹងរង់ចាំការចែករំលែកចំណេះដឹងថ្មីរៗបស់ខ្ញុំ និងរួមចំណែកដល់អនាគតឌីជីថលរបស់ប្រទេសកម្ពុជា ដោយមានការគាំទ្រពីអង្គការទិន្នន័យអំពីការអភិវឌ្ឍ។សរុបសេចក្តីមក IGF 2023 នៅទីក្រុងក្យូតូ ប្រទេសជប៉ុន គឺជាបទពិសោធន៍ផ្លាស់ប្តូរ ដ៏ទូលំទូលាយទៅរកឱកាស និងគំនិតថ្មីៗសម្រាប់កំណត់អនាគតនៃអ៊ីនធឺណិត។ ជាមួយនឹងការប្តេជ្ញាចិត្តចំពោះការផ្លាស់ប្តូរជាវិជ្ជមាន ខ្ញុំពិតជារំភើបក្នុងការចូលរួមចំណែករបស់ខ្ញុំក្នុងការកសាងអនាគតឌីជីថលដ៏ត្រចះត្រចង់សម្រាប់ប្រទេសកម្ពុជា និងនៅពេលខាងមុខ។

ការយល់ដឹងរបស់ក្រុមការងារអូឌីស៊ីពីកម្មវិធី The Asia Pacific School on Internet Governance (APSIG) ២០២៣

ថ្ងៃអង្គារ ទី ៥ ធ្នូ ឆ្នាំ ២០២៣
សុខ ហាំងឃាង
ព្រឹត្តិការណ៍

APSIG គឺជាការបំពេញបន្ថែមនៃការកសាងសមត្ថភាពរបស់កម្មវិធី The Asia Pacific Internet Governance Academy ២០២៣ (APIGA) រួមទាំង ជាសាលាអភិបាលកិច្ចអ៊ីនធឺណិត ក្នុងតំបន់ដែលធ្វើការបង្កើតមូលដ្ឋានគ្រឹះ ការលើកកម្ពស់ការយល់ដឹង និងការកសាងសមត្ថភាពនៅក្នុងតំបន់អាស៊ីប៉ាស៊ីហ្វិក។ APSIG ២០២៣ ត្រូវបានប្រារព្ធឡើងរយៈពេលបីថ្ងៃចាប់ពីថ្ងៃទី ២៧-២៩ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ ២០២៣ នៅសណ្ឋាគារ Park Inn Radisson North EDSA ទីក្រុងម៉ានីល ប្រទេសហ្វីលីពីន។ ក្រុមការងាររបស់អង្គការទិន្នន័យអំពីការអភិវឌ្ឍ (ODC) ចូលរួមនៅក្នុងព្រឹត្តិការណ៍ទាំងមូល។APSIG បានចាប់ផ្តើមដំបូងក្នុងឆ្នាំ ២០១៦ ក្នុងគោលបំណងផ្តល់នូវចំណេះដឹង និងជំនាញដល់អ្នកចូលរួមដើម្បីចូលរួមក្នុងការបង្កើតគោលនយោបាយអ៊ីនធឺណិត ដោយបង្កើតមូលដ្ឋានគ្រឹះដ៏រឹងមាំដូចខាងក្រោម៖ ផ្សព្វផ្សាយ និងគាំទ្រសាលារៀនអភិបាលកិច្ចអ៊ីនធឺណិត (SIGs) នៅក្នុងតំបន់អាស៊ីប៉ាស៊ីហ្វិក ផ្តល់សេវាកម្មបណ្តុះបណ្តាលដល់អ្នករៀបចំ និងវាគ្មិននៅ SIGs ជាតិ និងក្នុងស្រុក ថ្ងៃសូន្យ (២៦ វិច្ឆិកា ២០២៣) កម្មវិធីបានចាប់ផ្តើមជាផ្លូវការជាមួយនឹងការណែនាំ និងកម្មវិធីស្វាគមន៍ ។ នៅថ្ងៃសូន្យនៃព្រឹត្តិការណ៍នេះ អ្នកចូលរួមទាំងអស់ បានស្គាល់គ្នា និងរៀនពីគ្នាទៅវិញទៅមកអំពីអភិបាលកិច្ចអ៊ីនធឺណិត ដែលកើតឡើងនៅក្នុងប្រទេសរបស់ពួកគេ។ ថ្ងៃទីមួយ (២៧ វិច្ឆិកា ២០២៣) កម្មវិធីផ្តោតលើ ប្រវត្តិអភិបាលកិច្ចអ៊ីនធឺណិត និងការវិវត្តនៃប្រព័ន្ធអេកូឡូស៊ី តួនាទីរបស់អង្គការអន្តរជាតិ និង NRIs បច្ចេកវិទ្យាអ៊ីនធឺណិត និងស្តង់ដារសុវត្ថិភាព Flash Talk ដោយអ្នកចូលរួមទាំងអស់, Bitcoin, Blockchain និង IP Go ។ អ្នកចូលរួមទាំងអស់ត្រូវបានជូនដំណឹងនៅថ្ងៃសូន្យ ដើម្បីរៀបចំការធ្វើ Flash Talk លើប្រធានបទនៃអភិបាលកិច្ចអ៊ីនធឺណិត នៅក្នុងប្រទេសកំណើតរបស់ពួកគេ។ ក្រុមការងារ អូឌីស៊ី បានធ្វើបទបង្ហាញស្តីពី AI-driven learning Revolution In Cambodian Higher Education ដែលជាឯកសារស្រាវជ្រាវដែលធ្វើឡើងដោយលោក ហេង សុខឡាយ អ្នកស្រាវជ្រាវលើបញ្ញាសិប្បនិម្មិត និងជាគ្រូបង្រៀននៅបណ្ឌិត្យសភាបច្ចេកវិទ្យាឌីជីថលកម្ពុជា។ លើសពីនោះ ក្រុមការងារ អូឌីស៊ី ក៏បានគាំទ្រវាគ្មិនក្នុងការពន្យល់អំពី IP Go ការពិពណ៌នាអំពីសកម្មភាព តួនាទីរបស់ប្រតិបត្តិករបណ្តាញ និងវិធីដំណើរការអ៊ីនធឺណិត ។ ថ្ងៃទីពីរ (២៨ វិច្ឆិកា ២០២៣) កម្មវិធីផ្តោតលើ ភាពងាយស្រួល និងការដាក់បញ្ចូលលទ្ធភាពប្រើប្រាស់ និងបរិយាបន្ន (Accessibility and Inclusivity) សេដ្ឋកិច្ចឌីជីថល និងអនាគតនៃការងារ ការកាត់ផ្ដាច់អ៊ីនធឺណិត និងច្បាប់សិទ្ធិមនុស្សអន្តរជាតិ ឧប្បត្តិហេតុសុវត្ថិភាពអ៊ីនធឺណិត (ការដើរតួ)/ សុវត្ថិភាព DNS អភិបាលកិច្ចអ៊ីនធឺណិត និងសង្គ្រាមជំនាន់ទី ៧ ។ សកម្មភាពគួរឱ្យចាប់អារម្មណ៍មួយក្នុងចំណោមសកម្មភាពជាច្រើនគឺ \"លទ្ធភាពប្រើប្រាស់ និងបរិយាបន្ន ( Accessibility and Inclusivity) \" ដែលវាគ្មិនបានបង្ហាញយើងអំពីភាពងាយស្រួលនៃគេហទំព័រ។ គាត់មានបំណងលើកកម្ពស់ការយល់ដឹងក្នុងចំណោមអ្នកបង្កើតគេហទំព័រ ដើម្បីពិចារណាលើធាតុនានា រួមទាំងសំឡេង ការបញ្ជាដោយសំឡេង និងឧបករណ៍ដែលមានផ្សេងទៀត។ វាគ្មិនក៏បានជំរុញអ្នកបង្កើតគេហទំព័រឱ្យធ្វើតាមការណែនាំរបស់ WC3 \"គោលការណ៍ណែនាំអំពីភាពងាយស្រួលនៃមាតិកាគេហទំព័រ\" (Web Content Accessibility Guidelines) មានការស្នើរសុំឱ្យជនមានពិការភាពសាកល្បងគេហទំព័ររបស់ពួកគេ ដើម្បីធានាថាខ្លឹមសារដែលមាននៅលើគេហទំព័ររបស់ពួកគេអាចចូលប្រើប្រាស់បាន។ បន្ទាប់ពីផ្នែកនេះ វាគ្មិនពិភាក្សាអំពីការអនុវត្តច្បាប់សិទ្ធិមនុស្សអន្តរជាតិចំពោះការបិទអ៊ីនធឺណិត។ នៅក្នុងវគ្គការដើរតួក្នុងឧប្បត្តិហេតុតាមប្រព័ន្ធអ៊ីនធឺណិត ដែលអ្នកចូលរួមទាំងអស់ត្រូវបានបែងចែកជា ៣ ក្រុមធំៗ រួមមានក្រុមគ្រប់គ្រង ក្រុមបច្ចេកទេស និងក្រុមច្បាប់ដែលទទួលខុសត្រូវក្នុងការឆ្លើយតបទៅកាន់សាធារណជនអំពី ករណីដែល Hacker លេចធ្លាយទិន្នន័យរបស់អង្គការក្រៅរដ្ឋាភិបាល។ ក្រុម ការងារ អូឌីស៊ី បានដើរតួនាទីជាប្រធានក្រុមនៃក្រុមអ្នកច្បាប់ ហើយបានពន្យល់ដល់អ្នកចូលរួមដែលស្ថិតនៅក្នុងក្រុមអ្នកច្បាប់ និងអ្វីដែលយើងត្រូវធ្វើនៅក្នុងវគ្គនេះ ហើយយើងក៏បានពិភាក្សាអំពីដំណាក់កាលដែលយើងត្រូវអនុវត្តតាម យ៉ាងយកចិត្តទុកដាក់ផងដែរ។ សកម្មភាពទាំងនោះបានធ្វើឱ្យអ្នកចូលរួមដឹងពីរបៀបឆ្លើយតបទៅនឹងឧប្បត្តិហេតុបែបនេះដែលនឹងកើតឡើងនៅក្នុងជីវិតប្រចាំថ្ងៃរបស់យើង។ នៅចុងបញ្ចប់នៃថ្ងៃទី ២ ក្រុមការងារ អូឌីស៊ី ក៏បានធ្វើបទបង្ហាញអំពីវប្បធម៌កម្ពុជាដល់អ្នកចូលរួមទាំងអស់ និងធ្វើបទបង្ហាញអំពីការងាររបស់ អូឌីស៊ី និងការចូលរួមរបស់ អូឌីស៊ី ក្នុងការកែលម្អអភិបាលកិច្ចអ៊ីនធឺណិតនៅកម្ពុជា រួមទាំងកម្មវិធីវេទិកាអភិបាលកិច្ចអ៊ីនធឺណិតសម្រាប់យុវជនកម្ពុជា វេទិកាអាយស៊ីធី និងឌីជីថលកម្ពុជា និង កម្ពុជា អាយស៊ីធីខែម។ ថ្ងៃទីបី (២៩ វិច្ឆិកា ២០២៣) កម្មវិធីនេះបានចាប់ផ្តើមជាមួយនឹងផ្នែកដែលមានឈ្មោះថា Emerging ICANN អាទិភាព៖ ជុំបន្ទាប់នៃ gTLD ថ្មី និងការទទួលយកជាសកល ផលប៉ះពាល់នៃការបែងចែកអ៊ីនធឺណិតលើអនាគតនៃអ៊ីនធឺណិត។ កម្មវិធី APSIG 2023 បានបញ្ចប់ជាមួយនឹងការថ្លែងបិទដោយអ្នករៀបចំ។ អ្នកចូលរួមទាំងអស់បានផ្តល់មតិកែលម្អរបស់ពួកគេដើម្បីកែលម្អកម្មវិធី។ ក្រុមការងាររបស់អូឌីស៊ី បានបង្កើតទំនាក់ទំនងជាមួយអ្នកចូលរួមផ្សេងទៀត សម្រាប់កិច្ចសហប្រតិបត្តិការនាពេលអនាគត។ បន្ទាប់ពីកម្មវិធីបានបញ្ចប់ គេរំពឹងថា ក្រុមការងាររបស់ អូឌីស៊ី អាចសិក្សា ឬអនុវត្ត ប្រសិនបើអាចធ្វើបាន មេរៀនពាក់ព័ន្ធណាមួយដែលបានរៀនពី APISIG 2023 ដល់យុវជនកម្ពុជា ដល់យុវជនកម្ពុជា តាមរយៈព្រឹត្តិការណ៍ “វេទិកាអភិបាលកិច្ចអ៊ិនធឺណិតសម្រាប់យុវជនកម្ពុជា (Cambodia YIGF)” ដែលគ្រោងនឹង រៀបចំនៅរាជធានីភ្នំពេញ នាឆ្នាំ២០២៤ ខាងមុខនេះ។ ការយល់ដឹងពី APSIG ២០២៣ ក៏ផ្តល់នូវធាតុចូលបន្ថែម សម្រាប់ក្រុមការងារ អូឌីស៊ី ដើម្បីប្រើប្រាស់សម្រាប់វគ្គចែករំលែកបទពិសោធន៍ទាក់ទងនឹងអភិបាលកិច្ចអ៊ិនធឺណិត ។ ទីពីរ វាគឺជាឱកាសដែលក្រុមការងាររបស់ អូឌីស៊ី បានកសាងបណ្តាញ និងផ្លាស់ប្តូរយោបល់ ជាមួយ ក្រុមអ្នកស្រាវជ្រាវ អ្នកជំនាញ និងសហគមន៍អភិបាលកិច្ចតាមអ៊ីនធឺណិតផ្សេងៗទៀត។

បទពិសោធន៍ទទួលបានពីអភិបាលកិច្ចអ៊ិនធឺណិតក្នុងនាមជាវាគ្មិនមួយរូប

ថ្ងៃអាទិត្យ ទី ១៩ វិច្ឆិកា ឆ្នាំ ២០២៣
អ៊ុត ច័ន្ទតារាពេជ្រ
ព្រឹត្តិការណ៍

ស្រមៃមើលកន្លែងមួយដែលពិភពបុរាណជួបនឹងចុងសម័យកាលដែលមានវប្បធម៌រេរាំជាមួយនឹងបច្ចេកវិទ្យា—កន្លែងមួយនោះគឺជាទីក្រុងក្យូតូ នៃប្រទេសជប៉ុន។ ឥឡូវនេះ ស្រមៃថាអ្នកជាផ្នែកមួយនៃការប្រមូលផ្តុំដោយ អ្នកដែលមានចំណង់ចំណូលចិត្តរួមគ្នាក្នុងការបង្កើតពិភពឌីជីថល។ នោះហើយជាកន្លែងដែលខ្ញុំបានចូលរួម នៅឯវេទិកាអភិបាលកិច្ចអ៊ីនធឺណិត (IGF) 2023 ហើយខ្ញុំចង់ប្រាប់អ្នកថាបទពិសោធន៍ដ៏គួរឱ្យរំភើបនេះមិន មែនតែមួយឆាវនោះទេ!ក្នុងនាមជាអ្នកតំណាងយុវជនគ្រាដ៏គួរឱ្យចងចាំបំផុតមួយនៅក្នុងដំណើររបស់ខ្ញុំគឺឱកាសក្នុងការធ្វើជាវាគ្មិនក្នុងវគ្គ #133 មានចំណងជើងថា \"ការពន្លឿនការផ្លាស់ប្តូរថាមពលរួមដែលមានភាពបញ្ចូល\"។ វគ្គនេះគឺជាផ្នែកសំខាន់មួយនៃការពិភាក្សាទូលំ ទូលាយអំពីបច្ចេកវិទ្យាឌីជីថលដើម្បីសម្រេចបាននូវគោលដៅអភិវឌ្ឍន៍ប្រកបដោយចីរភាព។ វគ្គនេះត្រូវបាន រៀបចំឡើងដោយអ្នកជំនាញដោយអង្គភាពសំខាន់ៗមួយចំនួន រួមមានក្រសួងកិច្ចការសេដ្ឋកិច្ច និងគោល នយោបាយអាកាសធាតុរបស់ប្រទេសហូឡង់ NLIGF វេទិកាពាណិជ្ជកម្មអេឡិចត្រូនិកហូឡង់ (ECP) និង WEOG។ នៅពេលខ្ញុំឈានជើងឡើងលើវេទិកា ខ្ញុំបាននាំយកមកជាមួយខ្ញុំមិនត្រឹមតែទស្សនៈវិស័យរបស់ ប្រទេសកម្ពុជាប៉ុណ្ណោះទេ ប៉ុន្តែថែមទាំងសហគមន៍យុវជនអាស៊ានដែលពោរពេញដោយភាពស្វាហាប់ផងដែរ។ វាជាពេលមួយដ៏មានកិត្តិយសនិងការទទួលខុសត្រូវដ៏ធំធេងក្នុងការលើកឡើងនូវសំឡេងរបស់យុវជន។ បេសកកម្មនៃវគ្គពិភាក្សានេះគឺមានភាពច្បាស់លាស់ដើម្បីបង្កើនកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងរួមគ្នារបស់យើងឆ្ពោះទៅ កាន់អនាគតថាមពលដែលពិតជាមិនទុកនរណាម្នាក់ចោលនៅក្រោយឡើយ។ នៅខាងក្រោយបទបង្ហាញរបស់ ខ្ញុំដែលមានចំណងជើងថា \"ការសម្រេចនូវអនាគតថាមពលបៃតងរបស់អាស៊ានតាមរយៈយុវជន\" ខ្ញុំបានស្វែង យល់ពីតួនាទីដ៏សំខាន់របស់យុវជនក្នុងការដឹកនាំការផ្លាស់ប្តូរថាមពលបៃតងនៅក្នុងតំបន់អាស៊ាន។ ខ្ញុំបានចាប់ ផ្តើមដោយសង្កត់ធ្ងន់លើសារៈសំខាន់ដ៏សំខាន់នៃថាមពលបៃតង មិនត្រឹមតែសម្រាប់និរន្តរភាពបរិស្ថានប៉ុណ្ណោះ ទេ ប៉ុន្តែក៏សម្រាប់អនាគតរួមរបស់យើងផងដែរ។ បន្ទាប់មកខ្ញុំបានលើកឡើងពីបញ្ហាប្រឈមសំខាន់ៗដែល អាស៊ានប្រឈមមុខក្នុងការផ្លាស់ប្តូរទៅរកថាមពលបៃតង រួមទាំងការកើនឡើងនៃតម្រូវការថាមពល និងបញ្ហា នៃលទ្ធភាព និងលទ្ធភាពប្រើប្រាស់។ យ៉ាងណាមិញ ខ្ញុំក៏បានបង្ហាញពីសក្តានុពលដ៏ធំធេងសម្រាប់យុវជនក្នុង ការចូលរួមចំណែកក្នុងការអភិវឌ្ឍនេះ។ តាមរយៈការអនុម័តនូវបច្ចេកវិទ្យាបៃតង ការបង្កើតការងារបៃតង និងការផ្តួចផ្តើមគំនិតផ្តួចផ្តើមបៃតង យើងអាចប្រើប្រាស់គំរូជោគជ័យនៃវេទិកាអភិបាលកិច្ចអ៊ីនធឺណិតកម្ពុជា ជាឧទាហរណ៍ ដែលវេទិកានេះដើរតួនាទីយ៉ាងសំខាន់ក្នុងការជំរុញការផ្លាស់ប្តូរឆ្ពោះទៅរក អនាគតថាមពល ប្រកបដោយនិរន្តរភាព និងបៃតងក្នុងអាស៊ាន។សុន្ទរកថាពីវគ្គសំខាន់ៗផ្សេងទៀត៖គំនិតរបស់ខ្ញុំមិនមែនកើតឡើងពីខ្ញុំតែម្នាក់ប៉ុណ្ណោះទេ។ ខ្ញុំបានទទួលនូវគំរូ និងចំណេះដឹងមួយចំនួនពីអ្នកជំនាញ ក្នុងវគ្គពិភាក្សាផ្សេងទៀតដែលខ្ញុំបានចូលរួមមុនវគ្គប្រជុំក្រុមរបស់ខ្ញុំ។ ខ្ញុំនឹងលើកឡើងនូវវគ្គពិភាក្សាបី ដែលបំផុសគំនិតដល់ខ្ញុំយ៉ាងពិតប្រាកដខាងក្រោម៖\"ការផ្លាស់ប្តូរក្របខ័ណ្ឌបច្ចេកវិទ្យាសម្រាប់ភពផែនដី\"IGF 2023 គឺដូចជាពិភពឌីជីថលដែលពោរពេញដោយចំណេះដឹង និងការបំផុសគំនិត។ វគ្គនេះបានធ្វើឱ្យខ្ញុំស្រមៃមើលនូវ Utopia ពណ៌បៃតងដែលដំណើរការដោយបច្ចេកវិទ្យា។ វាជាការរំលឹកថាអាណាចក្រឌីជីថលអាចជាកម្លាំងសម្រាប់ភពផែនដីផងដែរ ប្រសិនបើយើងរួមបញ្ចូលបរិស្ថាននៅក្នុងដំណើរការកសាងក្របខ័ណ្ឌ។\"ការពិភាក្សាកម្រិតខ្ពស់លើបញ្ញាសិប្បនិម្មិត\"Artificial Intelligence ឬ AI មិនមែនគ្រាន់តែជាពាក្យចចាមអារ៉ាមនោះទេ វាគឺជាតារារបស់កម្មវិធី! វគ្គនេះគឺជាការបំផុសគំនិតបំផុតសម្រាប់ខ្ញុំ ព្រោះវាបានបង្ហាញយើងពីរបៀបដែល AI អាចជាអ្នកបង្កើនល្បឿននៅក្នុងសិទ្ធិរបស់ខ្លួនយើង ដោយបង្កើនល្បឿនអោយយើងឆ្ពោះទៅកាន់ពិភពលោកដែលកាន់តែបៃតង និងមាននិរន្តរភាពជាងមុន។ ប៉ុន្តែមានបញ្ហាដែលយើងត្រូវពិចារណានៅទីនេះ! AI ត្រូវការត្រីវិស័យសីលធម៌ ហើយនោះជាកន្លែងដែលអភិបាលកិច្ចចូលមក។“បើគ្មានការពិតទេ អ្នកមិនអាចមានការពិត ហើយបើគ្មានការពិតទេ អ្នកមិនអាចមានការជឿទុកចិត្តបានឡើយ” ម្ចាស់រង្វាន់ណូបែលសន្តិភាព Maria Ressa បានថ្លែងនៅ IGF2023។ ការផ្តល់យោបល់ចំនួនបីត្រូវបានលើកឡើងសម្រាប់ការចូលទៅជិត AI ទូទៅ ដែលវាអាចត្រូវបានគេលួចយ៉ាងងាយស្រួលសម្រាប់បង្កើតឥទ្ធិពលលើផ្លូវអារម្មណ៍ និងជាញឹកញាប់ជាមួយនឹងខ្លឹមសារមិនពិតរួមមាន៖ \"បញ្ឈប់ការឃ្លាំមើលដើម្បីរកប្រាក់ចំណេញ។ បញ្ឈប់ការលំអៀងដោយសរសេរកូដប្រឆាំងនឹងស្ត្រី LGBTQI និងជនជាតិភាគតិចផ្សេងទៀត និងប្រើប្រាស់សារព័ត៌មានជាថ្នាំបំបាត់អំពើទុច្ចរិត។\"\"យុវជនសម្រាប់ការរួមបញ្ចូលឌីជីថល និងនិរន្តរភាពបរិស្ថាន\"វគ្គនេះគឺដូចជាការប្រមូលផ្តុំគ្នាមួយសម្រាប់អ្នកចម្បាំងឌីជីថលវ័យក្មេងដើម្បីចាប់ផ្តើមធ្វើសកម្មភាព។ វាសង្កត់នូវសារថាយើងជាយុវជនមិនមែនគ្រាន់តែជាអនាគតទេ យើងជាអ្នកជំរុញការផ្លាស់ប្តូរថ្ងៃនេះ! Nadia Owusu នៃសង្គមស៊ីវិល តំណាងក្រុមអាហ្រ្វិក បានសង្កត់ធ្ងន់លើតួនាទីរបស់យុវជននៅក្នុងពេលវេលាដ៏មានសារៈសំខាន់នេះ នៅពេលដែលយើងត្រូវការពន្លឿនបរិស្ថានឌីជីថលបៃតង។ ខ្ញុំទទួលបានការបំផុសគំនិតជាច្រើនពីការងារ និងសេចក្តីថ្លែងការណ៍របស់នាងពីវគ្គពិភាក្សាដែលជំរុញដល់កិច្ចពិភាក្សារបស់ខ្ញុំផងដែរ។ដំណើរត្រឡប់មកវិញការចាកចេញពីទីក្រុងក្យូតូគឺ ពិបានធ្វើចិត្តបានណាស់ ប៉ុន្តែខ្ញុំបានយកមកវិញលើសពីការចងចាំទៅទៀត។ ខ្ញុំបាននាំយកវ៉ាលីមួយត្រឡប់មកវិញដែលពោរពេញទៅដោយការបំផុសគំនិត ប្រាជ្ញា និងបេះដូងដែលផ្ទុះឡើងជាមួយនឹងការប្តេជ្ញាចិត្តដើម្បីបន្តគាំទ្រសិទ្ធិឌីជីថល និរន្តរភាពបរិស្ថាន និងការផ្តល់សិទ្ធិអំណាចដល់យុវជន។ខ្ញុំនឹងប្រើប្រាស់ចំណេះដឹងរបស់ខ្ញុំដើម្បីបំភ្លឺពិភពឌីជីថលរបស់យើង ម្តងមួយភីកសែល។ការអរគុណជាពិសេសសូមថ្លែងអំណរគុណយ៉ាងស្មោះស្ម័គ្រចំពោះក្រុមការងារដ៏គួរឱ្យកោតសរសើររបស់ខ្ញុំ គណៈកម្មាធិការរៀបចំវេទិកាអភិបាលកិច្ចអ៊ិនធឺណិតយុវជនកម្ពុជា ក្រុមប្រឹក្សាភិបាលនៃគណៈកម្មាធិការប្រឹក្សារបស់យើង និងអង្គការ Open Development Cambodia សម្រាប់ការធ្វើឱ្យឱកាសដ៏អស្ចារ្យនេះអាចកើតឡើង។ ការគាំទ្រ និងការយកចិត្តទុកដាក់របស់អ្នកបានជំរុញដំណើររបស់ខ្ញុំឆ្ពោះទៅកាន់ពិភពឌីជីថលដែលមានភាពរួមបញ្ចូល និងនិរន្តរភាព។