វេទិកា YIGF កម្ពុជា ២០២៤ Close

YIGF Cambodia ចូលរួមពង្រឹងអក្ខរកម្មឌីជីថលក្នុងសិក្ខាសាលា ហានិភ័យរបស់ខ្ញុំ នៅសាកលវិទ្យាល័យអន្តរជាតិផារ៉ាហ្គន

ក្នុង​យុគសម័យ​នៃ​ការ​រីក​ចម្រើន​នៃ​បច្ចេកវិទ្យា​យ៉ាង​ឆាប់​រហ័ស តម្រូវការ​សម្រាប់​ជំនាញ​ឌីជីថល​កាន់តែ​មាន​ភាព​ច្បាស់លាស់។ និស្សិតនៅសាកលវិទ្យាល័យ Paragon មានគោលបំណងបង្កើតគម្លាតនេះដោយផ្តល់នូវការយល់ដឹងជាក់ស្តែង និងការបណ្តុះបណ្តាលតាមរយៈសិក្ខាសាលាស្តីពីចំណេះដឹងឌីជីថល (\'ហានិភ័យឌីជីថលរបស់ខ្ញុំ\') នៅខែធ្នូ ឆ្នាំ 2023 ដែលគ្របដណ្តប់លើជំនាញឌីជីថលផ្សេងៗគ្នា។ គោលបំណងនៃសិក្ខាសាលានេះគឺដើម្បីដោះស្រាយការបែងចែកឌីជីថលក្នុងចំណោមសិស្សដែលចូលរៀនថ្នាក់ឧត្តមសិក្សា។ សិក្ខាសាលា \'My DigitalRisk\' ត្រូវបានបង្កើតឡើង និងដំណើរការដោយនិស្សិតមកពីសាកលវិទ្យាល័យអន្តរជាតិផារ៉ាហ្គន។គម្រោងនេះក៏បានបំពេញតម្រូវការសម្រាប់វគ្គសិក្សា MIS321 ផ្នែកគ្រប់គ្រងគម្រោងនៅក្នុងដេប៉ាតេម៉ង់គ្រប់គ្រងប្រព័ន្ធព័ត៌មានវិទ្យានៅសាកលវិទ្យាល័យអន្តរជាតិផារ៉ាហ្គន។\'My DigitalRisk\' បានដោះស្រាយតម្រូវការទាំងនេះដោយផ្តល់ជូននូវការបណ្តុះបណ្តាលជាក់ស្តែង និងជាក់ស្តែងនៅក្នុងសមត្ថភាពឌីជីថលសំខាន់ៗសម្រាប់សិស្សចំនួន 30 នាក់ ដោយភ្ជាប់ចន្លោះប្រហោងដើម្បីពង្រឹងអ្នកចូលរួមឱ្យចូលរួមដោយទំនុកចិត្តជាមួយនឹងបច្ចេកវិទ្យាទំនើប។វគ្គទាំងបីនៃសិក្ខាសាលាគឺមានដូចជា៖របៀបប្រើប្រាស់ឧបករណ៍ឌីជីថល បង្រៀនដោយគ្រូបង្វឹក Darapong RithMy Digital Identity & My Password, បង្រៀនដោយគ្រូបង្វឹក Socheata Sokhachan & Chanvoleak Ros ដែលផ្តោតលើចំណេះដឹងឌីជីថល សុវត្ថិភាព និងការការពារពាក្យសម្ងាត់។My Device x Digital Risk, បង្រៀនដោយគ្រូបង្វឹក Socheata Sokhachan ការបណ្តុះបណ្តាលស្តីពីសុវត្ថិភាពសម្រាប់ឧបករណ៍ផ្ទាល់ខ្លួន។Socheata Sokhachan & Chanvoleak Ros ក៏ធ្លាប់ជាអ្នករៀបចំវេទិកាអភិបាលកិច្ចអ៊ិនធឺណិតយុវជនកម្ពុជា (YIGF) នៅឆ្នាំ ២០២៣ ផងដែរ។សិក្ខាសាលាស្តីពីហានិភ័យឌីជីថលរបស់ខ្ញុំ ត្រូវបានរៀបចំឱ្យមានតុល្យភាពល្អសម្រាប់យេនឌ័រ និងភាពសម្បូរបែបនៃផ្ទៃខាងក្រោយ ដោយមានអ្នកចូលរួម 30 នាក់ចាប់ពីអាយុ 18 ដល់ 25 ឆ្នាំ។សិក្ខាសាលាត្រូវបានវាយតម្លៃតាមរយៈការស្ទង់មតិមុន និងក្រោយ (សរុបចំនួន 19) បញ្ជាក់ពីការយល់ឃើញរបស់អ្នកចូលរួម និងការវាយតម្លៃជំនាញ។ ផ្អែកលើការស្ទង់មតិដែលបានបញ្ចប់ សិស្សបានបង្ហាញពីភាពប្រសើរឡើងជាមធ្យម 13.89% នៅក្នុងពិន្ទុមធ្យម។ នេះបង្ហាញពីឥទ្ធិពលនៃសិក្ខាសាលាក្នុងការបង្កើនទំនុកចិត្តរបស់អ្នកចូលរួមក្នុងការរុករកឧបករណ៍ និងគំនិតឌីជីថលចម្រុះ។មតិរបស់សិស្ស៖\"សិក្ខាសាលា My DigitalRisk ផ្តល់នូវការណែនាំដ៏ទូលំទូលាយមួយអំពីរបៀបការពារខ្លួនអ្នកនៅលើអ៊ីនធឺណិត។ ខ្ញុំ​បាន​រៀន​វិធី​ដ៏​ឆ្លាត​វៃ​មួយ​ដើម្បី​ជៀស​វាង​ការ​លួច​បន្លំ ព្រម​ទាំង​របៀប​បង្កើត​ពាក្យ​សម្ងាត់​ខ្លាំង​ដែល​គ្មាន​អ្នក​ណា​អាច​ស្មាន​បាន។ ជាងនេះទៅទៀត My DigitalRisk បានផ្តល់ឱ្យខ្ញុំនូវឧបករណ៍សំខាន់ៗជាច្រើនដើម្បីជួយខ្ញុំក្នុងជីវិតនៅសាកលវិទ្យាល័យរបស់ខ្ញុំ។\"Mr. Bol Oudom និស្សិតផ្នែកគ្រប់គ្រងប្រព័ន្ធព័ត៌មានវិទ្យាមកពីសាកលវិទ្យាល័យអន្តរជាតិផារ៉ាហ្គន\"ខ្ញុំបានចូលរួម \'My DigitalRisk\' សិក្ខាសិកាហើយវាជាការបើកភ្នែក! សិក្ខាសាលា My DigitalRisk ផ្តល់ឱ្យអ្នកចូលរួមនូវចំណេះដឹងដ៏មានតម្លៃ ហើយបានចែករំលែកជាច្រើនអំពីការគំរាមកំហែងតាមអ៊ីនធឺណិត ការរំលោភលើទិន្នន័យ និងសូម្បីតែវត្ថុកេរ្តិ៍ឈ្មោះតាមអ៊ីនធឺណិត។ ពួកគេបានផ្ដល់ឱ្យយើងនូវគន្លឹះជាក់ស្តែងក្នុងការរក្សាសុវត្ថិភាពនៅលើអ៊ីនធឺណិត។ ពីពាក្យសម្ងាត់ទៅការកំណត់ឯកជនភាព។\"Ms. Nhorng Malin និស្សិតផ្នែកអក្សរសាស្រ្តអង់គ្លេសនៃសាកលវិទ្យាល័យកម្ពុជាការថ្លែងអំណរគុណទៅដល់ដៃគូ៖ភាពជោគជ័យនៃសិក្ខាសាលា My DigitalRisk គឺដោយសារកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងរួមគ្នា និងការគាំទ្រពីដៃគូ និងអង្គការគាំទ្ររបស់យើង។ ការរួមចំណែករបស់ពួកគេមានសារសំខាន់ក្នុងការបង្កើតកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងនេះឆ្ពោះទៅរកការលើកកម្ពស់ចំណេះដឹងផ្នែកឌីជីថល។ អ្នកគាំទ្ររបស់យើងគឺសាកលវិទ្យាល័យអន្តរជាតិផារ៉ាហ្គន, ដេប៉ាតេម៉ង់គ្រប់គ្រងប្រព័ន្ធព័ត៌មានវិទ្យានៅសាកលវិទ្យាល័យអន្តរជាតិផារ៉ាហ្គន, Open Development Cambodia (ODC), SecDev Foundation, Chumrum Digital, ICT4D និង YIGF Cambodia។

ការប្រើប្រាស់អ៊ីនធឺណិតនៅកម្ពុជា

ការកើនឡើងនៃការប្រើប្រាស់អ៊ិនធឺណិតនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា គឺជាសញ្ញានៃបដិវត្តន៍ឌីជីថលលើទំហំកាន់តែទូលំទូលាយនៅក្នុងវិស័យផ្សេងៗគ្នាសម្រាប់កំណើនសេដ្ឋកិច្ច និងរបៀបរស់នៅបែបឌីជីថល។ ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ បទប្បញ្ញត្តិដើម្បីគ្រប់គ្រងអ៊ីនធឺណិតឱ្យកាន់តែប្រសើរឡើង និងការធ្វើឱ្យប្រសើរឡើងនូវសុវត្ថិភាព និងតម្លាភាពក្នុងការចូលប្រើអ៊ីនធឺណិត គឺត្រូវការជាចាំបាច់ ដើម្បីទទួលបានសក្តានុពលពេញលេញនៃអ៊ីនធឺណិតតាមមធ្យោបាយរួមបញ្ចូល។នៅដើមឆ្នាំ 2023 មានអ្នកប្រើប្រាស់អ៊ីនធឺណេតចំនួន 11.37 លាននាក់នៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា ជាមួយនឹងការភ្ជាប់បណ្តាញទូរស័ព្ទចល័តសរុបចំនួន 22.16 លានត្រូវបានដំណើរការ ស្មើនឹង 131.5 ភាគរយនៃចំនួនប្រជាជនសរុប នេះបើយោងតាម ​​​​Digital 2023: Cambodia ។ក្រសួងប្រៃសណីយ៍ និងទូរគមនាគមន៍ បានឲ្យដឹងថា អ្នកប្រើប្រាស់អ៊ីនធឺណេតនៅកម្ពុជា ចាប់ផ្តើមកើនឡើងយ៉ាងខ្លាំង ក្នុងអំឡុងពេលជំងឺរាតត្បាតកូវីដ-១៩ ជាមួយនឹងតម្រូវការទិញទំនិញតាមអ៊ីនធឺណិត និងការសិក្សាតាមអ៊ីនធឺណិត។ពាណិជ្ជកម្មអេឡិចត្រូនិកប្រជាពលរដ្ឋកម្ពុជាបានរកឃើញវិធីថ្មីនៃការរស់នៅកាន់តែងាយស្រួល ខណៈពេលដែលចាប់ផ្តើមសម្របខ្លួនទៅនឹងការប្រើប្រាស់ប្រតិបត្តិការប្រាក់ឌីជីថលតាមរយៈគណនីធនាគារជំនួសឱ្យសាច់ប្រាក់ក្នុងអំឡុងពេលជំងឺរាតត្បាត។ កត្តា​នេះ​នាំ​ឱ្យ​មាន​ការ​រីក​ចម្រើន​ក្នុង​វិស័យ​ពាណិជ្ជកម្ម​អេឡិចត្រូនិក​នៅ​កម្ពុជា។ការលក់ និងទិញតាមអ៊ីនធឺណិតតាមរយៈកម្មវិធីប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយសង្គម កម្មវិធីចែកចាយអាហារ សាលារៀន ការថែទាំសុខភាព អគ្គិសនី និងការទូទាត់ទឹកក៏ត្រូវបានធ្វើឡើងជាឌីជីថលតាមរយៈ QR Code ផងដែរ។ ការទូទាត់ចាប់ផ្តើមមានអារម្មណ៍ស្រួល សន្សំសំចៃពេលវេលា និងថាមពលជាមួយស្មាតហ្វូនរបស់អ្នក និងដោយគ្រាន់តែភ្ជាប់អ៊ីនធឺណិត ឬ Wi-Fi ប៉ុណ្ណោះ។យោងតាម ​​Statista ប្រាក់ចំណូលនៅក្នុងទីផ្សារ e-commerce ត្រូវបានគេព្យាករណ៍ថានឹងឈានដល់ 979.90 លានដុល្លារក្នុងឆ្នាំ 2023 ។ នៅក្នុងទីផ្សារ e-commerce ចំនួនអ្នកប្រើប្រាស់ត្រូវបានគេរំពឹងថានឹងមានចំនួនដល់ទៅ 8.76 លាននាក់នៅឆ្នាំ 2027 ។ ច្បាប់អ៊ីនធឺណិត និងច្បាប់ពាណិជ្ជកម្មអេឡិចត្រូនិក ដើម្បីគ្រប់គ្រង និងការពារអ្នកប្រើប្រាស់ គឺចាំបាច់ដើម្បីគ្រប់គ្រងសុវត្ថិភាព និងសុវត្ថិភាពទីផ្សារអនឡាញនៅកម្ពុជាឱ្យកាន់តែប្រសើរឡើង។ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ ការក្លែងបន្លំការទិញតាមអ៊ីនធឺណិត ការបោកប្រាស់លុយតាមអ៊ីនធឺណិត ការលួចចូល និងការការពារទិន្នន័យគឺជាបញ្ហានៅពេលនិយាយអំពីការទិញតាមអ៊ីនធឺណិត។ទេសចរណ៍ការរកឃើញបង្ហាញថាមានភាពជាប់ទាក់ទងគ្នានៅពេលទទួលយក និងធ្វើផែនការគន្លឹះ; អ្នកទេសចរចាត់ទុកមុខងារនៃប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយសង្គមថាមានសារៈសំខាន់។បន្ទាប់មក ប្រភពព័ត៌មានញឹកញាប់បំផុតដែលត្រូវបានប្រើប្រាស់ដោយអ្នកឆ្លើយសំណួរនៅពេលរៀបចំផែនការធ្វើដំណើរ និងការធ្វើដំណើរ ជារឿយៗជាប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយសង្គម (43.6%) ។ ការពេញនិយមបំផុតទីពីរគឺគ្រួសារ និងមិត្តភ័ក្តិ (43.6%) ដែលអ្នកឆ្លើយសំណួរតែងតែប្រើគ្រួសារ ឬមិត្តភក្តិរបស់ពួកគេជាប្រភពនៃព័ត៌មានរបស់ពួកគេ។ គួរបញ្ជាក់ផងដែរថា គេហទំព័រកម្មវិធីទូរស័ព្ទ (35.6%) ជារឿយៗត្រូវបានប្រើប្រាស់ជាប្រភពទីបីដែលមានព័ត៌មានទេសចរណ៍ (35.0%) ជាប្រភពចុងក្រោយ ដោយផ្អែកលើការស្រាវជ្រាវអំពី \"ឥទ្ធិពលនៃប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយសង្គមក្នុងវិស័យទេសចរណ៍ (ករណីនៅកម្ពុជា)\"។ដូច្នេះហើយ វេទិកាប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយសង្គមដូចជា Facebook Instagram និង TikTok រួមទាំងព័ត៌មានស្វែងរករបស់ Google និងការណែនាំតាមអ៊ីនធឺណិតសម្រាប់ទិសដៅធ្វើដំណើរ កំពុងដើរតួនាទីយ៉ាងសំខាន់ក្នុងការណែនាំ និងអនុញ្ញាតឱ្យអ្នកទេសចរណ៍ទទួលបានព័ត៌មានបន្ថែមទាក់ទងនឹងកន្លែងធ្វើដំណើរដ៏អំណោយផលរបស់ពួកគេនៅក្នុងប្រទេស។ការអប់រំតាមអ៊ីនធឺណិតយោងតាមអត្ថបទរបស់ Kiripost (2023), tជំងឺរាតត្បាតបាននាំឱ្យមានការកើនឡើងគួរឱ្យកត់សម្គាល់នៃការអប់រំតាមអ៊ីនធឺណិតនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា ដោយមានសិស្សយ៉ាងហោចណាស់បីនាក់បានចុះឈ្មោះចូលរៀនវគ្គសិក្សាតាមអ៊ីនធឺណិត។ នេះបានបង្កើតឱកាសដ៏អស្ចារ្យសម្រាប់អាជីវកម្មអប់រំតាមអ៊ីនធឺណិតដើម្បីចូលក្នុងទីផ្សារកម្ពុជា ដោយប្រាក់ចំណូលក្នុងតំបន់ពីការអប់រំតាមអ៊ីនធឺណិតត្រូវបានព្យាករណ៍ថានឹងកើនដល់ 1,485 លានដុល្លារនៅឆ្នាំ 2022 និង 2,555 លានដុល្លារនៅឆ្នាំ 2026។ ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ ការស្ទង់មតិមួយបានរកឃើញថា 78% នៃសិស្សចូលចិត្តការសិក្សាបែបកូនកាត់ ខណៈដែល 14% ចូលចិត្តការអប់រំតាមអ៊ីនធឺណិត។យោងតាមរបាយការណ៍របស់វេទិកាអប់រំកម្ពុជា (ឆ្នាំ 2021) ការរៀនតាមអ៊ីនធឺណិតបានផ្លាស់ប្តូរវិធីដែលសិស្សរៀន ជាពិសេសនៅក្នុងថ្នាក់ឧត្តមសិក្សា ដោយអនុញ្ញាតឱ្យចូលប្រើឧបករណ៍បច្ចេកវិទ្យា វេទិកាឌីជីថល និងអ៊ីនធឺណិត។ ទំព័រហ្វេសប៊ុកផ្លូវការរបស់ MoEYS ប៉ុស្តិ៍ YouTube និងវេទិកាសិក្សាតាមប្រព័ន្ធអេឡិចត្រូនិកផ្សេងទៀត ផ្តល់ជូនមេរៀនវីដេអូជាង 200 ដែលអនុញ្ញាតឱ្យសិស្សចូលរៀនតាមអ៊ីនធឺណិតបានគ្រប់ពេលវេលា និងគ្រប់ទីកន្លែង។វិធីសាស្រ្តនៃការរៀនសូត្រប្រកបដោយភាពច្នៃប្រឌិតនេះជួយសន្សំប្រាក់ និងពេលវេលា ធ្វើឱ្យការអប់រំថ្នាក់ឧត្តមសិក្សាកាន់តែមានលក្ខណៈចម្រុះ និងផ្លាស់ប្តូរនៅលើមាត្រដ្ឋានសកល។ ការអប់រំឌីជីថលក៏បានគាំទ្រដល់ការអភិវឌ្ឍន៍យុទ្ធសាស្ត្របង្រៀនផ្អែកលើសមត្ថភាពផងដែរ ដូចដែលអង្គការយូណេស្កូចែងថា គ្រូបង្រៀនទទួលបានការគាំទ្រគុណភាពខ្ពស់រួមទាំងវិធីសាស្រ្តបង្រៀនថ្មីៗ សកម្មភាពសិក្សា និងការផ្គត់ផ្គង់អនាម័យ ធានាបាននូវការអប់រំជាបន្តបន្ទាប់សម្រាប់អ្នកសិក្សា (Cambodianess, 2020)។ប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយសង្គម និងការកម្សាន្តឧស្សាហកម្មកម្សាន្តរបស់ប្រទេសកម្ពុជាកំពុងផ្លាស់ប្តូរទៅជាវេទិកាឌីជីថល និងប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយសង្គមដូចជា Youtube, Spotify, Facebook, Instagram, TikTok និង Telegram ។ វីដេអូតន្ត្រី ព័ត៌មាន និងខ្លឹមសារផ្សេងៗមាននៅលើអ៊ីនធឺណិត។ទីផ្សារប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយឌីជីថលរបស់កម្ពុជាមានតម្លៃ 74.87 លានដុល្លារក្នុងឆ្នាំ 2022 កើនឡើង 17 ភាគរយពីឆ្នាំ 2021។ ហ្គេមវីដេអូបង្កើតបានជាផ្នែកធំជាងគេដែលមានតម្លៃ 38.7 លានដុល្លារក្នុងឆ្នាំ 2022 កើនឡើង 16.5 ភាគរយពីឆ្នាំ 2021។ ចំណូលតន្ត្រីឌីជីថលនៅឆ្នាំ 2022 មានតម្លៃ 6.5 លានដុល្លារ។ ដោយចាប់យកតែប្រាំបួនភាគរយនៃចំណែកទីផ្សារ។ដោយសារអ៊ិនធឺណិតត្រូវបានប្រើប្រាស់យ៉ាងទូលំទូលាយ និងប្រកបដោយផលិតភាពក្នុងវិស័យផ្សេងៗក្នុងប្រទេសកម្ពុជា ដូចជាពាណិជ្ជកម្មអេឡិចត្រូនិក ទេសចរណ៍ ការអប់រំ និងការកម្សាន្ត។ សុវត្ថិភាព និងសុវត្ថិភាពជាមួយនឹងការប្រើប្រាស់អ៊ីនធឺណេតរួមបញ្ចូលគឺចាំបាច់ដើម្បីធានាថាអ្នកគ្រប់គ្នាអាចទទួលបានឱកាស និងអត្ថប្រយោជន៍នៃឧបករណ៍ឌីជីថលដោយមិនបង្កគ្រោះថ្នាក់ ឬបោកប្រាស់តាមរយៈអ៊ីនធឺណិត។ ហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធរដ្ឋាភិបាលឌីជីថល និងសន្តិសុខតាមអ៊ីនធឺណិត គឺជាកម្លាំងយុទ្ធសាស្ត្រដ៏សំខាន់ ដើម្បីធានាបាននូវគុណភាព ប្រសិទ្ធភាព និងសុវត្ថិភាពនៃបណ្តាញនៅក្នុងព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា។

កំណើតដំបូងនៃអ៊ីនធឺណិត

​អ៊ីនធឺណិតត្រូវបានបង្កើតឡើងនៅសហរដ្ឋ​អាមេរិក​ក្នុង​ទសវត្សរ៍​ឆ្នាំ ១៩៥០។ សង្គ្រាមត្រជាក់បានឈានដល់កម្រិតកំពូល ហើយភាពតានតឹងដ៏ធំក៏បានកើតឡើងរវាងទ្វីបអាមេរិកខាងជើង និងសហភាពសូវៀត។ ភាពតានតឹងរវាងមហាអំណាចទាំងពីរនេះបាននាំឱ្យប្រជាជនរស់នៅក្នុងភាពភ័យខ្លាចអំពីអាវុធនុយក្លេអ៊ែរដែលប្រទេសទាំងពីរមាន ហើយសហរដ្ឋអាមេរិកបានដឹងថាវាត្រូវការប្រព័ន្ធទំនាក់ទំនងដែលមិនអាចរងផលប៉ះពាល់ដោយការវាយប្រហារនុយក្លេអ៊ែររបស់សូវៀត តាមរយៈការបង្កើតវិធីសាស្រ្តទំនាក់ទំនងឯករាជ្យដោយប្រើអ៊ីនធឺណិត។នៅពេលនោះ កុំព្យូទ័រគឺជាម៉ាស៊ីនធំ និងមានតម្លៃថ្លៃ ដែលប្រើដោយអ្នកវិទ្យាសាស្ត្រយោធា និងបុគ្គលិកសាកលវិទ្យាល័យតែប៉ុណ្ណោះ។អ៊ីនធឺណិត​បាន​ចាប់ផ្តើម​នៅ​ក្នុង​ទសវត្សរ៍​ឆ្នាំ​១៩៦០ដែលជា​មធ្យោបាយ​មួយ​សម្រាប់​អ្នកស្រាវជ្រាវ​រដ្ឋាភិបាល​ក្នុង​ការចែករំលែក​ព័ត៌មាន​។ ថ្ងៃទី​ ១ ​ខែមករា​ ឆ្នាំ​ ១៩៨៣ ​ត្រូវបាន​ចាត់ទុក​ថា​ជា​ថ្ងៃ​កំណើត​ផ្លូវការ​របស់​អ៊ីនធឺណិត​។អ៊ិនធឺណិត​ គឺ​ជា​ប្រព័ន្ធ​សកល​នៃ​បណ្តាញ​កុំព្យូទ័រ​ដែល​មាន​ទំនាក់ទំនង​គ្នា​ទៅវិញទៅមក​ដែល​ប្រើ​ឈុត​ប្រូតូគោល​​អ៊ីនធឺណិត​ (TCP/IP) ដើម្បី​ផ្សារភ្ជាប់​ទំនាក់ទំនង​រវាង​បណ្តាញ​អ៊ីនធឺណិត​​ និង​ឧបករណ៍​អេឡិច​ត្រូនិច​។​ វា​គឺ​ជា​បណ្តាញ​នៃ​បណ្តាញ​ដែល​មាន​បណ្តាញ​ឯកជន​ សាធារណៈ​ ការសិក្សា​ អាជីវកម្ម​ និង​បណ្តាញ​រដ្ឋាភិបាល​នៃ​វិសាលភាព​ក្នុង​មូលដ្ឋាន​ដល់​សកលលោក​ ដែល​ភ្ជាប់​ដោយ​អារេ​ទូលំទូលាយ​នៃ​បច្ចេកវិទ្យា​បណ្តាញ​អេឡិចត្រូនិច​ ឥត​ខ្សែ​និង​អុបទិក​។តើ​អ្នក​ដឹង​ទេ​ថា​កម្ពុជា​ប្រើ​អ៊ីនធឺណិត​ដំបូង​គេ​នៅ​ពេល​ណា?ប្រទេស​កម្ពុជា​បាន​ចាប់​ផ្តើម​ប្រើប្រាស់​អ៊ីន​ធឺណិត​លើក​ដំបូង​គេ​នៅ​ឆ្នាំ ​១៩៩៧​ ដែល​ជា​ការ​បើក​ប្រវត្តិសាស្ត្រ​នៃ​យុគ​សម័យ​អ៊ិនធឺណិត​នៅ​កម្ពុជា​ក៏​ចាប់ផ្តើម​ចាប់​ពី​ពេល​នោះ​មក​។ សេវា​អ៊ីន​ធឺណិត​ដំបូងគេ​ដែល​ត្រូវ​បាន​ដាក់​ឲ្យ​ប្រើ​ប្រាស់​នៅ​កម្ពុជា​មាន​ឈ្មោះ​ថា Camnet Internet Service ។ Camnet Interenet Service គឺ​ជា​ក្រុមហ៊ុន​ផ្តល់​សេវា​អ៊ីន​ធឺណិត​ដែល​ដំណើរ​ការ​ដោយ​ក្រសួង​ប្រៃសណីយ៍​ និង​ទូរគមនាគមន៍​កម្ពុជា​ដោយ​មាន​ការ​គាំទ្រ​ពី​មជ្ឈមណ្ឌល​ស្រាវជ្រាវ​អភិវឌ្ឍន៍​អន្តរ​ជាតិ​នៃ​ប្រទេស​កាណាដា​។ វា​មាន​ទី​ស្នាក់​ការ​កណ្តាល​នៅ​ទី​ក្រុង​ភ្នំពេញ​។ប្រទេស​កម្ពុជា​ត្រូវ​បាន​តភ្ជាប់​ទៅ​កាន់​អ៊ីន​ធឺណិត​តាម​រយៈ​ផ្កាយ​រណប​ដែល​មាន​កម្លាំង ​៦៤​ គីឡូ​ប៊ីត​ ក្នុង​មួយ​វិនាទី​ដែល​ភ្ជាប់​មក​ពី​ប្រទេស​សិង្ហបុរី​នៅ​ខែ​ឧសភា​ឆ្នាំ ​១៩៩៧​។ ​​ទន្ទឹម​នឹង​នេះ​ នៅ​ពេល​ដែល​Camnet​បាន​ដាក់​ដំណើរ​ការ​លើក​ដំបូង​របស់​ខ្លួន​ក្នុង​វិស័យ​អ៊ីន​ធឺណិត​នៅ​កម្ពុជា​ ​វា​បាន​ភ្ជាប់​អ្នក​ប្រើ​ប្រាស់​ជាង​ ៩០​ នាក់​ និង​ដៃ​គូ​ពាណិជ្ជកម្ម​ផ្សេង​ៗ​ទៀត​ កំឡុង​ពេល​នោះ​ដែរក៏​មាន​ការ​ផ្តល់​សេវាកម្ម​ផ្នែក​អ៊ីន​ធឺណិត​ដល់​ ក្រសួង​រដ្ឋាភិបាល​ សិស្ស​និស្សិត​ និង​អង្គការ​មួយ​ចំនួន​ សម្រាប់ប្រតិបត្តិការលើកដំបូងរបស់ខ្លួនលើអ៊ីនធឺណិតក្នុងប្រទេសកម្ពុជា។នៅ​លើ​ផ្នែក​ពាណិជ្ជកម្ម​ Camnet​ បាន​ប្រឈម​មុខ​នឹង​ការ​ប្រកួតប្រជែង​ដ៏​តឹងតែង​ពី​សេវាកម្ម​អ៊ីនធឺណិត​ទី​ពីរ​គឺ​ Big Pond​ ដែល​ត្រូវ​បាន​ដាក់​ឱ្យ​ដំណើរការ​ដោយ​ក្រុមហ៊ុន​ទូរគមនាគមន៍​យក្ស​របស់​អូស្ត្រាលី​ Telstra​ នៅថ្ងៃទី ២ ​ខែមិថុនា​ ឆ្នាំ​ ១៩៩៧​។​នៅ​ពេល​នោះ​ក្នុង​ឆ្នាំ​ ២០០១​ តម្លៃ​អ៊ិនធឺណិត​នៅ​កម្ពុជា​គឺ​ផ្អែក​លើ​កាត​អ៊ីនធឺណិត​បង់​ប្រាក់​ជាមុន​ ដែល​មាន​តម្លៃ​ប្រហែល​ ៣.៣៣​ ដុល្លារ​ក្នុង​មួយ​ម៉ោង​ពី​សេវា​ផ្តល់​អ៊ីនធឺណិត​ (IPS) ដូចជា​ Camnet​ នេះ​បើ​យោងតាម​របាយការណ៍សិក្សា​មួយ​របស់​សហភាព​ទូរគមនាគមន៍​អន្តរជាតិ​ទីក្រុង​ហ្សឺណែវ​ ប្រទេស​ស្វីស​។​ការ​ផ្ញើ​សារ​ធ្លាប់​មាន​តម្លៃ​ ០.១៥​ ដុល្លារ​ក្នុង​មួយ​គីឡូបៃ​ ដែល​អាច​សរសេរ​បាន​ប្រហែល​ ១៥០​ តួអក្សរ​នៃ​អត្ថបទ​។​ មាន​ការ​គិត​ថ្លៃ​តាម​ចំនួន​​ម៉ោង​ក្នុង​ការ​ហៅ​ទូរស័ព្ទ​ចូល​​​ជា​មួយ​ដៃ​គូ​បែប​ឯក​ជន​ ឬ​ដៃ​គូ​ឯកជន​សាធារណៈ​ ដូច្នេះ​លុះត្រា​តែ​ឯកសារ​មាន​ទំហំ​ធំ​ខ្លាំង​​ដូច​ជា​ការ​ទាញ​យក​កម្មវិធី​ជា​ដើម ​ក្រៅ​ពី​នេះ​ការ​ចំណាយ​ក្នុង​ការ​ទទួល​ឯកសារ​នៅ​ក្នុង​ប្រទេសកម្ពុជា​គឺ​មាន​សូវ​មាន​ភាព​ចាំបាច់​នៅ​ឡើយ​ទេ​​។ដោយសារ​តម្លៃ​អ៊ីនធឺណិត​ខ្ពស់​ ការ​តភ្ជាប់​អ៊ីនធឺណិត​នៅ​មាន​កម្រិត​ សូម្បី​តែ​​នៅ​ក្នុង​ទីក្រុង​ភ្នំពេញ​ និង​ខេត្ត​សៀមរាប​​មាន​អ៊ីនធឺណិត​ក៏​ដោយ​ ​ប៉ុន្តែ​មាន​ហាង​អ៊ីនធឺណិត​តិចតួច​ប៉ុណ្ណោះ​ដែល​​មាន​លទ្ធភាព​ប្រើប្រាស់​អ៊ីនធឺណិត​ ខណៈ​ពេល​ដែល​​នៅ​តំបន់​ដាច់​ស្រយាល​មិន​មាន​ការ​ប្រើប្រាស់​ទូលំទូលាយ​នៃ​អ៊ីនធឺណិត​នៅ​ឡើយ​ទេ​​។ការ​រីក​ដុះដាល​នៃ​ការ​ប្រើប្រាស់​អ៊ីន​ធឺណិត​នា​ពេល​បច្ចុប្បន្ន ក្រោយ​មក​ទៀត​ ប្រព័ន្ធ​អ៊ីន​ធឺណិត​រឹត​តែ​ដើរ​តួនាទី​សំខាន់​ក្នុង​ប្រទេស​កម្ពុជា​។ ក្នុងប្រមាណ​១៥ ឆ្នាំ​ក្រោយ​មកនេះ​ អ៊ីន​ធឺណិត​បាន​វិវត្ត​ទៅ​ជា​​ប្រភព​ចម្បង​សម្រាប់​ការ​ទទួល​បាន​​ព័ត៌មាន​ និង​កម្សាន្ត​ សម្រាប់​អ្នក​ដែល​មាន​កម្រិត​ជីវភាព​មធ្យម​ និង​កម្រិត​ជីវភាព​ខ្ពស់​។​ការ​ផ្លាស់ប្តូរ​ទាំង​នេះ​បាន​ចាប់​ផ្តើម​ចាប់​តាំង​ពី​មាន​​វត្ត​មាន​​នៃ​ក្រុម​ហ៊ុន​ផ្តល់​សេវា​អ៊ីន​ធឺណិតដូច​ជា​ Camnet និង​ Big Pond ដែល​បាន​អនុញ្ញាត​ឲ្យ​មនុស្ស​មួយ​ក្រុម​តូច​អាច​ប្រើប្រាស់​អ៊ីន​ធឺណិត​បាន​នៅ​តាម​ហាង​កាហ្វេ​មួយ​ចំនួន​នៅ​រាជធានី​ភ្នំពេញ​។​បច្ចុប្បន្ន​ការ​ប្រើប្រាស់​អ៊ីន​ធឺណិត​និង​ Wi-Fi ត្រូវ​បាន​ប្រើប្រាស់​ជាទូទៅ​ ព្រម​ទាំ​ង​មាន​តម្លៃ​ទាប​ទៀត​ផង​ ដោយ​អ្នក​ប្រើប្រាស់​អាច​ផ្សារភ្ជាប់​ខ្លួន​ជា​មួយ​នឹង​ពិភព​អនឡាញ​​បាន​ស្ទើ​រតែ​គ្រប់​ទី​កន្លែង​ ដូច​ជា​តាម​ហាង​កាហ្វេ​ ភោជនីយដ្ឋាន​ សណ្ឋាគារ​ តាម​អាគារ​ការិយាល័យ​ តាម​គេ​ហដ្ឋាន និង​នៅ​តាម​ទី​សាធារណៈ​មួយ​ចំនួន​ផង​ដែរ​ ដោយ​ផ្តល់​នូវ​ការ​ប្រើ​ប្រាស់​ Wi-Fi ដោយ​ឥតគិត​ថ្លៃ​សម្រាប់​សាធារណៈជន​។បើគិតត្រឹមខែមករា ឆ្នាំ ២០២៣ កម្ពុជាមាន​អ្នក​ប្រើប្រាស់​អ៊ីនធឺណិត​ចំនួន​ ១១.៣៧​ លាន​នាក់​​ នេះ​បើ​យោង​តាម​របាយការណ៍​ទិន្នន័យ​ឌីជីថល​ ២០២៣​ កម្ពុជា​។ការ​ចូល​ប្រើប្រាស់​អ៊ីនធឺណិត​ឥឡូវ​នេះ​មាន​សារៈសំខាន់​ណាស់​ក្នុង​ជីវិត​របស់​ប្រជាជន​កម្ពុជា។​ ស្ទើរ​តែ​គ្រប់​ទិដ្ឋភាព​នៃ​ជីវិត​ប្រចាំ​ថ្ងៃ​របស់​យើង​ត្រូវ​បាន​ភ្ជាប់​ទៅ​ឧបករណ៍​អេឡិច​ត្រូនិច​​ និង​អ៊ីន​ធឺ​ណេត​តាម​វិធី​ដែល​យើង​ធ្វើ​អន្តរកម្ម​ ចែករំលែកព័ត៌មាន​ កម្សាន្ត​ ការសិក្សា​តាម​ប្រព័ន្ធ​អនឡាញ​ ការ​ផ្ទេរ​ប្រាក់​ ការ​ទិញ​ទំនិញ​តាម​អ៊ីន​ធឺណិត​ និង​ការធ្វើការ​ពីចម្ងាយ​ រួម​ជាមួយ​នឹង​សកម្មភាព​ជា​ច្រើន​ទៀត​។