yIGF កម្ពុជា Close

ការស្វែងយល់ពីអនាគតនៃការគ្រប់គ្រងអ៊ីនធឺណិត IGF 2023 នៅទីក្រុងក្យូតូ ប្រទេសជប៉ុន

វេទិកាអភិបាលកិច្ចអ៊ិនធឺណិត (IGF) គឺជាវេទិកាសកលមួយ ដែលភាគីពាក់ព័ន្ធមកពីមជ្ឈដ្ឋានផ្សេងៗមកជួបជុំគ្នា ដើម្បីពិភាក្សាអំពីបញ្ហាសំខាន់ៗទាក់ទងនឹងផលប៉ះពាល់នៃអ៊ីនធឺណិតលើសង្គម។ ចាប់ពីថ្ងៃទី 8 ដល់ថ្ងៃទី 12 ខែតុលា ហើយក្នុងនោះដែរខ្ញុំ ក៏ទទួលបានឱកាសចូលរួមកម្មវិធី IGF 2023 នៅទីក្រុងក្យូតូ ប្រទេសជប៉ុន។ នៅក្នុងការអត្ថបទនេះ ខ្ញុំនឹងចែករំលែកបទពិសោធន៍ និងការយល់ដឹងរបស់ខ្ញុំពីព្រឹត្តិការណ៍ដ៏សំខាន់នេះ ដែលគ្របដណ្តប់លើប្រធានបទជាច្រើន ចាប់ពីកិច្ចសហប្រតិបត្តិការឌីជីថលសម្រាប់និរន្តរភាពបរិស្ថាន រហូតដល់តួនាទីរបស់សមាជិកសភាក្នុងការរៀបចំអ៊ីនធឺណិតដែលគួរឱ្យទុកចិត្ត។ការបង្ហាញអំពីIGF 2023IGF 2023 ត្រូវាបានបើកកម្មវិធីដោយសុន្ទរកថាដ៏មានតម្លៃពីអគ្គលេខាធិការរងអង្គការសហប្រជាជាតិ និងនាយករដ្ឋមន្ត្រីជប៉ុន ដោយសង្កត់ធ្ងន់លើសារៈសំខាន់នៃកិច្ចសហប្រតិបត្តិការពហុភាគីក្នុងការដោះស្រាយបញ្ហាប្រឈមជាសកល ដូចជាការអភិវឌ្ឍន៍ប្រកបដោយចីរភាព និងសកម្មភាពអាកាសធាតុ។ ប្រធានបទនៃព្រឹត្តិការណ៍នេះ \"អ៊ិនធឺណិតដែលយើងចង់បាន - ការផ្តល់អំណាចដល់មនុស្សទាំងអស់\" បានគូសបញ្ជាក់ពីការប្តេជ្ញាចិត្តក្នុងការបង្កើតអនាគតឌីជីថលដែលរួមបញ្ចូល និងនិរន្តរភាព។ថ្ងៃទី 0: ការកំណត់នៃវេទិការថ្ងៃដំបូងនៃព្រឹត្តិការណ៍នេះ មានកម្មវិធីបើកសម្ពោធបំផុសគំនិត និងវគ្គមួយស្តីពី \"ប្រព័ន្ធបណ្តាញនាពេលអនាគតជាវេទិកាសេវាកម្មបើកចំហនៅក្នុង Beyond5G/6G Era\"។ វគ្គនេះបានផ្តល់ការយល់ដឹងអំពីការវិវត្តនៃប្រព័ន្ធបណ្តាញ ដោយកំណត់សម្លេងសម្រាប់ការពិភាក្សានាពេលខាងមុខ។ថ្ងៃទី 1៖ និរន្តរភាពបរិស្ថាន និងអ៊ីនធឺណែតដែលគួរឱ្យទុកចិត្តនៅថ្ងៃដំបូង ខ្ញុំបានចូលរួមវគ្គបំភ្លឺចំនួនពីរ។ \"ធនធានដែលមិនអាចទាញយកបាន៖ តើកិច្ចសហប្រតិបត្តិការឌីជីថលអាចរួមចំណែកដល់សមរភូមិសម្រាប់បរិស្ថានរបស់យើងយ៉ាងដូចម្តេច?\" ស្វែងយល់ពីតួនាទីនៃកិច្ចសហប្រតិបត្តិការឌីជីថលក្នុងការដោះស្រាយបញ្ហាប្រឈមបរិស្ថាន។ នៅក្នុង \"តួនាទីរបស់អ្នកតំណាងរាស្រ្តក្នុងការបង្កើតអ៊ីនធឺណែតដែលអាចទុកចិត្តបានដែលផ្តល់អំណាចដល់ប្រជាជនទាំងអស់\" ខ្ញុំបានរៀនអំពីតួនាទីដ៏សំខាន់របស់សមាជិកសភាក្នុងការរៀបចំបណ្តាញអ៊ីនធឺណែតដែលគួរឱ្យទុកចិត្ត ជាមួយនិងភាបជម្រុះ។ថ្ងៃទី 2៖ ការអប់រំដែលជំរុញដោយ AIថ្ងៃទី 2 ស្វែងយល់អំពីអនាគតនៃការអប់រំជាមួយនឹងវគ្គ \"បដិវត្តការសិក្សាដែលជំរុញដោយ AI ក្នុងឧត្តមសិក្សាកម្ពុជា។ កិច្ចពិភាក្សានេះមានជាប់ពាក់ព័ន្ធជាពិសេសនៅពេលដែលវាបានស្វែងយល់ពីសក្តានុពលរបស់ AI ក្នុងការប្រែក្លាយទិដ្ឋភាពអប់រំរបស់កម្ពុជា។ថ្ងៃទី 3៖ ការផ្លាស់ប្តូរថាមពលជាសកលការបន្លិចនៃបទពិសោធន៍ IGF របស់ខ្ញុំគឺវគ្គស្តីពី \"ការបង្កើនល្បឿននៃការផ្លាស់ប្តូរថាមពលជាសកល\" ។ វគ្គនេះបានផ្តល់នូវការយល់ដឹងដ៏មានតម្លៃចំពោះការផ្លាស់ប្តូរជាសកលឆ្ពោះទៅរកប្រភពថាមពលប្រកបដោយនិរន្តរភាព និងតួនាទីដែលបច្ចេកវិទ្យាឌីជីថលអាចដើរតួក្នុងការផ្លាស់ប្តូរនេះ។ វាបានសង្កត់ធ្ងន់លើសារៈសំខាន់នៃការធានាឱ្យមានការផ្លាស់ប្តូរថាមពលដែលមិនទុកឱ្យនរណាម្នាក់នៅពីក្រោយ។ថ្ងៃទី 4: នីតិរដ្ឋសម្រាប់ការគ្រប់គ្រងទិន្នន័យថ្ងៃចុងក្រោយបានបង្ហាញពីសម័យប្រជុំស្តីពី \"នីតិរដ្ឋសម្រាប់អភិបាលកិច្ចទិន្នន័យ\" ដែលគូសបញ្ជាក់ពីសារៈសំខាន់នៃការគ្រប់គ្រងទិន្នន័យ ខណៈការគោរពនីតិរដ្ឋ។ នេះមានសារៈសំខាន់ជាពិសេសនៅក្នុងយុគសម័យឌីជីថល ដែលទិន្នន័យដើរតួនាទីយ៉ាងសំខាន់ក្នុងការរៀបចំពិភពលោករបស់យើង។ការចូលរួមចំណែកដល់ប្រទេសកម្ពុជាការចូលរួមរបស់ខ្ញុំនៅក្នុង IGF 2023 បាននាំឱ្យខ្ញុំនូវចំណេះដឹងដ៏មានតម្លៃ និងទស្សនៈថ្មីៗ។ ខ្ញុំប្តេជ្ញាលើកកម្ពស់ការប្រើប្រាស់បច្ចេកវិទ្យាឌីជីថលប្រកបដោយការទទួលខុសត្រូវ តស៊ូមតិសម្រាប់ការរួមបញ្ចូលអ៊ីនធឺណិត និងគាំទ្រគំនិតផ្តួចផ្តើមដែលប្រើប្រាស់ AI សម្រាប់ការអប់រំ និងការផ្លាស់ប្តូរថាមពលប្រកបដោយនិរន្តរភាពក្នុងប្រទេសកម្ពុជា។ ខ្ញុំមានគម្រោងចូលរួមយ៉ាងសកម្មនៅក្នុងគម្រោងដែលស្របតាមគោលដៅទាំងនេះ ធ្វើការឆ្ពោះទៅរកប្រទេសកម្ពុជាដែលកាន់តែមានទំនាក់ទំនង និរន្តរភាព និង។ខ្ញុំសូមថ្លែងអំណរគុណយ៉ាងជ្រាលជ្រៅចំពោះ ​អង្គការ​ទិន្នន័យ​អំពី​ការ​អភិវឌ្ឍ​ សម្រាប់ការគាំទ្រការចូល រួមរបស់ខ្ញុំនៅក្នុង IGF 2023 អាចធ្វើទៅបាន។ ការគាំទ្រមួយនេះបានអនុញ្ញាតឱ្យខ្ញុំចូលរួមជាមួយអ្នកដឹកនាំការគិតជាសកល និងទទួលបានការយល់ដឹងកាន់តែស៊ីជម្រៅអំពីបញ្ហាសំខាន់ៗនៅក្នុងការគ្រប់គ្រងអ៊ីនធឺណិត។ ខ្ញុំទន្ទឹងរង់ចាំការចែករំលែកចំណេះដឹងថ្មីរៗបស់ខ្ញុំ និងរួមចំណែកដល់អនាគតឌីជីថលរបស់ប្រទេសកម្ពុជា ដោយមានការគាំទ្រពី​អង្គការ​ទិន្នន័យ​អំពី​ការ​អភិវឌ្ឍ​។សរុបសេចក្តីមក IGF 2023 នៅទីក្រុងក្យូតូ ប្រទេសជប៉ុន គឺជាបទពិសោធន៍ផ្លាស់ប្តូរ ដ៏ទូលំទូលាយទៅរកឱកាស និងគំនិតថ្មីៗសម្រាប់កំណត់អនាគតនៃអ៊ីនធឺណិត។ ជាមួយនឹងការប្តេជ្ញាចិត្តចំពោះការផ្លាស់ប្តូរជាវិជ្ជមាន ខ្ញុំពិតជារំភើបក្នុងការចូលរួមចំណែករបស់ខ្ញុំក្នុងការកសាងអនាគតឌីជីថលដ៏ត្រចះត្រចង់សម្រាប់ប្រទេសកម្ពុជា និងនៅពេលខាងមុខ។

ការ​យល់​ដឹង​របស់​ក្រុមការងារ​អូ​ឌី​ស៊ី​ពី​កម្មវិធី The Asia Pacific School on Internet Governance (APSIG) ២០២៣

APSIG គឺជាការបំពេញបន្ថែមនៃការកសាងសមត្ថភាពរបស់កម្មវិធី The​ Asia​ Pacific​ Internet​ Governance​ Academy​ ២០២៣​ (APIGA​)​ រួមទាំង ជាសាលាអភិបាលកិច្ច​អ៊ីនធឺណិត ក្នុងតំបន់ដែលធ្វើការបង្កើតមូលដ្ឋានគ្រឹះ ការលើកកម្ពស់ការយល់ដឹង និងការកសាងសមត្ថភាពនៅក្នុងតំបន់អាស៊ីប៉ាស៊ីហ្វិក។ APSIG ២០២៣ ត្រូវបានប្រារព្ធឡើងរយៈពេលបីថ្ងៃចាប់ពីថ្ងៃទី ២៧-២៩ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ ២០២៣ នៅសណ្ឋាគារ Park Inn Radisson North EDSA ទីក្រុងម៉ានីល ប្រទេសហ្វីលីពីន។ ក្រុមការងាររបស់អង្គការទិន្នន័យអំពីការអភិវឌ្ឍ (ODC) ចូលរួមនៅក្នុងព្រឹត្តិការណ៍ទាំងមូល។APSIG បានចាប់ផ្តើមដំបូងក្នុងឆ្នាំ ២០១៦ ក្នុង​គោលបំណង​ផ្តល់​នូវ​ចំណេះដឹង​ និង​ជំនាញ​ដល់​អ្នកចូលរួមដើម្បី​ចូលរួម​ក្នុង​ការ​បង្កើត​គោលនយោបាយ​អ៊ីនធឺណិត​ ដោយ​បង្កើត​មូលដ្ឋាន​គ្រឹះ​ដ៏​រឹង​មាំ​ដូច​ខាងក្រោម​៖ ផ្សព្វផ្សាយ និងគាំទ្រសាលារៀនអភិបាលកិច្ច​អ៊ីនធឺណិត (SIGs) នៅក្នុងតំបន់អាស៊ីប៉ាស៊ីហ្វិក ផ្តល់សេវាកម្មបណ្តុះបណ្តាលដល់អ្នករៀបចំ និងវាគ្មិននៅ SIGs ជាតិ និងក្នុងស្រុក ថ្ងៃសូន្យ (២៦ វិច្ឆិកា ២០២៣) កម្មវិធី​បាន​ចាប់ផ្តើម​ជា​ផ្លូវការ​ជាមួយនឹង​ការ​ណែនាំ និង​កម្មវិធី​ស្វាគមន៍ ។ នៅថ្ងៃសូន្យនៃព្រឹត្តិការណ៍នេះ អ្នកចូលរួមទាំងអស់ បានស្គាល់គ្នា និងរៀនពីគ្នាទៅវិញទៅមកអំពីអភិបាលកិច្ច​អ៊ីនធឺណិត ដែលកើតឡើងនៅក្នុងប្រទេសរបស់ពួកគេ។ ថ្ងៃទីមួយ (២៧​ វិច្ឆិកា ២០២៣​) កម្មវិធី​ផ្តោត​លើ ប្រវត្តិអភិបាលកិច្ចអ៊ីនធឺណិត និងការវិវត្តនៃប្រព័ន្ធអេកូឡូស៊ី តួនាទីរបស់អង្គការអន្តរជាតិ និង NRIs បច្ចេកវិទ្យាអ៊ីនធឺណិត និងស្តង់ដារសុវត្ថិភាព Flash Talk ដោយអ្នកចូលរួមទាំងអស់, Bitcoin, Blockchain និង IP Go ។ អ្នកចូលរួមទាំងអស់ត្រូវបានជូនដំណឹងនៅថ្ងៃសូន្យ ដើម្បីរៀបចំការធ្វើ Flash Talk លើប្រធានបទនៃអភិបាលកិច្ច​អ៊ីនធឺណិត នៅក្នុងប្រទេសកំណើតរបស់ពួកគេ។ ក្រុមការងារ អូ​ឌី​ស៊ី បានធ្វើបទបង្ហាញស្តីពី AI-driven learning Revolution In Cambodian Higher Education ដែលជាឯកសារស្រាវជ្រាវដែលធ្វើឡើងដោយលោក ហេង សុខឡាយ អ្នកស្រាវជ្រាវលើបញ្ញាសិប្បនិម្មិត និងជាគ្រូបង្រៀននៅបណ្ឌិត្យសភាបច្ចេកវិទ្យាឌីជីថលកម្ពុជា។ លើសពីនោះ ក្រុមការងារ អូ​ឌី​ស៊ី ក៏បានគាំទ្រវាគ្មិនក្នុងការពន្យល់អំពី IP Go ការពិពណ៌នាអំពីសកម្មភាព ​តួនាទី​របស់​ប្រតិបត្តិ​ករ​បណ្តាញ​ និង​វិធី​ដំណើរការ​អ៊ីនធឺណិត ។ ថ្ងៃទីពីរ (២៨ វិច្ឆិកា ២០២៣​) កម្មវិធីផ្តោតលើ ភាពងាយស្រួល និងការដាក់បញ្ចូលលទ្ធភាពប្រើប្រាស់ និងបរិយាបន្ន (Accessibility and Inclusivity) សេដ្ឋកិច្ចឌីជីថល និងអនាគតនៃការងារ ការកាត់ផ្ដាច់អ៊ីនធឺណិត និងច្បាប់សិទ្ធិមនុស្សអន្តរជាតិ ឧប្បត្តិហេតុសុវត្ថិភាពអ៊ីនធឺណិត (ការដើរតួ)/ សុវត្ថិភាព DNS អភិបាលកិច្ច​អ៊ីនធឺណិត និងសង្គ្រាមជំនាន់ទី ៧ ។ សកម្មភាពគួរឱ្យចាប់អារម្មណ៍មួយក្នុងចំណោមសកម្មភាពជាច្រើនគឺ \"លទ្ធភាពប្រើប្រាស់ និងបរិយាបន្ន ( Accessibility and Inclusivity) \" ដែលវាគ្មិនបានបង្ហាញយើងអំពីភាពងាយស្រួលនៃគេហទំព័រ។ គាត់មានបំណងលើកកម្ពស់ការយល់ដឹងក្នុងចំណោមអ្នកបង្កើតគេហទំព័រ ដើម្បីពិចារណាលើធាតុនានា រួមទាំងសំឡេង ការបញ្ជាដោយសំឡេង និងឧបករណ៍ដែលមានផ្សេងទៀត។ វាគ្មិនក៏បានជំរុញអ្នកបង្កើតគេហទំព័រឱ្យធ្វើតាមការណែនាំរបស់ WC3 \"គោលការណ៍ណែនាំអំពីភាពងាយស្រួលនៃមាតិកាគេហទំព័រ\" (Web Content Accessibility Guidelines) មានការស្នើរសុំឱ្យជនមានពិការភាពសាកល្បងគេហទំព័ររបស់ពួកគេ ដើម្បីធានាថាខ្លឹមសារដែលមាននៅលើគេហទំព័ររបស់ពួកគេអាចចូលប្រើប្រាស់បាន។ បន្ទាប់ពីផ្នែកនេះ វាគ្មិនពិភាក្សាអំពីការអនុវត្តច្បាប់សិទ្ធិមនុស្សអន្តរជាតិចំពោះការបិទអ៊ីនធឺណិត។ នៅក្នុងវគ្គការ​ដើរតួ​ក្នុង​ឧប្បត្តិហេតុ​តាម​ប្រព័ន្ធ​អ៊ីនធឺណិត​ ដែល​អ្នកចូលរួម​ទាំងអស់​ត្រូវ​បាន​បែងចែក​ជា​ ៣​ ក្រុម​ធំៗ​ រួម​មាន​ក្រុម​គ្រប់គ្រង​ ក្រុមបច្ចេកទេស​ និង​ក្រុម​ច្បាប់​ដែល​ទទួលខុសត្រូវ​ក្នុង​ការ​ឆ្លើយ​តប​ទៅ​កាន់​សាធារណជន​អំពី​ ករណី​ដែល​ Hacker​ លេច​ធ្លាយ​ទិន្នន័យ​របស់អង្គការក្រៅរដ្ឋាភិបាល​​។ ​ក្រុម ការងារ អូ​ឌី​ស៊ី បានដើរតួនាទីជាប្រធានក្រុមនៃក្រុមអ្នកច្បាប់ ហើយបានពន្យល់ដល់អ្នកចូលរួមដែលស្ថិតនៅក្នុងក្រុមអ្នកច្បាប់ និងអ្វីដែលយើងត្រូវធ្វើនៅក្នុងវគ្គនេះ ហើយយើងក៏បានពិភាក្សាអំពីដំណាក់កាលដែលយើងត្រូវអនុវត្តតាម យ៉ាងយកចិត្តទុកដាក់ផងដែរ។ សកម្មភាពទាំងនោះបានធ្វើឱ្យអ្នកចូលរួមដឹងពីរបៀបឆ្លើយតបទៅនឹងឧប្បត្តិហេតុបែបនេះដែលនឹងកើតឡើងនៅក្នុងជីវិតប្រចាំថ្ងៃរបស់យើង។ នៅចុងបញ្ចប់នៃថ្ងៃទី ២ ក្រុមការងារ អូ​ឌី​ស៊ី ក៏បានធ្វើបទបង្ហាញអំពីវប្បធម៌កម្ពុជាដល់អ្នកចូលរួមទាំងអស់ និងធ្វើបទបង្ហាញអំពីការងាររបស់ អូ​ឌី​ស៊ី និងការចូលរួមរបស់ អូ​ឌី​ស៊ី ក្នុងការកែលម្អអភិបាលកិច្ចអ៊ីនធឺណិតនៅកម្ពុជា រួមទាំងកម្មវិធីវេទិកាអភិបាលកិច្ចអ៊ីនធឺណិតសម្រាប់យុវជនកម្ពុជា វេទិកាអាយស៊ីធី និងឌីជីថលកម្ពុជា និង កម្ពុជា អាយស៊ីធីខែម។​ ថ្ងៃទីបី (២៩ វិច្ឆិកា ២០២៣​) កម្មវិធីនេះបានចាប់ផ្តើមជាមួយនឹងផ្នែកដែលមានឈ្មោះថា Emerging ICANN អាទិភាព៖ ជុំបន្ទាប់នៃ gTLD ថ្មី និងការទទួលយកជាសកល ផលប៉ះពាល់នៃការបែងចែកអ៊ីនធឺណិតលើអនាគតនៃអ៊ីនធឺណិត។ កម្មវិធី APSIG 2023 បានបញ្ចប់ជាមួយនឹងការថ្លែងបិទដោយអ្នករៀបចំ។ អ្នកចូលរួមទាំងអស់បានផ្តល់មតិកែលម្អរបស់ពួកគេដើម្បីកែលម្អកម្មវិធី។ ​ក្រុមការងារ​របស់​អូ​ឌី​ស៊ី​ បានបង្កើត​ទំនាក់ទំនង​ជាមួយ​អ្នកចូលរួម​ផ្សេង​ទៀត​ សម្រាប់​កិច្ច​សហប្រតិបត្តិការ​នា​ពេល​អនាគត​។​ បន្ទាប់​ពី​កម្មវិធី​បាន​បញ្ចប់​ គេ​រំពឹង​ថា​ ក្រុមការងារ​របស់​ អូ​ឌី​ស៊ី​ អាច​សិក្សា​ ឬ​អនុវត្ត​ ប្រសិនបើ​អាច​ធ្វើ​បាន​ មេរៀន​ពាក់ព័ន្ធ​ណាមួយ​ដែល​បាន​រៀន​ពី​ APISIG 2023 ដល់យុវជនកម្ពុជា ​ ដល់​យុវជន​កម្ពុជា​ តាម​រយៈ​ព្រឹត្តិការណ៍​ “​វេទិកា​អភិបាលកិច្ច​អ៊ិ​ន​ធឺ​ណិ​ត​សម្រាប់​យុវជន​កម្ពុជា​ (Cambodia​ YIGF)”​ ដែល​គ្រោងនឹង​ រៀបចំនៅ​រាជធានី​ភ្នំពេញ​ នា​ឆ្នាំ​២០២៤​ ខាង​មុខ​នេះ។ ការយល់ដឹងពី APSIG ២០២៣ ក៏ផ្តល់នូវធាតុចូលបន្ថែម សម្រាប់ក្រុមការងារ អូ​ឌី​ស៊ី ដើម្បីប្រើប្រាស់សម្រាប់វគ្គចែករំលែកបទពិសោធន៍ទាក់ទងនឹងអភិបាលកិច្ច​អ៊ិ​ន​ធឺ​ណិ​ត ។ ទីពីរ វាគឺជាឱកាសដែលក្រុមការងាររបស់ អូ​ឌី​ស៊ី បានកសាងបណ្តាញ និងផ្លាស់ប្តូរយោបល់ ជាមួយ ក្រុមអ្នកស្រាវជ្រាវ អ្នកជំនាញ និងសហគមន៍អភិបាលកិច្ចតាមអ៊ីនធឺណិតផ្សេងៗទៀត។

បទពិសោធន៍ទទួលបានពីអភិបាលកិច្ចអ៊ិនធឺណិតក្នុងនាមជាវាគ្មិនមួយរូប

ស្រមៃមើលកន្លែងមួយដែលពិភពបុរាណជួបនឹងចុងសម័យកាលដែលមានវប្បធម៌រេរាំជាមួយនឹងបច្ចេកវិទ្យា—កន្លែងមួយនោះគឺជាទីក្រុងក្យូតូ នៃប្រទេសជប៉ុន។ ឥឡូវនេះ ស្រមៃថាអ្នកជាផ្នែកមួយនៃការប្រមូលផ្តុំដោយ អ្នកដែលមានចំណង់ចំណូលចិត្តរួមគ្នាក្នុងការបង្កើតពិភពឌីជីថល។ នោះហើយជាកន្លែងដែលខ្ញុំបានចូលរួម នៅឯវេទិកាអភិបាលកិច្ចអ៊ីនធឺណិត (IGF) 2023 ហើយខ្ញុំចង់ប្រាប់អ្នកថាបទពិសោធន៍ដ៏គួរឱ្យរំភើបនេះមិន មែនតែមួយឆាវនោះទេ!ក្នុងនាមជាអ្នកតំណាងយុវជនគ្រាដ៏គួរឱ្យចងចាំបំផុតមួយនៅក្នុងដំណើររបស់ខ្ញុំគឺឱកាសក្នុងការធ្វើជាវាគ្មិនក្នុងវគ្គ #133 មានចំណងជើងថា \"ការពន្លឿនការផ្លាស់ប្តូរថាមពលរួមដែលមានភាពបញ្ចូល\"។ វគ្គនេះគឺជាផ្នែកសំខាន់មួយនៃការពិភាក្សាទូលំ ទូលាយអំពីបច្ចេកវិទ្យាឌីជីថលដើម្បីសម្រេចបាននូវគោលដៅអភិវឌ្ឍន៍ប្រកបដោយចីរភាព។ វគ្គនេះត្រូវបាន រៀបចំឡើងដោយអ្នកជំនាញដោយអង្គភាពសំខាន់ៗមួយចំនួន រួមមានក្រសួងកិច្ចការសេដ្ឋកិច្ច និងគោល នយោបាយអាកាសធាតុរបស់ប្រទេសហូឡង់ NLIGF វេទិកាពាណិជ្ជកម្មអេឡិចត្រូនិកហូឡង់ (ECP) និង WEOG។ នៅពេលខ្ញុំឈានជើងឡើងលើវេទិកា ខ្ញុំបាននាំយកមកជាមួយខ្ញុំមិនត្រឹមតែទស្សនៈវិស័យរបស់ ប្រទេសកម្ពុជាប៉ុណ្ណោះទេ ប៉ុន្តែថែមទាំងសហគមន៍យុវជនអាស៊ានដែលពោរពេញដោយភាពស្វាហាប់ផងដែរ។ វា​ជា​ពេល​មួយ​ដ៏មានកិត្តិយសនិង​ការ​ទទួល​ខុស​ត្រូវ​ដ៏​ធំធេង​ក្នុង​ការ​លើក​ឡើង​នូវ​សំឡេង​របស់​យុវជន។ បេសកកម្មនៃវគ្គពិភាក្សានេះគឺមានភាពច្បាស់លាស់ដើម្បីបង្កើនកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងរួមគ្នារបស់យើងឆ្ពោះទៅ កាន់អនាគតថាមពលដែលពិតជាមិនទុកនរណាម្នាក់ចោលនៅក្រោយឡើយ។ នៅខាងក្រោយបទបង្ហាញរបស់ ខ្ញុំដែលមានចំណងជើងថា \"ការសម្រេចនូវអនាគតថាមពលបៃតងរបស់អាស៊ានតាមរយៈយុវជន\" ខ្ញុំបានស្វែង យល់ពីតួនាទីដ៏សំខាន់របស់យុវជនក្នុងការដឹកនាំការផ្លាស់ប្តូរថាមពលបៃតងនៅក្នុងតំបន់អាស៊ាន។ ខ្ញុំបានចាប់ ផ្តើមដោយសង្កត់ធ្ងន់លើសារៈសំខាន់ដ៏សំខាន់នៃថាមពលបៃតង មិនត្រឹមតែសម្រាប់និរន្តរភាពបរិស្ថានប៉ុណ្ណោះ ទេ ប៉ុន្តែក៏សម្រាប់អនាគតរួមរបស់យើងផងដែរ។ បន្ទាប់មកខ្ញុំបានលើកឡើងពីបញ្ហាប្រឈមសំខាន់ៗដែល អាស៊ានប្រឈមមុខក្នុងការផ្លាស់ប្តូរទៅរកថាមពលបៃតង រួមទាំងការកើនឡើងនៃតម្រូវការថាមពល និងបញ្ហា នៃលទ្ធភាព និងលទ្ធភាពប្រើប្រាស់។ យ៉ាង​ណា​មិញ ខ្ញុំ​ក៏​បាន​បង្ហាញ​ពី​សក្តានុពល​ដ៏ធំធេង​សម្រាប់​យុវជន​ក្នុង ​ការ​ចូល​រួម​ចំណែក​ក្នុង​ការ​អភិវឌ្ឍ​នេះ។ តាមរយៈការអនុម័តនូវបច្ចេកវិទ្យាបៃតង ការបង្កើតការងារបៃតង និងការផ្តួចផ្តើមគំនិតផ្តួចផ្តើមបៃតង យើងអាចប្រើប្រាស់គំរូជោគជ័យនៃវេទិកាអភិបាលកិច្ចអ៊ីនធឺណិតកម្ពុជា ជាឧទាហរណ៍ ដែលវេទិកានេះដើរតួនាទីយ៉ាងសំខាន់ក្នុងការជំរុញការផ្លាស់ប្តូរឆ្ពោះទៅរក អនាគតថាមពល ប្រកបដោយនិរន្តរភាព និងបៃតងក្នុងអាស៊ាន។សុន្ទរកថាពីវគ្គសំខាន់ៗផ្សេងទៀត៖គំនិតរបស់ខ្ញុំមិនមែនកើតឡើងពីខ្ញុំតែម្នាក់ប៉ុណ្ណោះទេ។ ខ្ញុំបានទទួលនូវគំរូ និងចំណេះដឹងមួយចំនួនពីអ្នកជំនាញ ក្នុងវគ្គពិភាក្សាផ្សេងទៀតដែលខ្ញុំបានចូលរួមមុនវគ្គប្រជុំក្រុមរបស់ខ្ញុំ។ ខ្ញុំនឹងលើកឡើងនូវវគ្គពិភាក្សាបី ដែលបំផុសគំនិតដល់ខ្ញុំយ៉ាងពិតប្រាកដខាងក្រោម៖\"ការផ្លាស់ប្តូរក្របខ័ណ្ឌបច្ចេកវិទ្យាសម្រាប់ភពផែនដី\"IGF 2023 គឺដូចជាពិភពឌីជីថលដែលពោរពេញដោយចំណេះដឹង និងការបំផុសគំនិត។ វគ្គនេះបានធ្វើឱ្យខ្ញុំស្រមៃមើលនូវ Utopia ពណ៌បៃតងដែលដំណើរការដោយបច្ចេកវិទ្យា។ វាជាការរំលឹកថាអាណាចក្រឌីជីថលអាចជាកម្លាំងសម្រាប់ភពផែនដីផងដែរ ប្រសិនបើយើងរួមបញ្ចូលបរិស្ថាននៅក្នុងដំណើរការកសាងក្របខ័ណ្ឌ។\"ការពិភាក្សាកម្រិតខ្ពស់លើបញ្ញាសិប្បនិម្មិត\"Artificial Intelligence ឬ AI មិនមែនគ្រាន់តែជាពាក្យចចាមអារ៉ាមនោះទេ វាគឺជាតារារបស់កម្មវិធី! វគ្គនេះគឺជាការបំផុសគំនិតបំផុតសម្រាប់ខ្ញុំ ព្រោះវាបានបង្ហាញយើងពីរបៀបដែល AI អាចជាអ្នកបង្កើនល្បឿននៅក្នុងសិទ្ធិរបស់ខ្លួនយើង ដោយបង្កើនល្បឿនអោយយើងឆ្ពោះទៅកាន់ពិភពលោកដែលកាន់តែបៃតង និងមាននិរន្តរភាពជាងមុន។ ប៉ុន្តែ​មាន​បញ្ហា​ដែល​យើង​ត្រូវ​ពិចារណា​នៅទីនេះ! AI ត្រូវការត្រីវិស័យសីលធម៌ ហើយនោះជាកន្លែងដែលអភិបាលកិច្ចចូលមក។“បើគ្មានការពិតទេ អ្នកមិនអាចមានការពិត ហើយបើគ្មានការពិតទេ អ្នកមិនអាចមានការជឿទុកចិត្តបានឡើយ” ម្ចាស់រង្វាន់ណូបែលសន្តិភាព Maria Ressa បានថ្លែងនៅ IGF2023។ ការផ្តល់យោបល់ចំនួនបីត្រូវបានលើកឡើងសម្រាប់ការចូលទៅជិត AI ទូទៅ ដែលវាអាចត្រូវបានគេលួចយ៉ាងងាយស្រួលសម្រាប់បង្កើតឥទ្ធិពលលើផ្លូវអារម្មណ៍ និងជាញឹកញាប់ជាមួយនឹងខ្លឹមសារមិនពិតរួមមាន៖ \"បញ្ឈប់ការឃ្លាំមើលដើម្បីរកប្រាក់ចំណេញ។ បញ្ឈប់ការលំអៀងដោយសរសេរកូដប្រឆាំងនឹងស្ត្រី LGBTQI និងជនជាតិភាគតិចផ្សេងទៀត និងប្រើប្រាស់សារព័ត៌មានជាថ្នាំបំបាត់អំពើទុច្ចរិត។\"\"យុវជនសម្រាប់ការរួមបញ្ចូលឌីជីថល និងនិរន្តរភាពបរិស្ថាន\"វគ្គនេះគឺដូចជាការប្រមូលផ្តុំគ្នាមួយសម្រាប់អ្នកចម្បាំងឌីជីថលវ័យក្មេងដើម្បីចាប់ផ្តើមធ្វើសកម្មភាព។ វាសង្កត់នូវសារថាយើងជាយុវជនមិនមែនគ្រាន់តែជាអនាគតទេ យើងជាអ្នកជំរុញការផ្លាស់ប្តូរថ្ងៃនេះ! Nadia Owusu នៃសង្គមស៊ីវិល តំណាងក្រុមអាហ្រ្វិក បានសង្កត់ធ្ងន់លើតួនាទីរបស់យុវជននៅក្នុងពេលវេលាដ៏មានសារៈសំខាន់នេះ នៅពេលដែលយើងត្រូវការពន្លឿនបរិស្ថានឌីជីថលបៃតង។ ខ្ញុំទទួលបានការបំផុសគំនិតជាច្រើនពីការងារ និងសេចក្តីថ្លែងការណ៍របស់នាងពីវគ្គពិភាក្សាដែលជំរុញដល់កិច្ចពិភាក្សារបស់ខ្ញុំផងដែរ។ដំណើរត្រឡប់មកវិញការចាកចេញពីទីក្រុងក្យូតូគឺ ពិបានធ្វើចិត្តបានណាស់ ប៉ុន្តែខ្ញុំបានយកមកវិញលើសពីការចងចាំទៅទៀត។ ខ្ញុំបាននាំយកវ៉ាលីមួយត្រឡប់មកវិញដែលពោរពេញទៅដោយការបំផុសគំនិត ប្រាជ្ញា និងបេះដូងដែលផ្ទុះឡើងជាមួយនឹងការប្តេជ្ញាចិត្តដើម្បីបន្តគាំទ្រសិទ្ធិឌីជីថល និរន្តរភាពបរិស្ថាន និងការផ្តល់សិទ្ធិអំណាចដល់យុវជន។ខ្ញុំនឹងប្រើប្រាស់ចំណេះដឹងរបស់ខ្ញុំដើម្បីបំភ្លឺពិភពឌីជីថលរបស់យើង ម្តងមួយភីកសែល។ការអរគុណជាពិសេសសូមថ្លែងអំណរគុណយ៉ាងស្មោះស្ម័គ្រចំពោះក្រុមការងារដ៏គួរឱ្យកោតសរសើររបស់ខ្ញុំ គណៈកម្មាធិការរៀបចំវេទិកាអភិបាលកិច្ចអ៊ិនធឺណិតយុវជនកម្ពុជា ក្រុមប្រឹក្សាភិបាលនៃគណៈកម្មាធិការប្រឹក្សារបស់យើង និងអង្គការ Open Development Cambodia សម្រាប់ការធ្វើឱ្យឱកាសដ៏អស្ចារ្យនេះអាចកើតឡើង។ ការគាំទ្រ និងការយកចិត្តទុកដាក់របស់អ្នកបានជំរុញដំណើររបស់ខ្ញុំឆ្ពោះទៅកាន់ពិភពឌីជីថលដែលមានភាពរួមបញ្ចូល និងនិរន្តរភាព។

ការបន្ថយគម្លាតនៃឌីជីថល៖ អ្វីដែល IGF2023បានបង្រៀនខ្ញុំ

ការបែងចែកឌីជីថលគឺជាគម្លាតរវាងអ្នកដែលមានលទ្ធភាពប្រើប្រាស់បច្ចេកវិទ្យាឌីជីថល និងអ្នកដែលមិនមានលទ្ធភាពប្រើប្រាស់ប្រព័ន្ធទាំងអស់នោះ។ វា​ជា​បញ្ហា​ដែល​ជះឥទ្ធិពល​ដល់​មនុស្ស​ទូទាំង​ពិភពលោក ប៉ុន្តែ​វា​ត្រូវបាន​យកចិត្តទុកដាក់ជាពិសេស​នៅក្នុង​ប្រទេស​កំពុង​អភិវឌ្ឍ។នៅវេទិកាអភិបាលកិច្ចអ៊ិនធឺណិតថ្មីៗនេះ (IGF2023) ខ្ញុំមានឱកាសចូលរួមវគ្គជាច្រើនពីវេទិកាជាន់ខ្ពស់ រហូតដល់បន្ទប់វាគ្មិនដែលមិនបានចាក់ផ្សាយនៅលើយូធូប។ ក្នុងចំណោមវគ្គ 300 ជាងដែល IGF2023 អនុញ្ញាតឲ្យចូលរួម ខ្ញុំបានចូលរួមវគ្គភាគច្រើនអំពី ការបែងចែក និងរួមបញ្ចូលនៃឌីជីថល និង បរិស្ថានិងនិរន្តរភាព។ ប្រធានបទផ្សេងៗគ្នាពីប្រទេសជាច្រើនត្រូវបានបកស្រាយ ទោះជាយ៉ាងនេះក្តី ខ្ញុំនឹងយកតែយកការបែងចែកនិងការរួមបញ្ចូលបៃឌីជីថលរបស់ប្រទេសចំនួនពីរមកប្រៀបធៀបគឺ ប្រទេសជប៉ុន និងប្រទេសកម្ពុជា។គម្លាតនៃឌីជីថលរបស់ប្រទេសជប៉ុន៖ប្រទេសជប៉ុនគឺជាប្រទេសដែលជឿនលឿនខាងបច្ចេកវិទ្យា ប៉ុន្តែប្រជាជនមួយចំនួនប្រឈមមុខនឹងឧបសគ្គក្នុងការចូលប្រើប្រាស់ និងប្រើប្រាស់ឧបករណ៍ឌីជីថលផងដែរ។ ជាក់ស្ដែង ជាពិសេសសម្រាប់មនុស្សចាស់ និងសហគមន៍ជនបទដាច់ស្រយាល។ប្រទេសជប៉ុនមានមេរៀនសំខាន់ៗមួយចំនួនអំពីរបៀបធ្វើបន្ថយគម្លាតផ្នែកឌីជីថល ដូចជាការវិនិយោគហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ និងការបណ្តុះបណ្តាលចំណេះដឹងផ្នែកឌីជីថល។• វិនិយោគលើហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ៖ ប្រទេសជប៉ុនបានវិនិយោគយ៉ាងច្រើនលើបណ្តាញអ៊ីនធឺណែតល្បឿនលឿន សូម្បីតែនៅតំបន់ជនបទក៏ដោយ។ នេះបានធ្វើឱ្យអ្នកគ្រប់គ្នាកាន់តែងាយស្រួលប្រើអ៊ីនធឺណិត។• ផ្តល់ការបណ្តុះបណ្តាលអក្ខរកម្មឌីជីថល៖ ប្រទេសជប៉ុនផ្តល់កម្មវិធីអក្ខរកម្មឌីជីថលនៅគ្រប់កម្រិតនៃការអប់រំ។ វាជួយមនុស្សឱ្យរៀនពីរបៀបប្រើប្រាស់ឧបករណ៍ឌីជីថលប្រកបដោយប្រសិទ្ធភាព។គម្លាតនៃឌីជីថលនៅប្រទេសកម្ពុជាកម្ពុជា​ជា​ប្រទេស​កំពុង​អភិវឌ្ឍន៍​មួយ​ដែល​មាន​ហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ ICT មិនសូវជឿនលឿន ហើយ​បណ្ដាញអ៊ីនធឺណិតនៅខ្សោយនៅឡើយ។ ជាលទ្ធផល មួយភាគធំនៃចំនួនប្រជាជនមានកម្រិតមធ្យម ឬគ្មានលទ្ធភាពប្រើប្រាស់ធនធានឌីជីថល។ ភាពខុសគ្នានេះមានផលប៉ះពាល់អវិជ្ជមានជាពិសេសទៅលើប្រជាជននៅតាមជនបទ។កម្ពុជា​ក៏​កំពុង​រៀន​មេរៀន​ដ៏​មាន​តម្លៃ​ផង​ដែរ​អំពី​វិធីបន្ថយគម្លាតនៃ​ឌីជីថល៖• បង្កើតគោលនយោបាយ និងក្របខណ្ឌច្បាប់ដ៏រឹងមាំ៖ កម្ពុជា​បាន​បង្កើត​គោលនយោបាយ និង​ក្របខណ្ឌ​បទប្បញ្ញត្តិ​ដែល​ជំរុញ​ឱ្យ​មាន​ការ​រីក​ចម្រើន ICT និង​បិទ​គម្លាត​ឌីជីថល។ នេះរួមបញ្ចូលទាំងកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងដើម្បីកែលម្អហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធអ៊ីនធឺណិត និងកាត់បន្ថយការចំណាយលើការចូលប្រើអ៊ីនធឺណិត។• ចាប់ដៃគូជាមួយវិស័យឯកជន៖ កម្ពុជាកំពុងធ្វើការជាមួយវិស័យឯកជន ដើម្បីទាញយកធនធាន និងជំនាញ ដើម្បីជំរុញកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងដាក់បញ្ចូលឌីជីថល។តើយើងអាចរៀនអ្វីខ្លះពីប្រទេសជប៉ុន និងកម្ពុជា?ប្រទេសជប៉ុន និងកម្ពុជាអាចបង្រៀនយើងច្រើនអំពីរបៀបបង្កើតការបែងចែកឌីជីថល។ ខាងក្រោមនេះគឺជាមេរៀនសំខាន់ៗមួយចំនួនរួមមាន៖• ប្រកាន់យកវិធីសាស្រ្តផ្ទាល់ខ្លួន៖ ប្រទេសនីមួយៗប្រឈមមុខនឹងបញ្ហាប្រឈមប្លែកៗពីគ្នា ដូច្នេះ មិនមែនដំណោះស្រាយមួយអាចប្រើប្រាស់គ្រប់កាលៈទេសៈនោះទេ។ វាមានសារៈសំខាន់ណាស់ក្នុងការយល់ដឹងអំពីបរិបទក្នុងតំបន់ និងបង្កើតដំណោះស្រាយដែលសមស្រប។• បង្កើតគោលនយោបាយរួមបញ្ចូល៖ រដ្ឋាភិបាលគួរតែបង្កើតគោលនយោបាយដែលផ្តល់អាទិភាពដល់ការរួមបញ្ចូលឌីជីថល។ នេះរួមបញ្ចូលទាំងការវិនិយោគលើហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ ការលើកកម្ពស់កម្មវិធីអក្ខរកម្មឌីជីថល និងការធ្វើឱ្យប្រាកដថាសេវាកម្មឌីជីថលមានតម្លៃសមរម្យ។• សហការដើម្បីផលប៉ះពាល់៖ កិច្ចសហការរវាងរដ្ឋាភិបាល អាជីវកម្ម និងអង្គការសង្គមស៊ីវិលអាចជំរុញកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងយ៉ាងសំខាន់ដើម្បីសម្រេចបាននូវការរួមបញ្ចូលឌីជីថល។ការបង្រួបបង្រួមការបែងចែកឌីជីថល និងការលើកកម្ពស់ការដាក់បញ្ចូលឌីជីថលគឺចាំបាច់ក្នុងការធានាថា មនុស្សគ្រប់រូបមានសិទ្ធិទទួលបានឱកាស ព័ត៌មាន និងធនធានស្មើៗគ្នា។ ប្រទេសជប៉ុន ​មាន​ការ​រីក​ចម្រើនហើយ ប៉ុន្តែ​នៅ​មាន​ការងារ​ច្រើន​ទៀត​ដែល​ត្រូវ​ធ្វើ។ តាមរយៈការសិក្សាពីបទពិសោធន៍របស់ពួកគេ យើងអាចបង្កើតដំណោះស្រាយដែលមានប្រសិទ្ធភាព និងរួមបញ្ចូលកាន់តែច្រើនមកប្រើប្រាស់ក្នុងប្រទេសយើងឲ្យបានសមស្រប។

IGF 2023៖ អនាគតនៃអ៊ិនធឺណិតគឺស្ថិតនៅក្នុងហានិភ័យ ហើយយើងទាំងអស់គ្នាមានតួនាទីជួយដោះស្រាយ

វេទិកាអភិបាលកិច្ចអ៊ិនធឺណិត (IGF) តំណាងឱ្យការប្រមូលផ្តុំប្រចាំឆ្នាំឈានមុខគេរបស់ពិភពលោកនៃភាគីពាក់ព័ន្ធពីវិស័យផ្សេងៗគ្នា ដោយប្រមូលផ្តុំគ្នាដើម្បីពិភាក្សា និងមានឥទ្ធិពលលើគន្លងនៃអនាគតរបស់អ៊ីនធឺណិត។ 2023 IGF ដែលរៀបចំនៅទីក្រុងក្យូតូ ប្រទេសជប៉ុន ចាប់ពីថ្ងៃទី ៨ ដល់ ១២ ខែតុលា បានកត់សម្គាល់ពេលវេលាដ៏សំខាន់មួយ។ នៅចំណុចប្រសព្វនេះ អ៊ីនធឺណិតប្រឈមមុខនឹងបញ្ហាជាច្រើន ដោយលើកកំពស់សារៈសំខាន់នៃព្រឹត្តិការណ៍នេះក្នុងការរៀបចំអនាគតរបស់វា។ដោយឆ្លុះបញ្ចាំងពីបទពិសោធន៍ផ្ទាល់ខ្លួនរបស់ខ្ញុំនៅ IGF 2023 វាមិនមានអ្វីខ្លីនៃការពង្រឹងនោះទេ។ សិក្ខាសាលាជាច្រើន និងភាពខ្នះខ្នែងរបស់សហគមន៍ក្នុងការចូលរួមក្នុងការពិភាក្សាដោយឯកឯងបានធ្វើឱ្យខ្ញុំមានការងឿងឆ្ងល់។ ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ ចំពេលមានការផ្លាស់ប្តូរគំនិតដ៏រស់រវើក ការសង្កេតដ៏គួរឱ្យកត់សម្គាល់មួយគឺជាតួនាទីដ៏កម្រដែលជារឿយៗត្រូវបានលេងដោយយុវជនក្នុងការពិភាក្សា ជាមួយនឹងតួនាទីអកម្មជាច្រើន។បញ្ហាប្រឈមនៃយុគសម័យថ្មីសម្រាប់អ៊ីនធឺណិតបញ្ហា​ប្រឈម​ចម្បង​បំផុត​ក្នុង​ចំណោម​បញ្ហា​ប្រឈម​ដែល​បាន​ពិភាក្សា​គឺ​ការ​គំរាម​កំហែង​នៃ​ការ​បែក​ខ្ញែក​អ៊ីនធឺណិត។ រដ្ឋាភិបាល និងអង្គភាពឯកជនកំពុងប្រជែងគ្នាកាន់តែខ្លាំងឡើងក្នុងការគ្រប់គ្រងផ្នែកផ្សេងគ្នានៃអ៊ីនធឺណិត ដែលបង្កើនហានិភ័យនៃទិដ្ឋភាពឌីជីថលដែលប្រេះស្រាំ និងប្រេះស្រាំ។ ផលប៉ះពាល់នៃការបែកខ្ញែកបែបនេះរួមមានការរឹតត្បិតការចូលប្រើព័ត៌មាន និងសេវាកម្ម ក៏ដូចជាការរារាំងសក្តានុពលនៃការច្នៃប្រឌិត។បញ្ហាប្រឈមដ៏សំខាន់មួយទៀតដែលបានលេចឡើងគឺការកើនឡើងនៃ AI និងបច្ចេកវិទ្យាដែលកំពុងរីកចម្រើនផ្សេងទៀត។ ខណៈពេលដែលបច្ចេកវិទ្យាទាំងនេះមានសក្តានុពលក្នុងការធ្វើបដិវត្តទិដ្ឋភាពផ្សេងៗនៃជីវិតរបស់យើង វាក៏នាំមកនូវហានិភ័យផងដែរ ដូចជាការផ្លាស់ទីលំនៅការងារ និងការប្រើប្រាស់ទិន្នន័យមិនត្រឹមត្រូវ។ ការរុករកទេសភាពនេះតម្រូវឱ្យមានកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងរួមគ្នាដើម្បីធានាបាននូវការអភិវឌ្ឍន៍ប្រកបដោយការទទួលខុសត្រូវ និងសីលធម៌ និងការអនុវត្តនៃបច្ចេកវិទ្យាបំប្លែងទាំងនេះ។បន្ថែមពីលើបញ្ហាប្រឈមទាំងនេះ អ៊ិនធឺណិតបានដោះស្រាយជាមួយនឹងការរីករាលដាលនៃព័ត៌មានមិនពិត និងព័ត៌មានមិនពិត ការកើនឡើងនៃឧក្រិដ្ឋកម្មតាមអ៊ីនធឺណិត និងការលុបបំបាត់ភាពឯកជនលើអ៊ីនធឺណិត។ចំណុចភ្លឺក្នុងចំណោមបញ្ហាប្រឈមទាំងនេះគឺភាពជោគជ័យរបស់ IGF 2023 ក្នុងការប្រមូលផ្តុំអ្នកពាក់ព័ន្ធចម្រុះមកពីជុំវិញពិភពលោក។ ប្រធានបទនៃវេទិកា \"អ៊ិនធឺណិតដែលយើងចង់បាន - ការផ្តល់អំណាចដល់មនុស្សទាំងអស់\" បានបម្រើជាការរំលឹកថា អ៊ីនធឺណិតគឺជាធនធានសកលដែលគួរតែអាចប្រើប្រាស់បាន និងមានប្រយោជន៍សម្រាប់មនុស្សគ្រប់គ្នា។អ្វីដែលខ្ញុំបានរៀនពីអ្នកជំនាញអ៊ីនធឺណិតឈានមុខគេរបស់ពិភពលោក៖អ៊ីនធឺណិត​ជា​ធនធាន​សកល ហើយ​វា​ត្រូវ​តែ​គ្រប់គ្រង​តាម​នោះ​។ ប្រព័ន្ធគ្រប់គ្រងអ៊ីនធឺណេតបច្ចុប្បន្នត្រូវបានបែកខ្ញែក និងខ្ទេចខ្ទាំ ដែលធ្វើឱ្យវាពិបាកក្នុងការដោះស្រាយបញ្ហាប្រឈមជាសកល។ យើងត្រូវការប្រព័ន្ធគ្រប់គ្រងអ៊ីនធឺណិតដែលរួមបញ្ចូល និងចូលរួមកាន់តែច្រើន ដែលឆ្លុះបញ្ចាំងពីលក្ខណៈសកលនៃអ៊ីនធឺណិត។- យើងត្រូវវិនិយោគលើអក្ខរកម្មឌីជីថល និងការអប់រំ។ មនុស្សជាច្រើននៅជុំវិញពិភពលោកមិនមានជំនាញ និងចំណេះដឹងដែលពួកគេត្រូវការក្នុងការប្រើប្រាស់អ៊ីនធឺណិតប្រកបដោយសុវត្ថិភាព និងប្រសិទ្ធភាពនោះទេ។ យើងត្រូវវិនិយោគលើកម្មវិធីដែលបង្រៀនមនុស្សអំពីអក្ខរកម្មឌីជីថល និងសុវត្ថិភាពតាមអ៊ីនធឺណិត។- យើងត្រូវការពារឯកជនភាព និងសុវត្ថិភាពអនឡាញរបស់យើង។ អ៊ីនធឺណិត​បាន​ក្លាយ​ជា​កន្លែង​បង្កាត់​ពូជ​សម្រាប់​ឧក្រិដ្ឋកម្ម​តាម​អ៊ីនធឺណិត និង​ការ​បំពាន​ទិន្នន័យ។ យើងត្រូវចាត់វិធានការដើម្បីការពារឯកជនភាព និងសុវត្ថិភាពអនឡាញរបស់យើង ទាំងបុគ្គល និងក្នុងសង្គម។- យើងត្រូវធានាថា អ៊ីនធឺណិតអាចចូលប្រើបានសម្រាប់មនុស្សគ្រប់គ្នា។ អ៊ីនធឺណិតនៅតែជាភាពប្រណីតសម្រាប់មនុស្សជាច្រើនជុំវិញពិភពលោក។ យើងត្រូវធ្វើការដើម្បីធ្វើឱ្យអ៊ីនធឺណិតកាន់តែមានតម្លៃសមរម្យ និងអាចប្រើប្រាស់បានសម្រាប់មនុស្សគ្រប់គ្នា ដោយមិនគិតពីប្រាក់ចំណូល ឬទីតាំងរបស់ពួកគេ។- យើងត្រូវលើកកម្ពស់ភាពចម្រុះ និងការរួមបញ្ចូលនៅលើអ៊ីនធឺណិត។ អ៊ីនធឺណិតគួរតែជាកន្លែងដែលមនុស្សគ្រប់គ្នាមានអារម្មណ៍ស្វាគមន៍ និងគោរព។ យើងត្រូវធ្វើការដើម្បីលើកកម្ពស់ភាពចម្រុះ និងការរួមបញ្ចូលនៅលើអ៊ីនធឺណិត ទាំងនៅក្នុងលក្ខខណ្ឌនៃមាតិកាដែលមាន និងមនុស្សដែលកំពុងចូលរួមក្នុងសហគមន៍អនឡាញ។នេះគ្រាន់តែជារឿងមួយចំនួនប៉ុណ្ណោះដែលខ្ញុំបានរៀនពីអ្នកជំនាញអ៊ីនធឺណិតឈានមុខគេរបស់ពិភពលោកនៅ IGF 2023។ វាជាព្រឹត្តិការណ៍ដ៏បំផុសគំនិត ហើយវាបានផ្តល់ក្តីសង្ឃឹមដល់ខ្ញុំសម្រាប់អនាគតនៃអ៊ីនធឺណិត។ ខ្ញុំជឿថា ប្រសិនបើយើងធ្វើការជាមួយគ្នា យើងអាចបង្កើតអ៊ីនធឺណិតកាន់តែបើកចំហ រួមបញ្ចូល និងសមធម៌សម្រាប់មនុស្សគ្រប់គ្នា។តើយើងទាំងអស់គ្នាអាចជួយអ្វីខ្លះ? តាមទស្សនៈរបស់យុវជន៖ឥឡូវនេះ ការផ្លាស់ប្តូរពីការឆ្លុះបញ្ចាំងទៅជាសកម្មភាព សំណួរកើតឡើង៖ តើយើងទាំងអស់គ្នាអាចធ្វើអ្វីខ្លះដើម្បីរួមចំណែក ជាពិសេសពីទស្សនៈរបស់យុវជន?- ការចូលរួមសកម្មរបស់យុវជន៖   ការអំពាវនាវដ៏ខ្លាំងក្លានៅ IGF 2023 គឺសម្រាប់ការកើនឡើង និងការចូលរួមរបស់យុវជនយ៉ាងសកម្ម។ វាច្បាស់ណាស់ថា ដើម្បីឲ្យការគ្រប់គ្រងអ៊ីនធឺណិតមានភាពរួមបញ្ចូល និងមានប្រសិទ្ធភាព យុវជនត្រូវតែបោះជំហានទៅមុខ ចូលរួមពិភាក្សា និងប្រកួតប្រជែងនឹងបទដ្ឋានដែលមានស្រាប់។ ទស្សនៈតែមួយគត់របស់យើងអាចបញ្ចូលគំនិតថ្មីៗ និងដំណោះស្រាយប្រកបដោយភាពច្នៃប្រឌិតទៅក្នុងសុន្ទរកថា។- ការតស៊ូមតិសម្រាប់ចំណេះដឹងឌីជីថល៖   តម្រូវការសម្រាប់ការពង្រឹងចំណេះដឹងផ្នែកឌីជីថលបានលេចចេញជាចំណុចសំខាន់មួយ។ នៅក្នុងពិភពលោកដែលគ្របដណ្តប់ដោយបច្ចេកវិទ្យា យុវជនអាចឈានមុខគេក្នុងការតស៊ូមតិសម្រាប់កម្មវិធីអប់រំដែលបំពាក់ឱ្យបុគ្គលម្នាក់ៗនូវជំនាញក្នុងការរុករកទិដ្ឋភាពឌីជីថលប្រកបដោយការទទួលខុសត្រូវ។- ការលើកកម្ពស់ការរួមបញ្ចូលៈ   ការចូលប្រើអ៊ីនធឺណិតគួរតែហួសពីព្រំដែនភូមិសាស្រ្ត និងសេដ្ឋកិច្ចសង្គម។ ក្នុងនាមជាអ្នកតស៊ូមតិរបស់យុវជន យើងអាចឈ្នះគំនិតផ្តួចផ្តើមដែលភ្ជាប់ទំនាក់ទំនងឌីជីថល ដោយធានាថាអ៊ីនធឺណិតគឺជាសិទ្ធិជាមូលដ្ឋានដែលអាចចូលប្រើបានសម្រាប់ទាំងអស់គ្នា។- ទំនួលខុសត្រូវនៃការប្រើប្រាស់បច្ចេកវិទ្យាដែលកំពុងរីកចម្រើន៖   ដោយសារភាពលេចធ្លោនៃ AI និងបច្ចេកវិទ្យាដែលកំពុងរីកចម្រើន យុវជនក្នុងនាមជាអ្នកអនុម័តដំបូង ទទួលខុសត្រូវក្នុងការតស៊ូមតិសម្រាប់ការប្រើប្រាស់ប្រកបដោយក្រមសីលធម៌ និងការទទួលខុសត្រូវរបស់ពួកគេ។ ការទទួលបានព័ត៌មានអំពីហានិភ័យ និងអត្ថប្រយោជន៍ដែលអាចកើតមាន ធ្វើឱ្យយើងរួមចំណែកដល់ការបង្កើតគោលនយោបាយដែលធ្វើឱ្យមានតុល្យភាពនៃការបង្កើតថ្មី និងសុខុមាលភាពសង្គម។- ប្រយុទ្ធប្រឆាំងនឹងព័ត៌មានមិនពិត៖   ព័ត៌មាន​មិន​ពិត​បាន​កើត​ឡើង​ជា​ការ​គំរាម​កំហែង​យ៉ាង​សំខាន់។ យុវជនអាចដើរតួយ៉ាងសំខាន់ក្នុងការប្រយុទ្ធប្រឆាំងនឹងព័ត៌មានមិនពិត តាមរយៈការលើកកម្ពស់ការយល់ដឹងអំពីប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយ ការត្រួតពិនិត្យការពិត និងការចែករំលែកព័ត៌មានប្រកបដោយការទទួលខុសត្រូវ។IGF 2023 បានគូសបញ្ជាក់ថា អនាគតនៃអ៊ីនធឺណិត គឺជាការទទួលខុសត្រូវរួម។ ការចូលរួមយ៉ាងសកម្មរបស់យុវជន មិនមែនគ្រាន់តែជាការលើកទឹកចិត្តប៉ុណ្ណោះទេ ប៉ុន្តែមានសារៈសំខាន់ផងដែរ។ តាមរយៈការទទួលយកតួនាទីរបស់យើងជាកាតាលីករសម្រាប់ការផ្លាស់ប្តូរជាវិជ្ជមាន យើងអាចធ្វើការរួមគ្នាឆ្ពោះទៅរកការបង្កើតអ៊ីនធឺណិត ដែលពិតជាផ្តល់អំណាច និងផ្តល់អត្ថប្រយោជន៍ដល់មនុស្សទាំងអស់។ ការពិភាក្សា និងការសហការដែលបានជំរុញនៅ IGF 2023 បម្រើជាកាតាលីករសម្រាប់អនាគតឌីជីថលដែលរួមបញ្ចូល សុវត្ថិភាព និងប្រកបដោយភាពច្នៃប្រឌិត។

ការស្គាល់ជាលើកដំបូង ជាលើកដំបូងដែលចូលរួម

តើអ្នកដឹងទេថា ការចូលប្រើអ៊ីនធឺណិតតែមួយមុខមិនគ្រប់គ្រាន់ទេ? សុវត្ថិភាពអ៊ីនធឺណិតក៏ចាំបាច់ផងដែរ ដើម្បីបង្កើនឌីជីថលក្នុង​សង្គម​មួយ​។ ក្នុងនាមជាគណៈកម្មាធិការរៀបចំនៃ YIGF Cambodia ខ្ញុំមានមោទនភាពណាស់ ដែលបានចូលរួម​ជួយ​រៀបចំវេទិកាលើក​ដំបូងបំផុតអំពីអភិបាលកិច្ច​អ៊ីនធឺណិតនៅកម្ពុជា។ បន្ទាប់ពីបានចូលរួមចំណែករៀបចំវេទិកា YIGF Cambodia ដោយជោគជ័យ ខ្ញុំត្រូវបានជ្រើសរើសដោយ អង្គការទិន្នន័យ​អំពី​ការអភិវឌ្ឍ (ODC) ដើម្បីចូលរួមក្នុងវេទិកា​អភិបាលកិច្ច​អ៊ីនធឺណិតសកលនាពេលខាងមុខ។​ ហើយខ្ញុំក៏​មានមោទនភាពដែលបានទទួលបានការយល់ព្រម​ពីអង្គការសហប្រជាជាតិឱ្យចូលរួមក្នុងកិច្ចប្រជុំប្រចាំឆ្នាំលើកទី ១៨​ នៃវេទិកាអភិបាលកិច្ចអ៊ីនធឺណិត (IGF) នៅមជ្ឈមណ្ឌលសន្និសីទអន្តរជាតិក្យូតូនា​ខែតុលា ឆ្នាំ២០២៣ ខាងមុខនេះ​ ។បទពិសោធន៍ថ្មីស្រឡាង​នៅ​ពេល​ឮអំពីអភិបាលកិច្ចអ៊ីនធឺណិតជាលើកដំបូង ខ្ញុំមិនដឹងថាអ្វីជាអភិបាលកិច្ចអ៊ីនធឺណិតទេ។ អ្វីដែលខ្ញុំបាន​គិតឃើញ​គឺ​នៅ​ពេល​គ្រប់គ្នា​ត្រូវការអ៊ីនធឺណិតសម្រាប់រៀន​ និង​ធ្វើការ​តាម​ប្រព័ន្ធ​អនឡាញ ក្នុងអំឡុងពេលនៃការបិទខ្ទប់​ដោយសារ​ជំងឺរាតត្បាត​កូវីដ-១៩។ មុនពេលក្លាយជាគណៈកម្មាធិការរៀបចំ YIGF Cambodia អ្វីដែលខ្ញុំចង់ឃើញនៅកម្ពុជា គឺមាន​អ៊ីនធឺណេតរួមបញ្ចូលសម្រាប់មនុស្សគ្រប់គ្នាទូទាំងប្រទេស ជាពិសេសប្រជាជនរស់នៅតំបន់ដាច់ស្រយាល និងនៅតាម​ជនបទ។ តាមទស្សនៈរបស់ខ្ញុំស្របនឹង​អ្វីដែល​រដ្ឋាភិបាល​កំពុងព្យាយាមអភិវឌ្ឍន៍​ កម្ពុជាត្រូវការហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធជាមូលដ្ឋាន ជាពិសេស​ការប្រើប្រាស់​អ៊ីនធឺណិតនៅពាសពេញ​ប្រទេស​។ នៅពេលដែលប្រជាពលរដ្ឋ​គ្រប់​រូប​អាចប្រើប្រាស់អ៊ីនធឺណិតបាន នោះនឹងមានឱកាសយ៉ាងច្រើនសម្រាប់ពួកគេ ក៏ដូចជាសម្រាប់កំណើនសេដ្ឋកិច្ច និងសុខុមាលភាពសង្គមរបស់ប្រទេសផងដែរ។ ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ ចំណុចដ៏ធំមួយដែលខ្ញុំបានខកខានយក​មក​ពិចារណា គឺភាពមិនមានសុវត្ថិភាព ដែលត្រូវបានពាំ​មក​ជាមួយ​ឱកាសដ៏ច្រើន​នោះ​។ ការចូលរួមជាមួយ YIGF Cambodia បានបន្ថែម​​ចំណេះដឹង​លើ​ទស្សនៈរបស់ខ្ញុំបន្ថែម​ថា ការ​ប្រើអ៊ីនធឺណិតតែមួយ​គឺមិនគ្រប់គ្រាន់ទេ ដោយឡែក​សុវត្ថិភាពក៏គួរតែមានស្រប​ជាមួយនឹង​ការប្រើប្រាស់​ផង​ដែរ។ គំនិតដ៏ល្អ​ជាច្រើនត្រូវបាន​លើក​ឡើង​ក្នុងចំណោមគណៈកម្មាធិការរៀបចំ ដែលសុទ្ធសឹង​ជាអ្នកមានបំណងចង់នាំយកវេទិកាដំបូងដែលមិនធ្លាប់មានជូន​ទស្សនិកជនរបស់យើង។ ខ្ញុំ​មិន​ធ្លាប់​​គិត​ថា អភិបាលកិច្ច​អ៊ីនធឺណិត​ជា​ការ​អភិវឌ្ឍ​ដ៏​សំខាន់​មួយ​ដែល​យើង​ត្រូវ​ការ​ក្នុង​ជីវិត​ប្រចាំ​ថ្ងៃ និង​សម្រាប់​ការ​អភិវឌ្ឍ​ន៍​ប្រទេសឡើយ​។ ឥឡូវនេះ ខ្ញុំមិនត្រឹមតែដឹងពីសារៈសំខាន់របស់វាប៉ុណ្ណោះទេ ប៉ុន្តែខ្ញុំក៏កំពង់​តស៊ូមតិលើការផ្តល់សិទ្ធិអំណាចតាមឌីជីថល ដើម្បីធានាបាននូវការចូលប្រើប្រាស់​អ៊ីនធឺណិត​ សុវត្ថិភាព និងឱកាសសម្រាប់អ្នករាល់គ្នា។ ទោះបីជាប្រធានបទភាគច្រើនពីវាគ្មិនជាតិ និងអន្តរជាតិត្រូវបានលើកឡើងជាញឹក​ញយ​នៅក្នុងជីវិតប្រចាំថ្ងៃរបស់យើងក៏ដោយ អ្វីដែលពិសេសនោះគឺប្រធានបទផ្សេងៗជាច្រើន​ត្រូវបានដាក់​បង្ហាញជាមួយគ្នាសម្រាប់​វេទិកាទាំង​ពីរថ្ងៃ​។ ប្រធានបទមួយដែលខ្ញុំគិតថាមានសារៈសំខាន់សម្រាប់អ្នកប្រើប្រាស់អ៊ីនធឺណិតគ្រប់រូបគឺ Open Data & Privacy ដែលវាគ្មិនចែករំលែកគន្លឹះដើម្បីគ្រប់គ្រងទិន្នន័យផ្ទាល់ខ្លួន ដោយយកចិត្តទុកដាក់នៅពេលដំណើរការទិន្នន័យផ្ទាល់ខ្លួន រក្សាសុវត្ថិភាព និងសួរពីរបៀបដំណើរការទិន្នន័យផ្ទាល់ខ្លួន។ ខ្ញុំ​គិត​ថា​វា​សាមញ្ញ ប៉ុន្តែ​មាន​សារៈ​សំខាន់​ខ្លាំង​ណាស់​សម្រាប់​អ្នក​ប្រើ​អ៊ីនធឺណិត​ទាំង​អស់​ត្រូវ​ដឹង។ អ្វីដែលកាន់តែ​ពិសេសគឺ អ្នកចូលរួម​របស់យើងអាចជ្រើសរើសវគ្គខ្លីៗ​ ដែលពួកគេ​ពេញចិត្ត និង​ចូល​រួមដោយសេរី។ទាក់ទង​នឹង​ការចូលរួមនៅក្នុង YIGF Cambodia ខ្ញុំគឺ​ជាគណៈកម្មាធិការរៀបចំទំនាក់ទំនង ដែលដើរតួនាទីក្នុងការរចនាប្រកបដោយភាពច្នៃប្រឌិត និងគាំទ្រ​ក្រុម​​ផ្សព្វផ្សាយ​ផងដែរ។ ប្រវត្តិនៃការអប់រំ និងអាជីពរបស់ខ្ញុំគឺទាក់ទង​នឹង​ប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយ និងទំនាក់ទំនងទាំងស្រុង​ ដូច្នេះការទទួលយកតួនាទីនេះគឺកាន់​តែល្អសម្រាប់ខ្ញុំក្នុងការអនុវត្តជំនាញរបស់ខ្ញុំក្នុង​ការបញ្ជូនសារ រូបភាប​ សម្លេងភាសា និងប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយសង្គមត្រឹមត្រូវ​ទៅកាន់ទស្សនិកជន។ មិនត្រឹមតែខ្ញុំអាចរួមចំណែកជា​ជំនាញរបស់ខ្ញុំក្នុងវេទិកាប៉ុណ្ណោះទេ ប៉ុន្តែក្នុងពេលដំណាលគ្នានេះ​ខ្ញុំ​អាចរៀនពីគណៈកម្មាធិការរៀបចំផ្សេង​ទៀត​ផងដែរ ជាពិសេសពីមតិស្ថាបនារបស់ពួកគេលើការរចនា​របស់ខ្ញុំ​ផងដែរ​។ សរុបមក ការស្គាល់ និងចូលរួមជាលើកដំបូង គឺជាបទពិសោធន៍សិក្សាដ៏ល្អមួយសម្រាប់​ខ្ញុំ​។​YIGF Cambodia៖ បញ្ចប់ដោយជោគជ័យវេទិកានេះត្រូវបានប្រារព្ធឡើងដោយជោគជ័យដោយមានអ្នកចូលរួមចំនួន ១២៧ នាក់ចូលរួមចាប់ពីថ្ងៃទី ២៣ ដល់ ២៤ ខែកញ្ញានៅឯបណ្ឌិត្យសភាបច្ចេកវិទ្យាឌីជីថលកម្ពុជា​ (CADT) ។ វាគ្មិនជាង ៤០ នាក់បានផ្តល់បទបង្ហាញផ្សេងៗនៅក្នុងវគ្គផ្សេងៗគ្នា ដើម្បីពង្រីកការយល់ដឹងរបស់អ្នកស្តាប់អំពីការគ្រប់គ្រងអ៊ីនធឺណិត។ តួនាទី​របស់​ខ្ញុំ​ក្នុង​ថ្ងៃ​ព្រឹត្តិការណ៍​គឺ​គាំទ្រ​ក្រុម​ផ្សព្វផ្សាយ​​ ដោយ​ការ​ថត​រូប​នៃ​ព្រឹត្តិការណ៍​ទាំងមូល។ ការងារទាំងអស់បានប្រព្រឹត្តទៅដោយរលូន សូមអរគុណដល់អ្នកទាំងអស់គ្នាដែលបានចូលរួម ក៏ដូចជាអ្នកស្ម័គ្រចិត្តរបស់យើងផងដែរ។ចំណត​បន្ទាប់គឺ IGF ២០២៣កិច្ចប្រជុំប្រចាំឆ្នាំលើកទី ១៨ នៃវេទិកាអភិបាលកិច្ចអ៊ីនធឺណិត (IGF) ២០២៣ នឹងប្រព្រឹត្តទៅចាប់ពីថ្ងៃទី ៨ ដល់ថ្ងៃទី ១២ ខែតុលា នៅទីក្រុងក្យូតូ ដោយរដ្ឋាភិបាលនៃប្រទេសជប៉ុន។ ប្រធានបទសំខាន់គឺ «អ៊ិនធឺណិតដែលយើងចង់បាន - ការផ្តល់អំណាចដល់មនុស្សទាំងអស់» ដែលនឹងមានវគ្គជាង ៣០០ នៅក្នុងសន្និសីទរយៈពេល ៥ ថ្ងៃ។ ប្រធានបទរងដែលខ្ញុំចាប់អារម្មណ៍គឺ ការគ្រប់គ្រងទិន្នន័យ និងការជឿទុកចិត្ត និង ការបែងចែកឌីជីថល និងការដាក់បញ្ចូល​។ ខ្ញុំក៏មិនអាចរង់ចាំ ដើម្បីចូលរួមវគ្គដែលគួរឱ្យចាប់អារម្មណ៍ផងដែររួមមាន​ ការលេចចេញនូវបច្ចេកវិទ្យា និងដំណោះស្រាយសម្រាប់ការរួមបញ្ចូលឌីជីថល តួនាទីរបស់អ្នកតំណាងរាស្រ្តក្នុងការបង្កើតអ៊ីនធឺណិតដែលអាចទុកចិត្តបានដែលផ្តល់អំណាចដល់មនុស្សទាំងអស់ និងចែករំលែកការទទួលខុសត្រូវរួមគ្នាក្នុងយុគសម័យឌីជីថល។ជាថ្មីម្តងទៀត សូមអរគុណដល់អង្គការអង្គការទិន្នន័យ​អំពី​ការអភិវឌ្ឍ (ODC) ដែលបានផ្តល់ឱកាសដ៏ល្អបែបនេះដល់ខ្ញុំក្នុងការចូលរួម IGF ២០២៣ នៅទីក្រុងក្យូតូ ប្រទេសជប៉ុន។ សូមរង់ចាំប្លុក IGF 2023 នាពេលខាងមុខរបស់ខ្ញុំ!

តាមដានវេទិកាអភិបាលកិច្ចតាមអ៊ីនធឺណិតnជប៉ុន

អ៊ីនធឺណិត និងបច្ចេកវិទ្យាតែងតែជាប្រធានបទដ៏គួរឱ្យចាប់អារម្មណ៍មួយដើម្បីស្រាវជ្រាវ។ នាងខ្ញុំឈ្មោះ រស់ ច័ន្ទវល័ក្ខ ។ ខ្ញុំ​មិន​មែន​ជា​អ្នក​ជំនាញ​​ផ្នែកបច្ចេកវិទ្យា​នោះ​ទេ ប៉ុន្តែនាង​ខ្ញុំ​ជា​អ្នក​ចូល​ចិត្ត​លើ​បច្ចេកវិទ្យាយ៉ាងខ្លាំង ។ ខ្ញុំ​បានប្រើប្រាស់​​បច្ចេកវិទ្យា ឬ​អ៊ីនធឺណិត តាំងពីយូរណាស់មកហើយ។ ពីការមើលវីដេអូសាមញ្ញៗតាមអ៊ីនធឺណិត រហូតដល់ការស្រាវជ្រាវលើទំនាក់ទំនងអន្តរជាតិ ដោយនេះជាជំនាញរបស់ខ្ញុំ។ខ្ញុំពិតជាមានសំណាងណាស់! ដែលបានជ្រើសរើសឱ្យធ្វើចូលរួមវេទិកាអភិបាលកិច្ចអ៊ីនធឺណិត (IGF) 2023 នៅទីក្រុងក្យូតូ ប្រទេសជប៉ុន ដោយនាយកដ្ឋានកិច្ចការសេដ្ឋកិច្ច និងសង្គមរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិ (ហៅកាត់UNDESA) និងអង្គការ​ទិន្នន័យ​អំពី​ការអភិវឌ្ឍ​ (អូឌីស៊ី)។ វាជាផ្លូវដ៏វែងឆ្ងាយមុនការផ្ដល់ឱកាសមួយនេះ។ ជំហានដំបូងរបស់ខ្ញុំជាមួយបច្ចេកវិទ្យាគឺបានកើតឡើងនាកំឡុងឆ្នាំទីពីរនៃជីវិតមហាវិទ្យាល័យ គឺនៅពេលដែលខ្ញុំត្រូវបានការងារជាអ្នកសម្របសម្រួលការអភិវឌ្ឍន៍ផលិតផល។ ខ្ញុំបានគ្រប់គ្រងផ្នែកបច្ចេកវិទ្យានៃក្រុមហ៊ុនមួយតែម្នាក់ឯង ដែលធ្វើការលើគម្រោងក្នុងការគ្រប់គ្រងអគារ។ វាពាក់ព័ន្ធទាំង បច្ចេកវិទ្យាហិរញ្ញវត្ថុ ហៅថា Fintech និងបច្ចេកវិទ្យាអចលនទ្រព្យ ហៅថាProptech ។ ខ្ញុំបានប្រមូលទិន្នន័យផ្ទាល់ខ្លួនច្រើនជាច្រើនពី លំនៅដ្ឋាន និង ម្ចាស់លំនៅដ្ឋាន។យើងបានប្រើទិន្នន័យដើម្បីជួយកែលម្អប្រព័ន្ធរបស់យើងនៅក្នុងបញ្ហាគ្រប់គ្រង ការទំនាក់ទំនង និងការទូទាត់ទឹកប្រាក់។ យើងមិនដែលគិតថាទិន្នន័យនេះមានសារៈសំខាន់នោះទេ ព្រោះវាគ្រាន់តែជាឈ្មោះ និងលេខទូរស័ព្ទប៉ុណ្ណោះ។ ក្រោយមក ខ្ញុំបានធ្វើការឱ្យអង្គការអន្តរជាតិមួយ ដែលខ្ញុំបានឃើញទិន្នន័យតូចៗទាំងនេះគួររក្សាជាការសម្ងាត់។ យើងអាចមើលឃើញភាពខុសគ្នានៃរបៀប គ្រប់គ្រងទន្និន័យ របស់ក្រុមហ៊ុននីមួយៗ ពីព្រោះពុំមានចំណេះដឹងអំពីបញ្ហានេះ ឬការអប់រំពីការគ្រប់គ្រងទន្និន័យ និងច្បាប់ដែលពាក់ព័ន្ធ។នៅឆ្នាំ២០២៣នេះ អង្គការ​ទិន្នន័យ​អំពី​ការអភិវឌ្ឍ​ បានជ្រើសរើសគណៈកម្មការរៀបចំ វេទិកាអភិបាលកិច្ចអ៊ីនធឺណិតសម្រាប់យុវជនកម្ពុជា (ហៅកាត់YIGF) ជាលើកដំបូងដែលមិនធ្លាប់មាននៅកម្ពុជា។ អរគុណ អូឌីស៊ីផងដែរ ដែលបានជ្រើសរើសនាងខ្ញុំ។ ទោះបីជាចំណេះដឹងរបស់ខ្ញុំ អំពីអភិបាលកិច្ចអ៊ីនធឺណិត នៅមានការខ្វះខាត ប៉ុន្តែក្នុងអំឡុងរយះពេលបីខែចុងក្រោយនេះ អូឌីស៊ី និងក្រុមការងារ បាន សហការគាំទ្រក្រុមយុវជនយើងឲ្យមានការយល់ដឹងពី សារៈសំខាន់នៃការគ្រប់គ្រងទិន្នន័យ ការការពារឧបករណ៍ និង ទិដ្ឋភាពច្បាប់ពាក់ព័ន្ធនិងអភិបាលកិច្ចអ៊ីនធឺណិត  នៅក្នុងប្រទេសផ្សេងៗ។ វេទិកាវេទិកាអភិបាលកិច្ចអ៊ីនធឺណិតសម្រាប់យុវជនកម្ពុជា  ទទួលបានជោគជ័យដោយមានអ្នកចូលរួម ១៧០ នាក់  ។ កម្មវិធីជាង២ថ្ងៃនេះ មានវគ្គសរុបចំនួន ជាង ៣០ ហើយវគ្គនីមួយៗត្រូវបានបង្រៀន ដោយអ្នកជំនាញកម្រិតខ្ពស់នៃផ្នែកឌីជីថល។ក្នុងវគ្គមួយដែលបង្រៀនដោយលោកស្រី DEVI Svaradiva ប្រធានវិទ្យាស្ថានអភិវឌ្ឍន៍អ៊ីនធឺណិត ដែលបាន បញ្ចប់ថ្នាក់អនុបណ្ឌិតផ្នែកទំនាក់ទំនងពីសាកលវិទ្យាល័យឥណ្ឌូនេស៊ី ហើយបច្ចុប្បន្នកំពុងបន្តការសិក្សាថ្នាក់អនុបណ្ឌិតផ្នែកបញ្ញាសិប្បនិម្មិតនៅសាកលវិទ្យាល័យម៉ាល់តា។ លោកស្រីបានផ្តល់ឱ្យយើងនូវការយល់ដឹងកាន់តែស៊ីជម្រៅអំពីក្រមសីលធម៌ បញ្ញាសិប្បនិម្មិត និងច្បាប់ការពារទិន្នន័យ។លើសពីនេះទៅទៀត បទបង្ហាញដោយ លោកលី សុខផាត ប្រធាននាយកដ្ឋានសិក្សាគម្រោងនិងកម្មវិធីអភិវឌ្ឍន៍ អគ្គលេខាធិការដ្ឋានគណៈកម្មធិការដ្ឋាភិបាលឌីជីថល ស្តីពី បរិវត្តកម្មឌីជីថលគឺជាបទបង្ហាញដែលគួរអោយចាប់អារម្មណ៍ ។ គាត់បានលើកឡើងពីកង្វល់របស់ភលរដ្ឋលើកត្តាជាច្រើនដូចជា លំនៅឋានតាមខេត្ត លទ្ធភាពទទួលបានរបស់ជនមានពិការភាព តម្លាភាព និងគណនេយ្យភាពរបស់រដ្ឋាភិបាល។ វា​ជា​ការសង្ខេប និងការផ្ដល់ចំណេះដឹងយ៉ាងសំខាន់ សម្រាប់​អ្នក​ចូល​រួម​ទាំង​អស់ និង​គណៈកម្មាធិការ​រៀបចំ។ ជាមួយនឹងការរៀនសូត្រពីវគ្គទាំងអស់នៃ YIGF ខ្ញុំនឹងកាន់តែមានភាពក្លាហានក្នុងការ ស្វែងយល់បន្ថែមពីវេទិកា IGF នៅដើមខែតុលា ឆ្នាំ 2023។ឆ្ពោះ​ទៅ​រក​ការ​ពិភាក្សា​បន្ថែម​ទៀត លោកក៏​បាន​លើក​ឡើង​អំពី​ច្បាប់​ការពារ​ទិន្នន័យ​ដែល​ ជាសេចក្ដី​ព្រាង​ច្បាប់ដោយ​ក្រសួង​ប្រៃសណីយ៍ និង​ទូរគមនាគមន៍ (MPTC)។ អនុក្រឹត្យមួយត្រូវបានចេញផ្សាយនៅឆ្នាំ 2021 ដោយក្រសួងមហាផ្ទៃ (MoI) ដោយបញ្ជាក់ពីកត្តាមួយចំនួនដែលនឹងត្រូវបានណែនាំ ប៉ុន្តែការសន្មត់រួមគឺការការពារទិន្នន័យផ្ទាល់ខ្លួន។ ផ្នែកដែលគួរឱ្យចាប់អារម្មណ៍ជាងនេះទៅទៀតសម្រាប់អ្នកអានគឺកម្រិតនៃការគ្រប់គ្រងសន្តិសុខនៅក្នុងក្រសួងមហាផ្ទៃ និងភាគីពាក់ព័ន្ធផ្សេងទៀតដូចជា ក្រសួង​ប្រៃសណីយ៍ និង​ទូរគមនាគមន៍ និងអន្តរក្រសួង។ នេះ​បង្ហាញ​ពី​ទំនាក់ទំនង​សហការ​ដែល​ពលរដ្ឋ​គួរ​មើល​ឃើញ។ ជាងនេះទៅទៀត នៅក្នុងជំពូកទី 2 មាត្រា 4 មានការចង្អុលបង្ហាញថា តើទិន្នន័យណាខ្លះមានលក្ខណៈផ្ទាល់ខ្លួន ហើយត្រូវតែរក្សាសុវត្ថិភាពដោយកម្រិតក្រសួង។វេទិកាអភិបាលកិច្ចអ៊ីនធឺណិតត្រូវបានបង្កើតឡើងក្នុងឆ្នាំ ២០០៦  ដើម្បីជួយសម្រួលដល់ ភាគីពាក់ព័ន្ធពហុភាគី ប្រជាធិបតេយ្យ និងវេទិកាតម្លាភាពសម្រាប់ការពិភាក្សាលើបញ្ហាអភិបាលកិច្ចអ៊ីនធឺណិត។ ដែលភ្ជាប់ទៅនឹងចំណង់ចំណូលចិត្តរបស់ខ្ញុំក្នុងការចូលរួមក្នុងគណៈកម្មាធិការរៀបចំ YIGF ។ ខ្ញុំ​ចង់​ក្លាយ​ជា​ផ្នែក​មួយ​នៃ​ចលនា​ដើម្បី​ការពារ និង​ណែនាំ​គោលនយោបាយ​សាធារណៈ​អ៊ីនធឺណិត​ដល់​ប្រទេសកម្ពុជា។ ចំពោះការរំពឹងទុករបស់ខ្ញុំ ខ្ញុំចង់មានគោលដៅច្បាស់លាស់អំពីរបៀបដែលខ្ញុំអាចជួយដល់សង្គមកម្ពុជាក្នុងការការពារខ្លួនតាមអ៊ីនធឺណិតតាមរបៀបដ៏ស្អិតរមួតក្នុងរយៈពេល 5 ឆ្នាំខាងមុខ។ គោលដៅដែលអាចសម្រេចបាន និងស្របតាមគោលការណ៍នៃកិច្ចប្រជុំកំពូលពិភពលោកស្តីពីសង្គមព័ត៌មាន (WSIS) ក្នុងដំណើរការគ្រប់គ្រងអ៊ីនធឺណិត។ លើសពីនេះ YIGF អប់រំយុវជនអំពីគោលនយោបាយសាធារណៈ និងបញ្ហាអ៊ីនធឺណិតនៅលើកម្រិតអន្តរជាតិ និងបង្ហាញពីការអនុវត្តពីប្រទេសផ្សេងទៀតដែលមានលទ្ធផលល្អ។មានវគ្គច្រើនជាង 300 សម្រាប់រយះពេល 5 ថ្ងៃពេញនៃព្រឹត្តិការណ៍។ ជាទូទៅ ប្រធានបទគឺស្ថិតនៅលើប្រធានបទជាក់លាក់មួយ។ ក្នុងករណីនេះប្រធានបទគឺ \"អ៊ីនធឺណិតដែលយើងចង់បាន - ការពង្រឹងភាពអង់អាចសម្រាប់មនុស្សគ្រប់រូប\" ។ How is it for all?  ទិដ្ឋភាពច្បាប់ កុមារ និង​ការ​រួម​បញ្ចូល​ផ្នែក​យេនឌ័រ​ជា​ប្រធានបទដែលវេទិកា IGFបានផ្ដោតលើ ។នាងខ្ញុំសូមអរគុណ អង្គការ​ទិន្នន័យ​អំពី​ការអភិវឌ្ឍ ដែលបានផ្តល់ឱកាសដល់ក្រុមគណះកម្មការរៀនចំ យើងខ្ញុំក្នុងការស្វែងយល់បន្ថែមពីវេទិកា IGF ទៅកាន់ប្រទេសជប៉ុន ដើម្បីស្វែងយល់អំពីការ អភិបាលកិច្ចអ៊ីនធឺណិត ហើយក៏សូមអរគុណដល់ UNDESA សម្រាប់ការរៀបចំ វេទិកា IGF នាឆ្នាំ ២០២៣នេះ!

បទពិសោធន៍របស់ខ្ញុំមុនពេលព្រឹត្តិការណ៍នៅ Brisbane– yIGF & APrIGF 2023

ខ្ញុំឈ្មោះ ហួត មរកត ហើយបច្ចុប្បន្នខ្ញុំកំពុងសិក្សាថ្នាក់បរិញ្ញាបត្រនៅវិទ្យាស្ថានសិក្សាអន្តរជាតិ និងគោលនយោបាយសាធារណៈ នៃសាកលវិទ្យាល័យភូមិន្ទភ្នំពេញ ជាមួយនឹងមុខជំនាញផ្នែកសេដ្ឋកិច្ចអន្តរជាតិ។ ខ្ញុំជាសមាជិកនៃគណៈកម្មាធិការរៀបចំនៃ វេទិកាអភិបាលកិច្ចអ៊ីនធឺណិតសម្រាប់យុវជនកម្ពុជា (YIGF)ឆ្នាំ២០២៣។ មូលហេតុចម្បងដែលខ្ញុំសម្រេចចិត្តក្នុងការចូលរួមក្នុងកម្មវិធី Asia Pacific Youth IGF 2023 គឺដើម្បីស្វែងយល់អោយកាន់តែស៊ីជម្រៅអំពីការគ្រប់គ្រងអ៊ីនធឺណិត ដែលជាប្រធានបទដ៏ក្តៅគគុកមួយនៅក្នុងពិភពលោកបច្ចុប្បន្ន ដោយសារតែការជះឥទ្ធិពលរបស់វាយ៉ាងខ្លាំងទៅលើសង្គម។ នៅក្នុងប្រទេសរបស់ខ្ញុំ ប្រជាជនមួយចំនួននៅតែមានចំណេះដឹងតិចតួចទាក់ទងនឹងប្រធានបទទាំងនេះ ហើយមានការយល់ដឹងតិចតួចអំពីបញ្ហាដែលទាក់ទងនឹងការគ្រប់គ្រងអ៊ីនធឺណិត ឬវេទិកាឌីជីថល។បន្ទាប់ពីខ្ញុំបានដឹងអំពី Asia Pacific Youth IGF ចំណាប់អារម្មណ៍របស់ខ្ញុំចំពោះការគ្រប់គ្រងអ៊ីនធឺណិត និងវេទិកាឌីជីថលបានកើនឡើងយ៉ាងខ្លាំង ខណៈដែលខ្ញុំចង់ស្វែងយល់ និងសិក្សាបន្ថែមអំពីវា។ អ្វីដែរគួរឱ្យចាប់អារម្មណ៍មួយទៀតនោះគឺ វេទិកានេះមានក្រុមចម្រុះជាច្រើនដូចជា រដ្ឋាភិបាល វិស័យឯកជន និងអង្គការក្រៅរដ្ឋាភិបាល ដែលជាឱកាសដ៏ល្អឥតខ្ចោះមួយក្នុងការស្វែងយល់ពីទស្សនៈផ្សេងៗគ្នា ទៅលើការគ្រប់គ្រងអ៊ីនធឺណិត។ ឱកាសទាំងនេះនឹងអនុញ្ញាតឱ្យខ្ញុំបានស្គាល់ និងភ្ជាប់ទំនាក់ទំនងជាមួយមនុស្សដទែទៀតដែលមានចំណាប់អារម្មណ៍ស្រដៀងគ្នា ហើយក៏ផ្ដល់ឪកាសអោយខ្ញុំក្នុងការទទួលបាននូវការរៀនពីអ្វីៗដែរថ្មី ពីទស្សនៈផ្សេងៗគ្នានេះ។ ខ្ញុំសង្ឃឹមថា ខ្ញុំនឹងបានស្វែងយល់បន្ថែមអំពីអភិបាលកិច្ចឌីជីថលនៅក្នុងសន្និសិទនេះអោយកាន់តែសុីជម្រៅ និងទទួលបានឪកាសក្នុងជួបជាមួយបុគ្គលជាច្រើនទៀតមកពីទូទាំងតំបន់អាស៊ីប៉ាស៊ីហ្វិក ដើម្បីពង្រីកបណ្តាញទំនាក់ទំនងរបស់ខ្ញុំអោយកាន់តែច្រើន។ បន្ទាប់ពីខ្ញុំសម្រេចចិត្តដាក់ពាក្យចូលរួមកម្មវិធី Asia Pacific Youth IGF 2023 ខ្ញុំត្រូវបានគេជ្រើសរើសក្នុងការទទួលបានការគាំទ្រផ្នែកស្នាក់នៅពី yIGF.Asia និងចូលរួមវេទិកាដោយផ្ទាល់នៅទីក្រុង Brisbane ប្រទេសអូស្ត្រាលី។ ក្នុងនាមជាសមាជិកនៃគណៈកម្មាធិការរៀបចំនៃ វេទិកាអភិបាលកិច្ចអ៊ីនធឺណិតសម្រាប់យុវជនកម្ពុជា (YIGF)ឆ្នាំ២០២៣ ខ្ញុំក៏ចង់ថ្លែងអំណរគុណយ៉ាងស្មោះស្ម័គ្រចំពោះ Open Development Cambodia សម្រាប់ការចំណាយលើការហោះហើរ និងទិដ្ឋាការទៅមករបស់ខ្ញុំ។វេទិកាអភិបាលកិច្ចអ៊ីនធឺណេតក្នុងតំបន់អាស៊ីប៉ាស៊ីហ្វិក (APrIGF) ប្រព្រឹត្តទៅនៅទីក្រុង Brisbane ប្រទេសអូស្ត្រាលី ចាប់ពីថ្ងៃទី 29 ខែសីហា ដល់ថ្ងៃទី 31 ខែសីហា ឆ្នាំ២០២៣ ក្រោមការឧបត្ថម្ភរបស់ au Domain Administration (auDA) និងឧបត្ថម្ភដោយមជ្ឈមណ្ឌលព័ត៌មានបណ្តាញអាស៊ីប៉ាស៊ីហ្វិក (APNIC), APNIC Foundation, NETTHING 2023, រដ្ឋាភិបាលអូស្ត្រាលី និង​ (ICANN)។ yIGF ផ្តល់វេទិកាមួយសម្រាប់យុវជននៅក្នុងតំបន់អាស៊ីប៉ាស៊ីហ្វិក ដើម្បីពិភាក្សាអំពីការគ្រប់គ្រងអ៊ីនធឺណិត។ អ្នកចូលរួមវ័យក្មេងទាំងអស់នឹងមានឱកាសទទួលបានការយល់ដឹងអំពីប្រធានបទក្តៅៗ ដូចជាការដាក់បញ្ចូលឌីជីថល និងនិរន្តរភាពតាមរយៈការជឿទុកចិត្ត។ នៅឆ្នាំនេះ yIGF បានខិតខំប្រឹងប្រែងនាំយកយុវជន ក៏ដូចជាភាគីពាក់ព័ន្ធជាច្រើនមកកាន់តុពិភាក្សា ដើម្បីផ្តល់ឱ្យពួកគេនូវព័ត៌មាន និងជំនាញចាំបាច់ដើម្បីចូលរួមក្នុងការសន្ទនាជុំវិញការគ្រប់គ្រងអ៊ីនធឺណិត។មុនពេលព្រឹត្តិការណ៍នេះ អ្នកចូលរួមទាំងអស់បានចូលរួមយ៉ាងសកម្មក្នុងការប្រជុំតាមអ៊ីនធឺណិតដោយប្រើ \"Google Chat\" ជាបណ្តាញទំនាក់ទំនង។ យើងក៏មានការតំរង់ទិសនិម្មិត yIGF 2023 នៅពេលដែលយើងណែនាំខ្លួនយើងក្នុងអំឡុងពេលវគ្គ \"ice-breaking session\"។ បន្ទាប់ពីនេះ ពួកគេផ្តល់នូវទិដ្ឋភាពសង្ខេបនៃ yIGF និងការណែនាំបន្ថែមទៅដល់បុគ្គលដែលមានចម្ងល់អំពី yIGF ។ គោលបំណងរបស់ IGF គឺការជូនដំណឹងដល់យុវជនអំពីការគ្រប់គ្រងអ៊ីនធឺណិត។ ក៏ដូចជាការលើកទឹកចិត្តយុវជនជំនាន់ក្រោយឱ្យចូលរួមក្នុងដំណើរការពិចារណា និងធ្វើការសម្រេចចិត្តបន្ថែមទៀតទៅលើប្រធានបទនៃការគ្រប់គ្រងអ៊ីនធឺណិត។ ដូច្នេះ គោលដៅរបស់ yIGF គឺជាបណ្តាញមួយសម្រាប់យុវជន ហើយសំខាន់បំផុតគឺការកសាងសមត្ថភាពពួកគេក្នុងការចូលរួម ក៏ដូចជាបញ្ចេញមតិទៅលើប្រធានបទទាំងនេះ។លើសពីនេះ យើងបានទទួលឯកសារដែលត្រូវត្រួតពិនិត្យមុនពេលចូលរួមក្នុងព្រឹត្តិការណ៍នេះ មានដូចជា yIGF Infokit ដែលមានផ្ទុកនូវព័ត៌មានដ៏ទូលំទូលាយអំពីព្រឹត្តិការណ៍ រួមទាំងរបៀបវារៈ ប្រវត្តិរូបរបស់វាលគ្មិម និងព័ត៌មានលម្អិតពាក់ព័ន្ធផ្សេងទៀត។ ខ្ញុំអាចយល់ដឹងកាន់តែច្បាស់ពីកម្មវិធីនេះ តាមរយះព័ត៌មាននៅក្នុង Infokit។ បន្ថែមពីលើការជជែកជាក្រុមនៅលើ Google Space យើងក៏មានការជជែកជាក្រុមទីពីរនៅលើ Signal សម្រាប់ការធ្វើបទបង្ហាញនៅថ្ងៃចុងក្រោយ។ ការជជែកជាក្រុមនេះត្រូវបានបំបែកជាក្រុមអ្នកពាក់ព័ន្ធសំខាន់ៗចំនួនបួន៖ សង្គមស៊ីវិល សហគមន៍បច្ចេកទេស រដ្ឋាភិបាល និងវិស័យឯកជន។ ដូច្នេះ មុន​ចូលរួមព្រឹត្តិការណ៍នេះផ្ទាល់ ខ្ញុំ​អាច​ប្រាស្រ័យ​ទាក់ទង​ជាមួយ​សមាជិកដទៃដែលកំពុងរស់នៅប្រទេសដទៃទៀតតាមរយះប្រព័ន្ធឌីជីថលមួយនេះ និងសូមអរគុណដល់គណៈកម្មាធិការ​រៀបចំ yIGF ដែលបានរៀបចំអោយកាន់តែមានភាពងាយស្រួលក្នុងការចូលរួមកម្មវិធីមួយនេះ​។

ដំណើរទៅកាន់វេទិកាអភិបាលកិច្ចអ៊ីនធឺណិត ២០២៣

ចំណុចចាប់ផ្តើមចំណុចចាប់ផ្តើមខ្ញុំឈ្មោះ ហុង ថុល្លី សុនីត ជាអ្នកសរសេរមាតិកាបែបច្នៃប្រឌិតនៅក្រុមហ៊ុនទីភ្នាក់ងារច្នៃប្រឌិតមួយនៅភ្នំពេញ។ ខ្ញុំបានបញ្ចប់ថ្នាក់បរិញ្ញាបត្រផ្នែកគ្រប់គ្រងប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយពីសាកលវិទ្យាល័យភូមិន្ទភ្នំពេញ (RUPP)។ កន្លងមកនេះ ជីវិតរបស់ខ្ញុំហាក់ដូចជាដើរតាមទម្លាប់ដដែលៗ ធ្វើដំណើរទៅមកៗពីកន្លែងធ្វើការ ហើយត្រឡប់ទៅផ្ទះវិញ។ ខ្ញុំ​ពេញ​ចិត្តនឹង​ការងារ​របស់​ខ្ញុំ ប៉ុន្តែខ្ញុំចេះតែមាន​អារម្មណ៍ថាខ្វះអ្វីម្យ៉ាងដែលត្រូវបំពេញ​បន្ថែមសម្រាប់ខ្លួន។ ខ្ញុំប្រាថ្នាចង់បានអ្វីមួយបន្ថែមទៀត អ្វីមួយដែលនឹងបញ្ឆេះស្មារតីរបស់ខ្ញុំ ហើយផ្តល់ឱ្យខ្ញុំនូវគោលបំណងដែលអាចធ្វើឱ្យខ្ញុំទន្ទឹងរង់ចាំសម្រាប់ថ្ងៃខាងមុខ។ក្នុងអំឡុងពេលនោះ ការកើនឡើងចំនួននៃការគំរាមកំហែងឌីជីថល រួមទាំងករណីនៃការក្លែងបន្លំនៅលើបណ្តាញសង្គមដូចជា Telegram បានក្លាយជាប្រធានបទដ៏ក្តៅគគុក។ ការអភិវឌ្ឍន៍យ៉ាងឆាប់រហ័សនៃការច្នៃប្រឌិតដូចជា បញ្ញាសិប្បនិម្មិត (AI) បានសង្កត់ធ្ងន់បន្ថែមទៀតអំពីតម្រូវការសម្រាប់ការយល់ដឹងខ្ពស់ទាក់ទងនឹងអក្ខរកម្មឌីជីថល សិទ្ធិឌីជីថល និងឯកជនភាពទិន្នន័យ។ ការ​សម្រេច​បាន​នេះ​បាន​ជំរុញ​ឱ្យ​ខ្ញុំមាន​អារម្មណ៍​​ក្នុង​ការស្វែងរកមតិជាដំណោះស្រាយ​បន្ទាន់សម្រាប់​បញ្ហា​សំខាន់​ទាំង​នេះ​។ថ្ងៃមួយ ខ្ញុំបានឃើញឱកាសមួយដែលនឹងផ្លាស់ប្តូរជីវិតរបស់ខ្ញុំ នោះគឺការប្រកាសជ្រើសរើសគណៈកម្មាធិការរៀបចំវេទិកាអភិបាលកិច្ចអ៊ីនធឺណិតសម្រាប់យុវជនកម្ពុជា (YIGF)។ ដោយចាប់អារម្មណ៍នឹងការបង្ហោះដែលចែករំលែកដោយមិត្តភ័ក្តិ និងចង់បានឱកាសតបស្នងដល់សង្គមវិញផងនោះ ខ្ញុំបានសម្រេចចិត្តដាក់ពាក្យ ហើយមិនដឹងជាភ័ព្វសំណាងឬយ៉ាងណា ខ្ញុំក៏ត្រូវបានជ្រើសរើសជាសមាជិកនៃគណៈកម្មាធិការរៀបចំវេទិកានេះឡើង។ ខ្ញុំក៏មិនបានរំពឹងទុកថា បទពិសោធន៍នេះមិនត្រឹមតែបញ្ឆេះចំណង់ចំណូលចិត្តរបស់ខ្ញុំប៉ុណ្ណោះទេ ប៉ុន្តែវាថែមទាំងជម្រុញខ្ញុំឱ្យក្លាយជាប្រធានក្រុមនៃក្រុមទំនាក់ទំនង និងផ្សព្វផ្សាយផងដែរ។ ក្នុងនាមជាអ្នកដឹកនាំការទំនាក់ទំនង និងផ្សព្វផ្សាយនៅក្នុង YIGF ខ្ញុំមើលការខុសត្រូវលើការបង្កើតមាតិកាសម្រាប់គេហទំព័រ និងប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយសង្គម ត្រួតពិនិត្យការរចនាសម្ភារៈទំនាក់ទំនង និងជំរុញកិច្ចសហការក្នុងក្រុម។ពិបាកប៉ុន្តែទទួល​បាន​លទ្ធផល​ដ៏​សក្តិសមការ​ចាប់​ផ្តើម​ដំណើរ​នេះ​មិន​មែន​មិនជួប​បញ្ហា​ប្រឈម​នោះ​ទេ។ វាទាមទារច្រើននៅក្នុងការរក្សាតុល្យភាពការងារស្ម័គ្រចិត្តជាមួយនឹងការងារពេញម៉ោង ប៉ុន្តែការខិតខំប្រឹងប្រែងរបស់ខ្ញុំក្នុងគោលបំណងលើកកម្ពស់ និងការបំផុសគំនិតដែលខ្ញុំទទួលបានពីមិត្តរួមក្រុមរបស់ខ្ញុំបានរុញខ្ញុំទៅមុខបន្ត។ ទោះបីជាមានឧបសគ្គក៏ដោយ យើងបានរៀបចំកម្មវិធី YIGF នៅកម្ពុជាជាលើកដំបូងដោយជោគជ័យ ដែលលើសពីការរំពឹងទុកដំបូងរបស់យើង ដែលមានអ្នកចូលរួមប្រមាណ ១៧០នាក់។ ការតាំងចិត្ត និងការប្តេជ្ញាចិត្តរបស់យើងមិនបានសម្រេចដោយមិនបានទទួលការកត់សម្គាល់ឡើយ។ ការចុះឈ្មោះរបស់ខ្ញុំសម្រាប់វេទិកាអភិបាលកិច្ចអ៊ីនធឺណិត (IGF) ដ៏មានកិត្យានុភាពរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិឆ្នាំ ២០២៣ ត្រូវបានអនុម័ត ហើយខ្ញុំត្រូវបានជ្រើសរើសឱ្យទទួលបានជំនួយផ្នែកហិរញ្ញវត្ថុពី អង្គការទិន្នន័យអំពីការអភិវឌ្ឍ (ODC) ដើម្បីធ្វើដំណើរទៅកាន់ប្រទេសជប៉ុន និងចូលរួមក្នុងវេទិកាដោយផ្ទាល់។ ខ្ញុំសូមថ្លែងអំណរគុណចំពោះ ODC សម្រាប់ជំនួយលើចំណាយលើការធ្វើដំណើរទៅមក និងការចំណាយទិដ្ឋាការរបស់ខ្ញុំ សម្រាប់ការទទួលស្គាល់ការខិតខំប្រឹងប្រែងរបស់ខ្ញុំ និងសម្រាប់ផ្តល់ឱ្យខ្ញុំនូវឱកាស ដើម្បីពង្រីកចំណេះដឹង និងបណ្តាញរបស់ខ្ញុំនៅលើឆាកអន្តរជាតិ។ការរំពឹងទុកនៃការសិក្សាពី IGF ២០២៣ នាពេលខាងមុខវេទិកាអភិបាលកិច្ចអ៊ីនធឺណិត (IGF) គឺជាគំនិតផ្តួចផ្តើមដោយអង្គការសហប្រជាជាតិ ដើម្បីប្រមូលផ្តុំមនុស្សមកពីក្រុមអ្នកពាក់ព័ន្ធផ្សេងៗគ្នា ដើម្បីពិភាក្សាអំពីបញ្ហាគោលនយោបាយសាធារណៈទាក់ទងនឹងអ៊ីនធឺណិត។ ទោះបីជាមិនទាន់មានកិច្ចព្រមព្រៀងជាផ្លូវការក៏ដោយ IGF ជូនដំណឹង និងលើកទឹកចិត្តអ្នកបង្កើតគោលនយោបាយទាំងក្នុងវិស័យសាធារណៈ និងឯកជន។ គណៈប្រតិភូនៅក្នុងកិច្ចប្រជុំប្រចាំឆ្នាំផ្លាស់ប្តូរព័ត៌មាន និងការអនុវត្តល្អបំផុត ក្នុងគោលបំណងបង្កើនឱកាសអ៊ីនធឺណិត និងដោះស្រាយបញ្ហាប្រឈមនានា។ កិច្ចប្រជុំប្រចាំឆ្នាំលើកទី ១៨ នៃ IGF នឹងប្រព្រឹត្តទៅនៅទីក្រុងក្យូតូ ប្រទេសជប៉ុន ក្នុងខែតុលា ឆ្នាំ ២០២៣ ដោយផ្តោតលើប្រធានបទនៃការផ្តល់សិទ្ធិអំណាចដល់មនុស្សទាំងអស់គ្នា។ ប្រធានបទរងសម្រាប់វេទិកានេះរួមមាន AI និងបច្ចេកវិទ្យាដែលកំពុងរីកចម្រើន ជៀសវាងការបែងចែកអ៊ីនធឺណិត សុវត្ថិភាពអ៊ីនធឺណិត និងសុវត្ថិភាពអនឡាញ ការគ្រប់គ្រងទិន្នន័យ និងការជឿទុកចិត្ត ការបែងចែកឌីជីថល និងការរួមបញ្ចូល អភិបាលកិច្ច និងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការឌីជីថលសកល សិទ្ធិមនុស្ស និងសេរីភាព និងនិរន្តរភាព និងបរិស្ថាន។ការចូលរួមព្រឹត្តិការណ៍ IGF ២០២៣ ប្រាកដជាបទពិសោធន៍ដ៏សំបូរបែប ដោយផ្តល់ជូននូវវគ្គសិក្សា និងប្រធានបទជាច្រើនសម្រាប់ឈ្វេងយល់។ តាមរយៈសិក្ខាសាលា ការពិភាក្សាខ្លី ការបើកដំណើរការ វគ្គចម្រុះថាមវន្ត ការប្រជុំ វេទិកាបើកចំហ និងវេទិកាកម្រិតខ្ពស់ ខ្ញុំរំពឹងថានឹងស្វែងយល់អំពីប្រធានបទដ៏គួរឱ្យចាប់អារម្មណ៍ និងទទួលបានការយល់ដឹងដ៏មានតម្លៃបន្ថែមទៀត។វគ្គមួយដែលធ្វើឱ្យខ្ញុំចាប់អារម្មណ៍ជាពិសេសគឺ វេទិកាកម្រិតខ្ពស់ស្តីពីនិន្នាការវិវត្តនៃព័ត៌មានមិនច្បាស់លាស់ និងព័ត៌មានមិនពិត។ នៅក្នុងយុគសម័យដែលព័ត៌មានមិនច្បាស់លាស់ និងព័ត៌មានមិនពិតបង្កបញ្ហាប្រឈមយ៉ាងសំខាន់ ការយល់ដឹងអំពីនិន្នាការវិវត្តនៃព័ត៌មានទាំងពីរគឺមានសារៈសំខាន់ណាស់។ ខ្ញុំសង្ឃឹមថានឹងរៀនអំពីផលប៉ះពាល់នៃវេទិកាប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយសង្គម និងកម្មវិធីផ្ញើសារនៃមាតិកាមិនពិតដែលបានរីករាលដាលយ៉ាងឆាប់រហ័ស ក៏ដូចជាការរីកចម្រើននៃមាតិកាប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយដែលបង្កើតដោយ AI ដែលកាន់តែធ្វើឱ្យបន្ទាត់រវាងការពិត និងការប្រឌិតកាន់តែមានភាពស្រពិចស្រពិល។វគ្គមួយទៀតដែលខ្ញុំចង់ឈ្វេងយល់គឺ \"Next-Gen Education: Harnessing Generative AI\"។ តាមរយៈការទទួលបានការយល់ដឹងអំពីនិន្នាការចុងក្រោយបំផុត ឧទាហរណ៍នៃពិភពពិត និងឧបករណ៍នៅក្នុងវិស័យ AI ក្នុងការអប់រំ ខ្ញុំនឹងត្រូវបានបំពាក់ដោយចំណេះដឹង និងគំនិតដើម្បីជំរុញការច្នៃប្រឌិតក្នុងការអនុវត្តផ្នែកអប់រំផ្ទាល់ខ្លួនរបស់ខ្ញុំ។ វគ្គនេះបង្ហាញពីសក្តានុពលក្នុងការរៀបចំអនាគតនៃការអប់រំ ហើយខ្ញុំពិតជារំភើបណាស់ដែលបានចូលរួមជាផ្នែកមួយ។លើសពីនេះ ខ្ញុំពិតជារំភើបណាស់ដែលមានឱកាសជួបនឹងតថភាពអ្នករស់នៅក្នុង Metaverse ហើយស្វែងយល់ពីបទពិសោធន៍របស់ Nem ដែលជា YouTuber និម្មិតដំបូងគេក្នុងពិភពលោកនៅក្នុងវគ្គ \"Talk with Metaverse Residents\" ។ ទស្សនវិស័យតែមួយគត់របស់ Nem ដែលជាវត្តមានប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយសកម្មនៅក្នុង Metaverse នឹងផ្តល់នូវការយល់ដឹងដ៏មានតម្លៃទៅកាន់ពិភពនិម្មិតនេះ។ ក្នុងវគ្គនេះ ខ្ញុំទន្ទឹងរង់ចាំមើលការបង្ហាញអំពីឧបករណ៍ដែលបង្កើនបទពិសោធន៍ Metaverse ដែលអនុញ្ញាតឱ្យអ្នករស់នៅជ្រមុជខ្លួនយ៉ាងពេញលេញនៅក្នុងជីវិតនិម្មិត។តាមរយៈការចូលរួមក្នុងព្រឹត្តិការណ៍ IGF ២០២៣ ខ្ញុំរំពឹងថានឹងទទួលបានការយល់ដឹងកាន់តែស៊ីជម្រៅអំពីប្រធានបទ និងនិន្នាការសំខាន់ៗជាច្រើននៅក្នុងអាណាចក្រឌីជីថល។ ជាពិសេស ខ្ញុំសង្ឃឹមថានឹងរៀនអំពីនិន្នាការវិវត្តនៃព័ត៌មានមិនច្បាស់លាស់ និងព័ត៌មានមិនពិត ការពិតនិម្មិតនៃពិភពលោក Metaverse និង AI ជំនាន់ក្រោយ។ តាមរយៈការចូលរួមក្នុងវគ្គ និងការពិភាក្សា ខ្ញុំរំពឹងថានឹងទទួលបានការយល់ដឹងអំពីផលប៉ះពាល់នៃប្រធានបទទាំងនេះលើសង្គម ក៏ដូចជាយុទ្ធសាស្ត្រ និងដំណោះស្រាយដែលមានសក្តានុពលសម្រាប់ដោះស្រាយបញ្ហាប្រឈមដែលពាក់ព័ន្ធ។

មិនស្គាល់តែមិនប្រាកដថាមិនធ្លាប់ឮ– ផ្លូវទៅកាន់វេទិកាអភិបាលកិច្ចអ៊ីនធឺណិត

ការណែនាំ​ខ្លួនជម្រាបសួរ​​​ខ្ញុំ ឈ្មោះហួត​ ស្រ៊ីម៉ានីត​​ បច្ចុប្បន្នជានិស្សិតឆ្នាំទីពីរសិក្សាថ្នាក់បរិញ្ញាបត្រវិទ្យាសាស្ត្រផ្នែកគណនេយ្យ និងហិរញ្ញវត្ថុ មានបំណងប្រាថ្នាក្លាយទៅជា​គណនេយ្យករដែលមានទទួលនាមការបញ្ជាក់ CAT ពីវិទ្យាស្ថាន​ CamEd Business School។ លើសពីនេះទៅទៀត ខ្ញុំក៏ជាសហប្រធាននៃក្លឹបសហគ្រិនខេមអេដជំនាន់ទី 7 ។ ខ្ញុំចាត់​ទុក​ខ្លួន​ឯង​ថា​ជា​អ្នក​សិក្សា​ដែល​មាន​ការ​តាំង​ចិត្ត អត់ធ្មត់ និង​បើក​ចិត្ត​ទូលាយ ដែល​តែង​តែ​ហ៊ានប្រឈមនឹងបទពិសោធន៏​ ព្រមទាំងចំណេះដឹង​ថ្មីៗ។ ក្នុងអំឡុងពេលសិក្សា ខ្ញុំឃើញថាខ្លួនឯងចូលចិត្តប្រធានបទទាក់ទងនឹងភាសា និងបច្ចេកវិទ្យាព្រមទាំងមានជំនាញប្រស័យទាក់ទងខ្លាំង។ថ្វីត្បិតតែខ្ញុំមិនទាន់ទទួលបានបទពិសោធន៍ច្រើនក៏ដោយ ប៉ុន្តែក្នុងនាមជាអ្នកសិក្សាដែលបើកចិត្តទូលាយ មានបំណងចង់ចាប់ផ្តើមនិងអភិវឌ្ឍខ្លួនឯងបន្ថែមទៀតនៅក្នុងវិស័យបទពិសោធន៍ការងារ។មុន​ពេល​ចូលរួម​វេទិកា​អភិបាលកិច្ច​អ៊ីនធឺណិត​សម្រាប់យុវជន​កម្ពុជាមិន​ប្រាកដ​ថា​វា​ជា​វាសនា ឬ​ជា​និស្ស័យ​នោះ​ទេ ខ្ញុំ​បាន​ឃើញ​​ការ​បង្ហោះ​របស់​អង្គការ Open Development Cambodia កាល​ពី​ខែ​ឧសភា ដែល​បាន​សរសេរ​ថា \"Call For Organizing Committee\"។ ដោយខ្ញុំចាប់អារម្មណ៍នឹទិដ្ឋភាពផ្សេងៗនៃការគ្រប់គ្រងអ៊ីនធឺណិត ហើយបានសម្រេចចិត្តសាកល្បងដាក់ពាក្យ។ដោយសារតែសេចក្តីស្រឡាញ់​​ទើបខ្ញុំបានសម្រេចចិត្តចាប់ផ្តើមដំណើរដែលខ្ញុំមិនធ្លាប់ស្គាល់នេះ។ម៉្យាងទៀតក្នុងនាមជាអ្នកសិក្សាដែលមានចិត្តទូលំទូលាយ ហើយតែងតែស្វាគមន៍និងទន្ទឹងរង់ចាំនូវបញ្ហាប្រឈមថ្មីៗ ខ្ញុំតែងតែផ្តួចផ្តើមគំនិតដើម្បីស្ម័គ្រចិត្ត និងចូលរួមក្នុងសកម្មភាពផ្សេងៗគ្រប់កាលៈទេសៈ។ គិតត្រលប់ទៅពេលដែលខ្ញុំដាក់ពាក្យធ្វើជាគណៈកម្មការរៀបចំវេទិកាអភិបាលកិច្ចអ៊ិនធឺណិតរបស់យុវជនលើកដំបូងបង្អស់របស់ប្រទេសកម្ពុជា ខ្ញុំមិនដែលគិតសោះថាខ្ញុំនឹងធ្វើវាបាន។ដំណើរជាមួយវេទិកា​អភិបាលកិច្ច​អ៊ីនធឺណិត​សម្រាប់យុវជន​កម្ពុជាជាក់ស្តែង មកពីខ្ញុំំមានប្រវត្តិជានិស្សិតផ្នែកគណនេយ្យ និងហិរញ្ញវត្ថុ ខ្ញុំមិនដែលគិតថាខ្ញុំស័ក្តិសមជាមួយអ្វីផ្សេងក្រៅពីហិរញ្ញវត្ថុទេ ដូច្នេះហើយទើបខ្ញុំសម្រេចចិត្តចាប់ផ្តើមដំណើរនេះដោយក្លាយជាសមាជិកនៃគណៈកម្មាធិការរដ្ឋបាល ដែលខ្ញុំគ្រប់គ្រងផ្នែករដ្ឋបាល និងហិរញ្ញវត្ថុ។ ខ្ញុំទទួលបន្ទុកលើកិច្ចការមូលដ្ឋានជាផ្នែកនៃការគ្រប់គ្រងរួមទាំងការជួយសម្រួលដល់ការរកទីកន្លែងសម្រាប់កម្មវិធីការផ្គត់ផ្គង់សម្ភារះ និងការបកប្រែរបៀបវារៈនៃព្រឹត្តិការណ៍។ខ្ញុំក៏ទទួលបន្ទុកបង្កើតស្លាយបទបង្ហាញ និងវិញ្ញាបនបត្រសម្រាប់ថ្ងៃព្រឹត្តិការណ៍ ដែលប្រារព្ធឡើងនៅថ្ងៃទី 23 និង 24ខែកញ្ញាជាផ្នែកនៃការងារគាំទ្ររបស់ខ្ញុំនៅគណៈកម្មាធិការកម្មវិធី។ ក្នុង​នាម​ជា​និស្សិត​ឆ្នាំ​ទី​ពីរ ខ្ញុំ​ត្រូវ​តែ​មាន​តុល្យភាពការ​សិក្សា​ជាមួយ​នឹង​ការងារ​ស្ម័គ្រ​ចិត្ត​របស់​ខ្ញុំ។ វាបានបង្ហាញថាមានភាពលំបាក និងហត់នឿយ ដោយសារខ្ញុំត្រូវលេងល្បែងសិក្សារបស់ខ្ញុំ ការងារស្ម័គ្រចិត្តរបស់ខ្ញុំជាគ្រូបណ្តុះបណ្តាលអក្ខរកម្មឌីជីថលសម្រាប់ក្រសួងអប់រំ យុវជន និងកីឡា​​, តួនាទីរបស់ខ្ញុំជាសហប្រធាននៃក្លឹបសហគ្រិន ខេមអេដ និងជាគណៈកម្មាធិការរដ្ឋបាលរបស់ Cam YIGF ។ការរំពឹងទុកអំពីវេទិកា​អភិបាលកិច្ច​អ៊ីនធឺណិត​សម្រាប់យុវជន​កម្ពុជាក្នុងនាមជាសមាជិកនៃ Cam YIGF គោលដៅចម្បងរបស់ខ្ញុំគឺលើកកម្ពស់ការរួមបញ្ចូលផ្នែកឌីជីថល ការគ្រប់គ្រងអ៊ីនធឺណិត និងការបង្កើតអនាគតរបស់ខ្លួននៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជាក្នុងចំណោមយុវជនកម្ពុជា និងផ្តល់ឱ្យយុវជននូវសំឡេង និងវេទិកាមួយដើម្បីដោះស្រាយសិទ្ធិឌីជីថល អក្ខរកម្ម និងគោលនយោបាយជំរុញដោយបច្ចេកវិទ្យា។ នៅក្នុង​ប្រទេស។វេទិកានេះនឹងបម្រើជាតំបន់សម្រាប់ការស្រាវជ្រាវនាពេលអនាគតរបស់ខ្ញុំ និងជួយពង្រីកចំណេះដឹងរបស់ខ្ញុំលើការគ្រប់គ្រងអ៊ីនធឺណិត។អំឡុងពេលវេទិកា​អភិបាលកិច្ច​អ៊ីនធឺណិត​សម្រាប់យុវជន​កម្ពុជាទោះបីជាមានឧបសគ្គដែលក្រុម និងខ្ញុំបានជួបប្រទះក្នុងដំណាក់កាលមុនព្រឹត្តិការណ៍ក៏ដោយ ក៏ព្រឹត្តិការណ៍របស់យើងបានទៅយ៉ាងរលូន ហើយយើងបានរៀបចំកម្មវិធី YIGF នៅកម្ពុជាលើកដំបូងដោយ ជោគជ័យ ដែលលើសពីការរំពឹងទុកដំបូងរបស់យើង ដែលមានអ្នកចូលរួមប្រមាណ ២៥០នាក់។ ក្នុង​អំឡុង​ពេល​ព្រឹត្តិការណ៍​ពីរ​ថ្ងៃ ខ្ញុំ​មាន​ឱកាស​ធ្វើ​ការ​ជា​អ្នក​កត់​ចំណាំ។ តួនាទីនេះភាគច្រើនរួមមានការកត់ត្រា ដូច្នេះហើយ ខ្ញុំត្រូវរៀនលម្អិតអំពីប្រធានបទផ្សេងៗ អំពីឯកជនភាពទិន្នន័យ បទបញ្ជាការពារទិន្នន័យទូទៅសុវត្ថិភាពឌីជីថលនិងសុវត្ថិភាពតាមអ៊ីនធឺណិត របៀបធានាសុវត្ថិភាពខ្លួនឯងដោយជោគជ័យលើអ៊ីនធឺណិត។ក្នុងអំឡុងសន្និសីទនេះខ្ញុំមានឱកាសចូលរួមក្នុងវគ្គចែកចេញជាពីរដែលនិយាយអំពីប្រធានបទដូចជាការផ្លាស់ប្តូរឌីជីថល និងច្បាប់ការពារទិន្នន័យ។ការរៀនអំពីទស្សនៈរបស់មនុស្សដែលមានប្រវត្តិផ្សេងៗគ្នា រួមទាំងអ្នកនៅក្នុងវិស័យសាធារណៈ ឯកជន និងរដ្ឋាភិបាលគឺគួរឱ្យចាប់អារម្មណ៍។ ការយល់ដឹងរបស់ខ្ញុំអំពីប្រធានបទបានផ្លាស់ប្តូរទាំងស្រុងជាលទ្ធផលនៃការសង្កេតការយល់ឃើញរបស់ពួកគេ ហើយពួកគេក៏បានធ្វើឱ្យខ្ញុំកាន់តែបើកចំហចំពោះចម្លើយដែលមានសក្តានុពលផងដែរ។ក្នុង​អំឡុង​ពេល Phum yIGF ដែល​បាន​ធ្វើ​ឡើង​នៅ​ថ្ងៃ​ដំបូង​នៃ​ព្រឹត្តិការណ៍។ខ្ញុំ​​ក៏បាន​បម្រើការ​ជា​អ្នក​ចែក​ចាយ​រូបិយប័ណ្ណ​គ្រីបតូ​ម្នាក់ការធ្វើឱ្យអ្នកចូលរួមយល់ដឹងពីរបៀបដែលពួកគេគួរការពារ និងថែរក្សាខ្លួនឯងដោយការយកចិត្តទុកដាក់ចំពោះហានិភ័យដែលមិនស្គាល់ក៏ដូចជាការយល់ដឹងអំពីហានិភ័យនៃការវិនិយោគនៅក្នុងទីផ្សារគឺជាការផ្តោតសំខាន់នៃហ្គេមនេះ។វា​ជា​បទពិសោធន៍​ដ៏​ត្រចះ​ត្រចង់​មួយ​ក្នុង​ការ​ចូល​រួម​ការ​ជួប​ជុំ​អ្នក​ពាក់ព័ន្ធ​ច្រើន​ភាគី។វាពិតជាអស្ចារ្យណាស់ក្នុងការទស្សនាការក្លែងធ្វើបុគ្គលពីគ្រប់ភាគីពាក់ព័ន្ធទាំងអស់ដែលធ្វើការរួមគ្នាដើម្បីបង្កើតគំនិតកាន់តែប្រសើរឡើងសម្រាប់របៀបលើកកម្ពស់អភិបាលកិច្ចអ៊ីនធឺណិតសម្រាប់កម្ពុជា។ក្រឡេកមើលទៅក្រោយវិញវាពិតជាមានប្រយោជន៍ទាំងអស់ព្រោះព្រឹត្តិការណ៍នេះឈានដល់ដំណាក់កាលដ៏សំខាន់មួយ។ការប្រែក្លាយព្រឹត្តិការណ៍ឱ្យក្លាយជាការពិត គឺជាការស្រមើស្រមៃដ៏ព្រៃផ្សៃមួយ បន្ទាប់ពីចំណាយពេលទាំងយប់ទាំងយប់អស់រយៈពេល 3 ខែជាមួយក្រុមសុបិន ដើម្បីរៀបចំផែនការ និងអភិវឌ្ឍសម្រាប់ព្រឹត្តិការណ៍នោះ។ផ្លូវទៅកាន់វេទិកាអភិបាលកិច្ចអ៊ីនធឺណិតខ្ញុំពិតជាខ្នះខ្នែងក្នុងការចូលរួម និងចូលរួមក្នុងកិច្ចប្រជុំប្រចាំឆ្នាំលើកទី 18នៃវេទិកាអភិបាលកិច្ចអ៊ីនធឺណិត ដែលនឹងប្រារព្ធឡើងនៅទីក្រុងក្យូតូ ប្រទេសជប៉ុន ចាប់ពីថ្ងៃទី 8 ខែតុលា ដល់ថ្ងៃទី 12 ខែតុលា ឆ្នាំ 2023 ក្រោមប្រធានបទ \"អ៊ិនធឺណិតដែលយើងចង់បាន ផ្តល់អំណាចដល់ប្រជាជនទាំងអស់\" និងជាមួយប្រធានបទរងចំនួនប្រាំបី។ ខ្ញុំខ្នះខ្នែងស្វែងយល់បន្ថែមអំពីប្រធានបទរងនៃ \"ការគ្រប់គ្រងទិន្នន័យ & ទំនុកចិត្ត, ការបែងចែកឌីជីថល និងការដាក់បញ្ចូល, បច្ចេកវិទ្យា AI & Emerging Technologies, និងនិរន្តរភាព & បរិស្ថាន\"ព្រោះវាមានការចាប់អារម្មណ៍ជាពិសេសចំពោះខ្ញុំ។ ឆន្ទៈរបស់ខ្ញុំក្នុងការចូលរួមក្នុងការពិភាក្សាទាំងនេះកើតចេញពីការជឿជាក់របស់ខ្ញុំថាមានឱកាសច្រើនសម្រាប់ឥទ្ធិពលនៅក្នុងទំនាក់ទំនងនៃបច្ចេកវិទ្យាដែលកំពុងរីកចម្រើននិរន្តរភាព និងការរួមបញ្ចូលឌីជីថល។ លើសពីនេះ ខ្ញុំរំពឹងជាពិសេសចំពោះការពិភាក្សាអំពី\"នីតិរដ្ឋសម្រាប់ការគ្រប់គ្រងទិន្នន័យ\"ហើយសង្ឃឹមថានឹងរួមចំណែកដល់កិច្ចពិភាក្សាគោលនយោបាយលើបញ្ហាសំខាន់ៗដូចជាច្បាប់ការពារទិន្នន័យថ្មីដែលបច្ចុប្បន្នកំពុងពិភាក្សាក្នុងប្រទេសកម្ពុជា។ IGF នេះនឹងបម្រើជាកន្លែងសម្រាប់ខ្ញុំក្នុងការស្វែងយល់ និងរៀនលើសពីសមត្ថភាពរបស់ខ្ញុំ។ វានឹងក្លាយជាឱកាសដ៏អស្ចារ្យសម្រាប់ខ្ញុំក្នុងការស្វែងយល់អំពីនិន្នាការបច្ចុប្បន្ននិងភាពជឿនលឿនក្នុងការគ្រប់គ្រងអ៊ីនធឺណិតក៏ដូចជាទស្សនៈរបស់អ្នកពាក់ព័ន្ធផ្សេងៗលើបញ្ហាសំខាន់ៗទាក់ទងនឹងការគ្រប់គ្រងអ៊ីនធឺណិត និងទិន្នន័យ។ នេះនឹងផ្តល់ឱ្យខ្ញុំនូវឱកាសក្នុងការប្រាស្រ័យទាក់ទងនិងជួបអ្នកដ៏ទៃពីជុំវិញពិភពលោកដែលមានការព្រួយបារម្ភអំពីអនាគតនៃអ៊ីនធឺណិត។ជាចុងក្រោយ ខ្ញុំសូមថ្លែងអំណរគុណយ៉ាងស្មោះស្ម័គ្រចំពោះ Open Development Cambodia សម្រាប់ការគាំទ្ររបស់ពួកគេក្នុងការសម្រេចក្តីសុបិនរបស់ខ្ញុំក្នុងការចូលរួមក្នុងកិច្ចប្រជុំប្រចាំឆ្នាំលើកទី 18 នៃវេទិកាអភិបាលកិច្ចអ៊ីនធឺណិតដែលនឹងប្រព្រឹត្តទៅនៅទីក្រុងក្យូតូ ប្រទេសជប៉ុន ចាប់ពីថ្ងៃទី 8 ដល់ ថ្ងៃទី 12​​​ ខែតុលា 2023 ។